Wereldoorlog I veteranen identiteit geven

  • 0

Zelfs honderd jaar na het einde van de eerste wereldoorlog, blijft het conflict de aandacht van velen – historici en anderen – wegdragen. Niet alleen werd een actie op touw gezet om de graven van de gesneuvelden herkenbaar te houden. Via een uniek DNA-onderzoek op stoffelijke overschotten kon zopas, meer dan honderd jaar na datum, ook de identiteit van drie (anonieme) overledenen bevestigd worden.

Men kan Peter of Meter geworden van een gesneuvelde soldaat uit de eerste wereldoorlog.

Nergens anders dan in West-Vlaanderen zijn de sporen van de eerste wereldoorlog duidelijker zichtbaar. Ettelijke kerkhoven getuigen in de ruime omgeving van 'Flanders field' over de omvang van het conflict dat vier jaar lang in de regio dood en verder zaaide. Maar ook elders in Vlaanderen bevinden zich plaatsen met gesneuvelden van de eerste wereldbrand. En die plekken, zo vrezen, historici dreigt vandaag, honderd jaar na het einde van het conflict, verloren te gaan. In totaal verloren 41.000 Belgische soldaten in de periode 1914-1918 het leven. Na de oorlog werden zo'n 9.000 onder hen op vraag van hun familie naar hun respectievelijke gemeentelijke begraafplaats gerepatrieerd. Maar nu de laatste oud-strijders al een tijdje overleden zijn en ook de directe familie stilaan uitsterft, dreigen die graven als sneeuw voor de zon te verdwijnen. De voorbije jaren werden zo'n 3.000 van die 9.000 graven geruimd. Want anders dan wat voor militaire begraafplaatsen het geval is, genieten ze geen beschermd statuut.

Peterschap

“Als we DNA-onderzoek doen bij elke soldaat die we nog vinden in de Westhoek, dan kunnen we toch ook voor deze 6.000 graven zorgen?”, merkte Franky Bostyn, adjunct-directeur van het War Heritage Institute (WHI) onlangs nog op. Verschillende initiatieven werden op touw gezet. Zo stelt het WHI gedenkplaatjes ter beschikking om op de graven aan te brengen. Kwestie van niet te vergeten wie er precies geborgen ligt. Symbolisch werd in het bijzijn van Koning Filip in Brussel zo'n eerste plaatje op een graf aangebracht. Maar er is meer. Het WHI is ook op zoek gegaan na peters en meters voor de gesneuvelde soldaten. Wie zich geroepen voelt kan dan een tekst, foto of filmpje toevoegen aan de fiche van de bewuste soldaat. Het overzicht kan op volgende webstek gevonden worden:  www.wardeadregister.be. “Je moet dus niet naar de Westhoek om de Eerste Wereldoorlog te gedenken”, zegt Bostyn. “Net dat is het interessante aan deze graven. Op nagenoeg iedere gemeentelijke begraafplaats vind je wel zo’n graf.” Er wordt ook een educatief pakket voorzien voor lagere scholen.

41.000 Belgische soldaten sneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog.

CSI

De vredigheid van het dorpje Wijtschate contrasteert met de hevige gevechten die er in oktober 2014 plaatsvonden. Als gevolg van hevige gevechten tussen Britse (en later Franse) tegen Duitse troepen, vonden zo'n 3.000 soldaten de dood op een oppervlakte van amper 1ha. Nog steeds bevinden hun stoffelijke resten zich ergens in deze lap grond. Sinds april dit jaar is een wetenschappelijk team met opgravingen begonnen. Van zodra stoffelijke resten gevonden worden, trachten de onderzoekers door het bevochtigen van de botten deze uit van de grond los te maken. In een aparte voorziene installatie wat verderop worden ze gewassen, gedroogd, waarna ze het voorwerp van antropologisch onderzoek worden. Alleen al hierdoor kan men het geslacht bepalen (wat in deze natuurlijk voor de hand ligt), maar krijgt men ook een vrij goed indicatie van de leeftijd. Soms kan men ook een indruk krijgen van de lengte van de persoon, en in enkele gevallen ook van ziektes die hij had. Met DNA-onderzoek zou nog meer info vergaard kunnen worden, alleen botst het team op de grenzen van haar mandaat. Zeker in de Commenwealth landen ligt de kwestie gevoelig. Strikt genomen kunnen ze niet anders doen dan de info aan de plaatselijke politiediensten overmaken, die kan beslissen verdere stappen te zetten – quod non. Eigenlijk is dit een Crime Scene Investigation met een historische dimensie…

Stamboomonderzoek

Zopas werd wel gebruik gemaakt van de mogelijkheden van dergelijk DNA-onderzoek bij het opgraven van drie Belgisch gesneuvelden. Aan de hand van de stoffelijke resten hadden onderzoekers wel een zekere indicatie over wie ze precies gevonden hadden, maar hst is een knop met het getal 12 dat voor een doorbraak zorgde. De vorsers van het WHI wisten dat enkel het 12de Linieregiment uit Luik dergelijke knoppen aan hun uniform droegen. Men wist ook dat die eenheid in 1914 slag hadden geleverd in Diksmuide, met 31 doden als gevolg. Maar wie waren dan net deze drie? De historici doken de archieven in, waar ze aantekeningen vonden van een zekere Commandant Cogneaux. Die verklaarde op 24 oktober 1914 drie manschappen samen op één locatie te hebben begraven. Hij maakte ook melding van de namen: Pintens, Jacquet en Destrer. Het kon kloppen, maar enkel DNA-onderzoek kon zekerheid verschaffen. Simpel was dat niet, soldaten sterven nu eenmaal vaak op jonge leeftijd zonder kinderen na te laten. Het werd een helse zoektocht. “We hebben dan gezocht naar namen van eventuele broers en zussen en zijn in hun stamboom gaan zoeken”, verklaarde Frank Bostyn. “Telkens naar vrouwelijke afstammelingen, want van de moeder ben je zeker - en dus ook dat ze hun DNA hebben doorgegeven -, maar van een vader niet altijd.” Uiteindelijk kreeg men bevestiging. Op één juli zullen ze met het nodige eerbetoon herbegraven worden in De Panne, zij het deze keer niet in de anonimiteit.

Buro: MV
  • 0
Verified by MonsterInsights
Top