In memoriam: "Het leven klopt van geen kant en daarom is het zo de moeite waard." – Jan Rot (1957–2022)

  • 0

"Zonder mij is het bij voorbaat geen hol aan"

In memoriam: Jan Rot (1957–2022)

Als het leven een feestje is en ze zeggen dat je over een uur echt naar huis moet, dan blijf je dat uur toch nog helemaal genieten en dan ga je niet in een hoekje zitten sippen? Zo onderging Jan Rot zijn ziekte. Alles eruit halen wat er nog in zit. Afgelopen vrijdag 21 april is hij op 64-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats Rotterdam.

Zijn overlijden viel precies op de dag dat de Nederlandse radiozender Radio 5 een groot eerbetoon gaf aan de zanger. De geplande Volgspot: Een Rotavond ging op zijn uitdrukkelijke verzoek door. Het werd een prachtig eerbetoon aan de zanger, componist, liedjesschrijver en vertaler die Jan Rot was. Iemand die het leven alleen op zijn manier kon verwoorden: "Het leven klopt van geen kant en daarom is het zo de moeite waard."

Afscheidstournee

Vorig jaar op 31 juli meldde Jan Rot dat hij ongeneeslijk ziek was en niet lang meer te leven had. Hij plande een afscheidstournee in. Zo bleef hij zijn liefde voor het podium, zijn publiek en het podium trouw. Dwarsgezeten door alle covid-maatregelen probeerde hij toch eruit te halen wat erin zit. Al heeft hij zijn uitgestelde grote afscheidsconcert niet meer kunnen meemaken.

Aan het begin van deze maand stopte hij daarmee. Hij was echt in de laatste fase beland. Nu werd het tijd om alle tijd en aandacht te nemen om afscheid te nemen van zijn gezin.

Meesterlijk vertaler

De zanger, componist en vertaler Jan Rot laat zich moeilijk in een genre duiden. Hij is vooral een meesterlijk vertaler die zijn hand niet omdraaide voor een vertaling van Leonard Cohens "Hallelujah", of het nummer"Lodi"; geschreven door John Fogerty van Creedence Clearwater Revival. Jan Rot vertaalde het als "God straft wie rocker in Holland
wil zijn". Of "Angie"; van de Rolling Stones. De tekst wist hij haarfijn om te zetten naar het Nederlands:

Ankie, Ankie, Ik zit hier eenzaam op een bankie
Ankie, Ankie, ik word zo stijf als een plankie
Uren wacht ik voor je huis, er brandt licht, maar ben je thuis?
Doe nou open alsjeblieft!
Ankie, Ankie, zeg is dat niet de fiets van Frankie?

Geest van het liedje

De hertaler Jan Rot probeerde de geest van het liedje te vangen in de vertaling, compleet met de poëtische beleving. Hij gaf de vertaalde liedjes originele wendingen, invallen en wist ook poëtische effecten als rijm en binnenrijm, heel treffend over te brengen. Zijn Nederlands was altijd speels en met heel veel humor. Verfijnde taal zoals een dichter betaamt. Hij heeft daarmee ruim 800 nummers op zijn naam staan en vrijwel allemaal in het Nederlands. De taal die hem het liefste was en zo nabij was.

En niet alleen vertalingen van popliedjes, maar ook de klassieke muziek liet hij niet onberust. Een vertaling van Schuberts Winterreise of ‘Erlkönig’ van Goethe dat voor hem veranderde in "Oom Harry";. De originaliteit om met een grote vleug humor en melancholie de sfeer van het lied op te roepen. Jan Rot kon dat als geen ander.

"Bestaat u wel?"

Hij is daarin zeer verdienstelijk geweest. Net als het grote project waarbij hij Bachs Matthäus-Passion vertaalde. De beroemde aria "Erbarme Dich"; wordt bij Jan Rot een verzuchting "Bestaat u wel?"; Dat vraagt de alt aan God in de vertaling van Jan Rot.

Een vertaling waarvan Jan Rot zegt dat de tekst in het Nederlands zoveel beter aankomt dan het Duits dat grauw overkomt:

Bach in het Nederlands heeft direct effect. Weg is het devote bad, de grauwe
rouwsluier. Deze Matthäus mijdt zelfs de glimlach niet, en waardeert het grapje op
een begrafenis. Even lucht, om daarna weer toe te kunnen slaan.

Jan Rot weet in zijn eigen muziek, zijn vertalingen en composities de ziel van de muziek te raken. Of het nu klassiek of populair is. Dat maakt voor hem niet uit. Van Leonard Cohen tot Johann Sebastian Bach, het draait om de intentie die muziek en tekst oproepen bij de luisteraar.

Geen hol aan

Het is daarom zo jammer dat deze bijzondere muzikale taalheld er niet meer is. Zijn verdienste voor het Nederlandse lied is groot geweest. Maar niet alleen dat. Hij heeft nieuwe bruggen geslagen over de grenzen van indelingen als klassiek en pop heen. Voor hem gold het nummer, de kracht van de muziek en niet de hokjes van klassiek, jazz, beat of rock. Er is geen uitvaart. Jan Rot deed daar niet aan. Of zoals hij het alleen kon zeggen:

"Zonder mij is het bij voorbaat geen hol aan".

Lees ook:

Koning van de Nederpop: In memoriam – Henny Vrienten (1948–2022)

  • 0
Verified by MonsterInsights
Top