"De ontvlambare discussie handelt over het belang van een technische vertaling, woord-voor-woord, én een meer creatieve vertaling, voorts over de rol van een tussentalige vertaling als brontekst."

"Dat is dus niet alleen door eenzijdig en soms uit gemakzucht voor (slecht) Engels te kiezen. Investeren in vertalingen is een fundamentele manier om in samenspraak aan een meertalige en cultureel diverse gemeenschap te bouwen."

In 2022 verscheen bij uitgeverij Protea Boekhuis de Afrikaanse vertaling van De tienduizend dingen van Maria Dermoût (1955), een hoogtepunt uit de Nederlandstalige Indische letterkunde. Op donderdag 20 april gaat hoogleraar Neerlandistiek Yra van Dijk in gesprek met vertaler Ena Jansen en schrijver Kirby van der Merwe, die een enorme fan is van het boek.

"Nederlandse literatuur in Kaaps/Afrikaans: Een vertaalproject dat thans wordt ondernomen bij UWK op instigatie van Antjie Krog en Marni Bonthuys laat het beste verhopen. De bloemlezing met vertalingen van werk van hedendaagse vrouwelijke auteurs in de Lage Landen en in Zuid-Afrika, vertalingen uit het Nederlands in Kaaps/Afrikaans door studenten onder de leiding van Marni Bonthuys en Valda Jansen, zal in totaal dertig gedichten bevatten: van Simone Atangana Bekono, Radna Fabias en Babs Gons."

Vertaling behoort eintlik Suid-Afrika se twaalfde taal wees, omdat die land se mense mekaar nie verstaan nie of mekaar dikwels verkeerd verstaan, aldus Antjie Krog. Die belangrike rol wat vertaling in die algemeen speel, is opnuut beklemtoon tydens ’n gesprek by Sasnev (die Suid-Afrikaanse Sentrum vir Nederland en Vlaandere in Kaapstad). Die gespreksgenote was Antjie Krog en Yves T’Sjoen (Universiteit Gent en Universiteit Stellenbosch). 

Hoewel Maria Dermoût (1888–1962) se verhale in haar leeftyd en in Engelse vertaling as gehaltewerk gereken is, is dit veral weer die afgelope dekade dat dit in Nederland opmerklik nuwe aandag kry, vertel Ena Jansen aan Willem de Vries. Haar Afrikaanse vertaling van Dermoût se tweede roman, De tienduizend dingen, as Die tienduisend dinge het pas verskyn.

Die Nederlandse vertaling van Ingrid Winterbach se voorlaaste roman, Die troebel tyd, is onlangs bespreek as deel van die Zuid-Afrikahuis in Amsterdam se reeks oor Afrikaanse skrywers en boeke, Boeken uit het Huis (in samewerking met die Taalunie). Margriet van der Waal, hoogleraar verbonde aan die Universiteit van Amsterdam en die Ryksuniversiteit Groningen, tree gereeld as gespreksleier op vir Zuid-Afrikahuis-gesprekke. Sy het met Winterbach en die Nederlandse vertaler van die roman, Robert Dorsman, gesels. 

Die poësie van Nachoem M Wijnberg het vir die digter Alfred Schaffer die deur na die skryf van poësie geopen. Só het Schaffer gesê toe hy gevra is na wat Wijnberg, een van die belangrikste eietydse digters in Nederland, vir sy eie skryfwerk beteken, en die nuus dat Daniel Hugo Wijnberg se bundel Liedjes in Afrikaans as Liedjies (imprimatur) vertaal het. Willem de Vries gesels met Wijnberg en Hugo oor die pasverskene bundel vertaalde poësie Liedjes/Liedjies.

Die digter Magmoed Darwiesj, ’n groot gees in die moderne Arabiese en wêreldletterkunde, sou vanjaar 80 geword het. ’n Afrikaanse vertaling en keur uit sy oeuvre is vanjaar as Die vlug van ’n vreemdeling: Magmoed Darwiesj gedigte in Afrikaans op die afgelope jaarlikse Tuin van Digters-fees op Wellington bekendgestel. Die Afrikaanse vertaler van hierdie digbundel, Bester Meyer, het by die geleentheid oor onder meer sy vertalings en ervaring van Darwiesj met Desmond Painter gesels. Willem de Vries lewer verslag oor hierdie gesprek.

