Wat is die stand van Afrikaans en Nederlands as onderrigtale aan hoëronderwysinstellings in Suid-Afrika en in die buiteland? Menán van Heerden voer ’n videogesprek met Yves T'Sjoen.

De Online najaarscursus literair vertalen Nederlands-Afrikaans is bedoeld voor vertalers die aan het begin van hun professionele loopbaan staan en serieus van plan zijn om daadwerkelijk de komende jaren als literair vertaler aan de slag te gaan. Kandidaten hebben een relevante (ver)taalopleiding of vergelijkbare cursussen afgerond of al enige professionele ervaring als vertaler. Aanmelden voor deze cursus Nederlands-Afrikaans kan tot en met zondag 18 april 2021.

Komend najaar organiseert het Expertisecentrum Literair Vertalen (ELV) verschillende onlinecursussen, waaronder twee cursussen literair vertalen: voor vertalers uit het Afrikaans in het Nederlands en voor vertalers uit het Nederlands in het Afrikaans. De Online Najaarscursussen literair vertalen Afrikaans-Nederlands zijn bedoeld voor vertalers die aan het begin van hun professionele loopbaan staan en serieus van plan zijn om daadwerkelijk de komende jaren als literair vertaler aan de slag te gaan. 

"Die programnota van 1995 het iets van ’n literêre popster genoem, en die titel was intrigerend: Kartonnen dozen. Boonop het ek gehou van al die Vlaamse aanbiedings wat ek ooit by die KKNK bygewoon het. Almal is opgelig deur ’n Europese flair, deurtrek van die karnavaleske, besiel deur ’n sin vir die absurde."

"Die gees en bedoeling van die Taalbeleid van die Universiteit Stellenbosch (US) is waarskynlik verkeerd geïnterpreteer en toegepas op ’n manier wat nie strook met die doelstellings van die beleid en waardes van die universiteit nie."

"’n Nuwe taalstorm oor Afrikaans is aan die broei by die Universiteit Stellenbosch (US) nadat studente na bewering aangesê is om nie met mekaar Afrikaans te praat in die koshuise nie."

Ten spyte daarvan dat die wêreld ingrypend verander het, bly daar ’n aanvraag vir vertaalde werke. Buitelandse uitgewers raak ook meer bewus van die bestaan en potensiële steun wat die PEN Afrikaans Vertaalfonds bied, sê Catrina Wessels, bestuurder van PEN Afrikaans, in ’n gesprek met Willem de Vries.

"Verder kan de kennis van het Nederlands deuren openen naar werkgelegenheid, uitwisselingsprogramma’s of zomerscholen."

"Die vertaler van ’n teks doen meer as om woorde van een taal in ’n ander oor te skryf. Die vertaler moet ook die gevoel van die bronteks oordra – sonder om die teikenteks lomp en ontoeganklik te maak."

Op 15 december heeft Van Dale, de uitgever van het bekendste woordenboek van het Nederlandse taalgebied, het Van Dale Woord van het Jaar 2020 bekend gemaakt. Tussen 1 en 14 december konden mensen in Nederland en België stemmen op de twintig genomineerde woorden voor het Van Dale Woord van het Jaar 2020. Voor beide landen was er een eigen lijst opgesteld. 

Freek Robinson gesels met Conrad Steenkamp, uitvoerende hoof van die Afrikaanse Taalraad, Kris Van de Poel, die algemene sekretaris van die (Nederlandse) Taalunie en Maarten Vidal, beleidsekretaris by die (Nederlandse) Taalunie, oor hul samewerkingsooreenkoms.

"Nederland en België liggen naast elkaar en behoren tot hetzelfde taalgebied. Toch kun je er niet van uitgaan dat het Nederlands dat aan weerskanten van de grens gesproken wordt, altijd exact hetzelfde betekent. In Buurtaal zet Miet Ooms de verschillen op een rij en geeft ze tips hoe je misverstanden kunt voorkomen."

De 40-jarige Taalunie trakteert alle Nederlandstaligen in de wereld op 10 online lunchlezingen over het Nederlands van een half uur. De webinars vinden plaats op dinsdag, woensdag en donderdag van de eerste drie weken van december en duren steeds een half uur; ze worden uitgezonden via YouTube.

"Die materiaal is so saamgestel dat dit enersyds kyk na dit wat dieselfde of eenders is in die twee tale, maar dan brei dit uit na die verskille. Die 'eenders en anders' verwys nie net na die taal nie, maar ook na die kulturele ooreenkomste en verskille."

"In die 2016-studie is daar naamlik bevind dat heelwat Nederlanders aanstoot geneem het as hul streekstaal of dialek nie formeel erkenning gekry het nie; Hinskens het gewaarsku dat Suid-Afrika dit in ag moet neem sou ons ’n soortgelyke studie wou doen vir die stand van Afrikaans."

In dit interview vertelt Marijke van der Wal, emeritus-hoogleraar Geschiedenis van het Nederlands aan de Universiteit Leiden, over haar project "Brieven als buit", dat is gebaseerd op zeventiende- en achttiende-eeuwse brieven die buitgemaakt werden als Engelse kapers een Nederlands schip in beslag namen. Deze brieven worden bewaard in de National Archives in Kew (VK). 

"Voor het vermakelijke naslagwerk De Dutchionary verzamelde taaljournalist Gaston Dorren allerlei Engelse uitdrukkingen met het woord 'Dutch' erin. In deze uitdrukkingen komen de 'Dutch' er dikwijls slecht van af. We zijn onbeschaafd, zware drinkers en natuurlijk zuinig. Dorren gaat op zoek naar de historische oorsprong van deze clichés. Eén troost: in veel gevallen werden niet de Nederlanders bedoeld, maar de Duitsers."

"Vraag is vervolgens hoe dergelijke woorden, waarvan de semantische inhoud niet vastligt, in een andere taal worden omgezet. Dit vergt van de vertaler creativiteit. Naòmi Morgan, die het boek van Antoine de Saint-Exupéry (Le petit prince) ook zelf heeft vertaald, ondernam een vergelijkend onderzoek."

"Professor Lieven D’hulst kan prachtig vertellen over de geschiedenis van het vertalen. Wat er vertaald wordt en hoe dat gebeurt, is niet zelden een politieke beslissing. Er vallen spannende parallellen te trekken tussen de vertaalpraktijk in Zuid-Afrika, beschreven in een artikel van Maricel Botha, en die in twee gebieden die de bijzondere belangstelling van D’hulst hebben: Vlaanderen en de Franse Caraïben."

Die Virtuele Instituut vir Afrikaans (VivA) het op 30 September 2020 sy nuwe gratis en aanlyn lees-en-luisterbiblioteek bekendgestel. ’n Gebruiker wat na die teks luister, sien dus ook terselfdertyd die skrifbeeld, en die verband tussen klank en spelling word duidelik gemaak.