Afgelopen vrijdag is in Den Haag prinses Christina overleden, de jongste dochter van oud-koningin Juliana en prins Bernhard en een tante van koning Willem-Alexander. Ze is 72 jaar geworden.

Prinses Christina verwees naar zichzelf als “prinses tegen wil en dank”. Ze hield er niet van om in de publieke aandacht te staan.

Greet Hofmans-affaire

Christina werd op 18 februari 1947 op paleis Soestdijk geboren. Winston Churchill, groothertogin Charlotte van Luxemburg en de Zweedse kroonprins Gustaaf traden op als peetouders toen ze op 9 oktober 1947 in de Dom van Utrecht werd gedoopt.

Aanvankelijk werd ze Marijke genoemd, maar als tiener zou ze er zelf voor kiezen haar naam te veranderen in Christina.

Al gauw bleek het prinsesje een oogafwijking te hebben, die het gevolg was van het feit dat Juliana tijdens de zwangerschap rodehond had opgelopen toen ze, tegen de adviezen in, een bezoek bracht aan een troepenschip dat afkomstig was uit Nederlands-Indië.

Prinses Christina / Foto: RVD/Jeroen van der Meyde [CC0], via Wikimedia Commons.

Juliana zou zich hier altijd schuldig over blijven voelen. Juliana en Bernhard riepen de hulp in van gebedsgenezeres Greet Hofmans. Hofmans kon niets doen aan Christina’s oogafwijking, maar Juliana kwam steeds meer in de ban van Hofmans’ pacifistische ideeën. Er dreigde een constitutionele crisis toen Juliana aankondigde dat ze van Bernhard wilde scheiden. Na ingrijpen van de regering werd Hofmans de toegang tot het hof ontzegd.

Een eigen leven

Christina werd uiterst beschermd opgevoed. Om los te komen van de betutteling trok ze na haar eindexamen in bij een bevriende familie in Amersfoort. In deze periode veranderde ze haar naam van Marijke in Christina. Ze volgde een opleiding aan sociale academie De Horst in Driebergen en ging later pedagogiek studeren aan de Universiteit Groningen. In Groningen woonde ze op kamers bij de rector magnificus van de universiteit.

Hierna ging ze een conservatoriumopleiding volgen in het Canadese Montreal, waarna ze zich in New York vestigde als muziekpedagoog. Christina was erg trots op het leven dat ze ondanks haar handicap en weg van de verstikkende bezorgdheid aan het hof voor zichzelf had opgebouwd.

In New York ontmoette Christina in 1972 de Cubaanse balling Jorge Guillermo, met wie ze zich in februari 1975 verloofde. Voor hun huwelijk vroeg Christina geen toestemming aan de Staten-Generaal, waardoor ze geen lid meer was van het Koninklijk Huis en niet langer in aanmerking kwam voor troonopvolging.

Voor Christina was het een opluchting dat ze niet meer onder het protocol viel. Ze bleef wel lid van de Koninklijke Familie.

Prinses Christina verloofd met Jorge Guillermo. / Foto: Rob Mieremet, Anefo [CCO], via Wikimedia Commons.

Christina kreeg drie kinderen: Bernardo, Nicolás en Juliana. In de jaren tachtig vestigde ze zich met haar gezin in villa De Eikenhorst op landgoed De Horsten in Wassenaar, het huis waar koning Willem-Alexander en koningin Máxima de afgelopen 15 jaar met hun gezin hebben gewoond.

Omdat ze geen lid meer was van het Koninklijk Huis kreeg Christina geen uitkering van de staat en was ze afhankelijk van familiekapitaal en haar eigen inkomsten. Toen ze in 1994 wilde scheiden van Guillermo, moest ze een deel van haar bezittingen laten veilen. Als in 1996 de scheiding, erdoor is, keert Christina met haar kinderen terug naar New York. In Den Haag hield ze de beschikking over het appartement boven de koninklijke stallen achter paleis Noordeinde, waar ze vrijdag overleden is.

Muziek

Prinses Christina was erevoorzitter  van de stichting achter het naar haar vernoemde Prinses Christina Concours. Het concours wil kinderen in Nederland kennis laten maken met muziek en hen stimuleren hun talenten te ontwikkelen.

Christina zong geregeld op bijzondere familiegelegenheden, niet alleen bij feestelijke bijeenkomsten als bruiloften, maar ook op verdrietige momenten, zoals de begrafenisdiensten voor haar moeder, koningin Juliana, en haar vader, prins Bernhard. Dan kreeg de Nederlandse bevolking een zeldzame kans om getuige te zijn van het zangtalent van deze “onbekende prinses”.

Prinses Christina heeft twee cd’s opgenomen, in 2000 een kerstalbum en in 2002 The Me Nobody Knows. De opbrengsten gingen naar het Prinses Christina Concours en de slachtoffers van de aanslagen op “9/11”.

Prinses Christina opent ijsstadion Thialf in Heerenveen (1967). / Foto: Ben Merk, Anefo [CCO], via Wikimedia Commons.

In opspraak

Hoewel ze het liefst uit de publiciteit bleef, kwam Christina in 2009 toch in opspraak toen bleek dat ze het van haar ouders geërfde vermogen had ondergebracht bij een brievenbusfirma op het Kanaaleiland Guernsey. Daardoor hoefde Christina in Groot-Brittannië geen vermogensbelasting te betalen. Deze vorm van belastingontwijking was niet verboden, maar netjes was het niet.

In 2018 zou ze opnieuw negatief in het nieuws komen toen bleek dat ze unieke kunstwerken uit de koninklijke verzameling wilde verkopen. Ze kreeg veel kritiek, omdat de kunstwerken, waaronder houtskooltekening van Peter Paul Rubens (geschatte waarde:  2,5 tot 3,5 miljoen dollar), hierdoor uit Nederland verdwenen.

Afscheid

Christina woonde de laatste jaren afwisselend in Rome en Porto Ercole, de Italiaanse kust plaats waar vroeger de vakantievilla van Juliana en Bernhard stond. In 2018 werd bekendgemaakt dat Christina aan botkanker leed.

Christina is in 1992 toegetreden tot de Rooms-Katholieke Kerk. Het afscheid zal donderdag op Paleis Noordeinde plaatsvinden in besloten kring, slechts in tegenwoordigheid van familieleden en naaste vrienden. Omdat ze niet meer tot het Koninklijk Huis behoorde, wordt Christina niet begraven in de Koninklijke Oranje-Nassau grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft, waar haar ouders begraven liggen.

Christina is de eerste Oranje die gecremeerd zal worden. Waar dit zal gebeuren, is nog niet bekend. Het is mogelijk dat haar as in een later stadium wel in het familiegraf bijgezet zal worden.