Laten we er geen theologische discussie van maken, al was het maar dat uw dienaar niet over voldoende kennis en kunde hiervoor beschikt.

Wanneer we het over “salafisme” hebben, bedoelen we vooral de radicale stroming hierbinnen de Islam die in menig Westerse samenleving voor de nodige maatschappelijke wrijvingen en zelf conflicten zorgt. Niet te verwarren met de meer gematigde vormen van salafisme.

Eerder dan ons te bekommeren over de roots en diepere betekenis, onthouden we vooral de waarschuwing van Alain Winants, voormalig hoofd van de Belgische Staatsveiligheid. Reeds in 2012 omschreef hij het Salafisme als “de grootste bedreiging voor de Belgische democratie” (Het Nieuwsblad, 26.3.2012). Toen dus al.

Precies vier jaar later vonden de aanslagen op de nationale luchthaven van Zaventem en in een Brussels metrostation plaats. Niet toevallig, zo wees het onderzoek uit. Jarenlang maakten radicale malafide Moslimclubjes gebruik van de (juridische) ruimte die hen geboden werd om snode plannen te smeden.

De aanslagen van 22 maart 2016 plaatsten Molenbeek sinister op de wereldkaart. There's something rotten in the Kingdom of Belgium.

Minister van Justitie Koen Geens benadrukt alert te blijven voor de toename van Salafistische groeperingen in België. (Foto: Rob Stevens [GFDL], via Wikimedia Commons)

Grote Moskee van Brussel

Drie jaar later trekt de Staatsveiligheid (opnieuw) aan de alarmbel, zo blijkt uit een parlementaire vraag die de Liberale Senator Lionel Bajart aan de Minister van Justitie Koen Geens stelde.

Zo telt ze zomaar even honderd Salafistische organisaties in het land. Dit kan om Moskeeën gaan, maar ook religieuze centra of onderwijsinstellingen. De regering heeft al in maart vorig jaar de banden doorgeknipt tussen de Grote Moskee in Brussel en Saoedi-Arabië, jarenlang de financier van de religieuze instelling.

Dat gebeurde trouwens op vraag van de Parlementaire Onderzoekscommissie die de aanslagen van 22 maart 2016 onderzocht. De commissie vond dat de invloed van de Saoedische concessiehouder aanzette tot radicalisering. Maar het probleem is dus gevoelig ruimer.

“Er wordt een effectieve toename waargenomen”, benadrukt de Staatsveiligheid. De spreiding is landelijk, zij het dat de concentratie in de steden groter is. Men ziet ook meer salafistische boodschappen opduiken via sociale media, vooral Facebook en Twitter, via chatapplicaties zoals WhatsApp en op andere internetfora zoals YouTube.

Die boodschappen zijn vaak vertaald in het Nederlands, Frans of Engels. Tegelijk, zo klinkt het verder, moet toch het een en ander in perspectief geplaatst worden.

Numeriek blijft het een kleine groep. Bovendien ligt er tussen zwart en wit een behoorlijke grijze zone.

Geniet een Moskee financiering uit Saoedi-Arabië, dan betekent dit niet noodzakelijk dat elke bezoeker op eenzelfde radicale lijn zit. Een bedreiging in perspectief plaatsen is natuurlijk nog iets anders dan ze te miskennen.

Alert blijven

“We moeten alert blijven”, erkent Justitieminister Geens. “Traditioneel verwerpt het salafisme de westerse democratie, de seculiere wetgeving en de basisprincipes van een democratie”, verklaart de Staatsveiligheid verder nog. “Een klassiek voorbeeld is de oproep om niet te gaan stemmen tijdens verkiezingen. In feite worden verkiezingen gezien als de wil om afbreuk te doen aan God. Alleen God heeft volgens het salafisme de autoriteit om wetten te maken en om dus de menselijke samenleving te organiseren.”