Er lopen in Vlaanderen wel wat mensen rond die het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven een warm hart toedragen. Tot Jan Peumans, Voorzitter van het Vlaams Parlement, toe. Een brief waarin hij Spanje “niet in staat” acht deel uit te maken van de EU, zette kwaad bloed in Madrid. Een diplomatieke incident was geboren.

Diplomaten staan ervoor gekend de nodige voorzichtigheid aan de dag te leggen. Discretie en terughoudendheid zijn hun handelsmerk, wat ook wil zeggen dat wanneer ze daadwerkelijk aan de alarmbel trekken daar een gegronde reden voor is. Zopas waarschuwde Marc Calcoen, de Belgische ambassadeur in Madrid, voor de vertroebelde relaties tussen België en Spanje. De hele kwestie werd in kwaliteitskrant De Tijd ontrafeld. Letterlijk had hij het over een “steeds langer wordende lijst van irritaties” over de bilaterale relaties. En nog: “Dit zou ons toch enige zorgen moeten baren”. Hij waarschuwt er ook voor dat de Spaanse pers, massaal aanwezig in Brussel, “met argusogen volgt hoe allerlei Belgische instituties, gezagsdragers, organisaties en lagere besturen met de interne Spaanse problematiek van de Catalaans-centrale relaties omspringen.” Begrijp in meer toegankelijke bewoording: kern van het probleem, ‹althans in de ogen van Spanje, is de brede steun die Catalonië in haar politiek verzelfstandigingsproces geniet in Vlaanderen. De voormalige Catalaanse Minister-President Puigdemont verblijft trouwens nog steeds in Waterloo, op een boogscheut van hoofdstad Brussel. Zonet verscheen ook een boek van zijn hand waarin hij zijn kijk op de moeizame situatie in Catalonië ventileert.

Omstreden brief

Blijkbaar was de directe aanleiding voor ambassadeur Calcoen om naar buiten te treden een Spaanse “irritatie” rond een brief van Jan Peumans, Voorzitter van het Vlaams Parlement. Deze was gericht aan Carme Forcadell, de voormalige voorzitster van het Catalaans Parlement dat sinds het begin van de troubles na het omstreden referendum vorig jaar in gevangenschap op beschuldiging van 'rebellie' (sic) zit. Wat Spanje vooral stoort is dat Peumans in de brief stelt dat de Spaanse overheid “niet in staat is dele uit te maken van een moderne, democratische Europese Unie”. En voor wie er aan zou twijfelen: het betreft hier geen gelekte vertrouwelijke brief. Vlaams Parlementslid (en partijgenoot van Peumans) Mark Demesmaeker bezocht begin september Forcadell in de gevangenis en maakte van de gelegenheid gebruik het schrijven te overhandigen. Vrijwel onmiddellijk vetscheen ook een kopij op zij twitter-account.

Boze Jan

Aanvankelijk liet Spanje – eveneens per brief – Peumans al weten niet te zijn opgezet met zijn initiatief. Ze wijzen er bijvoorbeeld op dat de secretaris-generaal van de Raad van Europa, Thorbjorn Jagland, tijdens een bezoek uitdrukkelijk heeft gezegd dat Spanje een volwaardige democratie is, waar de scheiding der machten geldt en de rechters onafhankelijk zijn. Ambassadeur Calcoen werd inmiddels ook op het matje geroepen . En Jan Peumans? Die maakte zich vandaag, woensdag 26 september, op Radio 1 behoorlijk boos. “Democratie wordt met de voeten getreden in Spanje en het hoort niet dat leden van de EU hier oorverdovend over zwijgen”, stelt hij. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Michaël Vandamme

Een brief van Jan Peumans gericht aan de gevangen voormalige Voorzitster van het Catalaans Parlement zorgde voor de controverse.

“Democratie wordt met de voeten getreden in Spanje en het hoort niet dat leden van de EU hier oorverdovend over zwijgen”, stelt Vlaams Parlementsvoorzitter Jan Peumans.