Peter Bergsma (vertaler van vele werke van JM Coetzee in Nederlands) het vir die Zuid-Afrikahuis in Amsterdam se skrywersgespreksreeks Boeken uit het Huis met skrywer PP Fourie (’n Hart is so groot soos ’n vuis) en die vertaler Marius Swart gesels. Die onderhoud, een van verskeie in die reeks waarin Afrikaanse skrywer se werk aan ’n groter publiek bekend stel word, is op die Zuid-Afrikahuis se YouTube-kanaal beskikbaar. 

Die nuutste, bygewerkte program is nou beskikbaar! Die gewilde Tuin van Digters-fees vind op Vrydag 22 en Saterdag 23 Oktober die 10de agtereenvolgende jaar by die Breytenbach Sentrum in Wellington plaas. Alfred Schaffer, die Nederlandse digter wat al jare in Suid-Afrika woon en wie se gedigte ook al in Afrikaans vertaal is, is die digter wat vanjaar gehuldig word.

"Daniel Hugo het reeds meer as 50 boeke uit Nederlands vertaal. Karin Benjamin het hom op Saterdag 9 Oktober gevra waarom dit nodig is om Nederlandse tekste te vertaal en wat die uitdagings is wat hy tydens sy vertalings in ag moet neem." Kyk na die gesprek.

Bruggenhoofden is Yves T'Sjoen se Voertaal-gespreksreeks oor kulturele bemiddelaars in die Lae Lande en Suid-Afrika. In hierdie eerste gesprek gesels Yves met die digter en vertaler Daniel Hugo.

Ronelda S Kamfer en Alfred Schaffer, die Nederlandse vertaler van Kamfer se mees onlangse bundel, Chinatown (2019), het onlangs as deel van die Zuid-Afrikahuis se Boeken uit het Huis-reeks vrae beantwoord van Ama van Dantzig, ’n kreatiewe brugbouer, berig Willem de Vries.

De Online najaarscursus literair vertalen Nederlands-Afrikaans is bedoeld voor vertalers die aan het begin van hun professionele loopbaan staan en serieus van plan zijn om daadwerkelijk de komende jaren als literair vertaler aan de slag te gaan. Kandidaten hebben een relevante (ver)taalopleiding of vergelijkbare cursussen afgerond of al enige professionele ervaring als vertaler. Aanmelden voor deze cursus Nederlands-Afrikaans kan tot en met zondag 18 april 2021.

Komend najaar organiseert het Expertisecentrum Literair Vertalen (ELV) verschillende onlinecursussen, waaronder twee cursussen literair vertalen: voor vertalers uit het Afrikaans in het Nederlands en voor vertalers uit het Nederlands in het Afrikaans. De Online Najaarscursussen literair vertalen Afrikaans-Nederlands zijn bedoeld voor vertalers die aan het begin van hun professionele loopbaan staan en serieus van plan zijn om daadwerkelijk de komende jaren als literair vertaler aan de slag te gaan. 

"Die programnota van 1995 het iets van ’n literêre popster genoem, en die titel was intrigerend: Kartonnen dozen. Boonop het ek gehou van al die Vlaamse aanbiedings wat ek ooit by die KKNK bygewoon het. Almal is opgelig deur ’n Europese flair, deurtrek van die karnavaleske, besiel deur ’n sin vir die absurde."

Ten spyte daarvan dat die wêreld ingrypend verander het, bly daar ’n aanvraag vir vertaalde werke. Buitelandse uitgewers raak ook meer bewus van die bestaan en potensiële steun wat die PEN Afrikaans Vertaalfonds bied, sê Catrina Wessels, bestuurder van PEN Afrikaans, in ’n gesprek met Willem de Vries.

"Die vertaler van ’n teks doen meer as om woorde van een taal in ’n ander oor te skryf. Die vertaler moet ook die gevoel van die bronteks oordra – sonder om die teikenteks lomp en ontoeganklik te maak."

"Vraag is vervolgens hoe dergelijke woorden, waarvan de semantische inhoud niet vastligt, in een andere taal worden omgezet. Dit vergt van de vertaler creativiteit. Naòmi Morgan, die het boek van Antoine de Saint-Exupéry (Le petit prince) ook zelf heeft vertaald, ondernam een vergelijkend onderzoek."