Concertgebouworkest ontslaat chef-dirigent na #metoo-beschuldigingen

  • 0

Het Koninklijk Concertgebouworkest heeft bekendgemaakt dat het de samenwerking met chef-dirigent Daniele Gatti met onmiddellijke ingang beëindigt. Deze dramatische stap volgt na een artikel in The Washington Post, waarin de dirigent wordt beschuldigd van seksueel wangedrag. Nu zouden er ook uit de kring rond het Concertgebouworkest zelf vrouwen naar voren zijn gekomen met soortgelijke verhalen. 

Daniele Gatti in actie als chef-dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest / Foto: Anne Dokter, Koninklijk Concertgebouworkest

Het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) wordt gerekend tot de beste orkesten ter wereld. Het orkest is opgericht in 1888 en in de honderddertig jaar van zijn bestaan heeft het nog maar acht dirigenten gehad. De meesten van hen hebben lange tijd hun stempel op het orkest weten te drukken: Willem Mengelberg bijvoorbeeld van 1895 tot 1945, Bernard Haitink van 1963 tot 1988, Ricardo Chailly van 1988 tot 2004 en Mariss Janssons van 2004 tot 2015. Toen Janssons zich na het seizoen 2014-‘2015 om gezondheidsredenen moest terugtrekken, had niemand dan ook verwacht dat de aanstelling van zijn opvolger, Daniele Gatti (56), na twee jaar alweer ten einde zou komen.

Op 26 juli publiceerde The Washington Post een artikel waarin twee vrouwen Gatti beschuldigden van ongewenste seksuele toenadering. In 1996 zou Gatti een 24-jarige sopraan hebben uitgenodigd naar zijn kleedkamer te komen onder het voorwendsel van een individuele coachingssessie. Maar toen ze eenmaal binnen was, vertelde de vrouw in The Washington Post, had Gatti al snel “zijn handen op mijn achterste, en zijn tong diep in mijn mond”. Toen ze een klacht tegen Gatti wilde indienen, werd dit haar afgeraden. Daarmee zou ze alleen haar eigen carrière schade doen.

Een tweede sopraan vertelt in The Washington Post dat Gatti haar vier jaar later in Bologna ook zou hebben aangerand. “Ik duwde hem weg en rende de kamer uit”, zegt ze. Sindsdien zou het orkest waarmee Gatti toen werkte, haar nooit meer hebben gevraagd.

Na deze eerste onthullingen reageerde Gatti verbaasd. Bij iedere toenadering zou hij ervan overtuigd zijn geweest dat de gevoelens wederzijds waren, stelde hij. En de gebeurtenissen waar in het artikel in The Washington naar verwezen werd, waren ook alweer eventjes geleden. “Maar als ik iemand gekwetst heb, bied ik mijn oprechte excuses aan”, aldus de dirigent.

Staatsieportret Koninklijk Concertgebouworkest 2016/2017 met chef-dirigent Daniele Gatti / Foto: Anne Dokter, Koninklijk Concertgebouworkest

Een dag later kwam Gatti met een tweede verklaring, waarin hij zijn excuses aanbood aan alle vrouwen op de wereld, jong en oud, en al dan niet werkzaam in de klassieke muziek, en waarin hij beloofde voortaan extra goed op te letten bij zijn contacten met vrouwen. Voor dit bericht had hij een pr-bureau ingeschakeld met de naam Reputation Doctor LCC.

Daarmee had de zaak afgehandeld kunnen zijn. Naar aanleiding van het artikel in The Washington Post kwamen er echter vanuit de eigen kring van het KCO ook vrouwen naar voren die vertelden dat Gatti hen lastiggevallen had. Uit de korte verklaring die het KCO donderdag heeft verspreid, blijkt niet wanneer die incidenten zouden hebben plaatsgevonden. Gatti trad al vanaf 2004 regelmatig met het KCO op. Het is dus niet duidelijk of de voorvallen zouden hebben plaatsgevonden tijdens zijn periode als chef-dirigent, of daarvoor.

Opmerkelijk is dat het KCO de samenwerking met Gatti beëindigt voordat er zelfs maar sprake is van een rechtszaak. Hij krijgt dus geen kans om de beschuldigingen aan te vechten of zijn onschuld te bewijzen vóór hij de laan uitgestuurd wordt. De verklaring voor die haastige werkwijze is waarschijnlijk te vinden in de eerste reden die de directie van het KCO noemt. Dat is niet het feit dat Gatti vrouwelijke collega’s uit KCO-kringen op een ongepaste manier benaderd zou hebben, maar wel de “commotie onder stakeholders in binnen- en buitenland”. Als internationaal toporkest is het KCO voor zijn financiering afhankelijk van sponsoren. De reputatie van het orkest is van grote waarde, en dus kan het orkest zich geen chef-dirigent veroorloven waar een smet aan kleeft.

Gatti heeft middels zijn advocaat laten weten dat hij “uitermate verrast” is door de maatregel van het KCO. Hij ontkent alles en spreekt van een “lastercampagne”. Gatti is niet de eerste vooraanstaande dirigent die zijn carrière vanwege #metoo-beschuldigingen in rook ziet opgaan.

Met het vertrek van Gatti zijn de problemen voor het Concertgebouworkest nog niet voorbij. De directie laat weten dat alle geplande concerten “zullen doorgaan met andere dirigenten”. Maar waar haalt het KCO die zo snel vandaan? Op 23 augustus moet het orkest alweer aan de bak. Tot eind 2018 stonden er 27 optredens met Gatti gepland en voor de tweede helft van het seizoen nog eens 15. Het orkest gaat komend seizoen op tournee naar onder meer de Baltische staten, Scandinavië, Polen, Cyprus, Berlijn, Luzern, Washington, New York en Chicago. De meeste dirigenten die aan het niveau van het KCO beantwoorden, zijn voor dit seizoen waarschijnlijk al volgeboekt. En dan moet het KCO ook nog op zoek naar een opvolger die Gatti permanent kan vervangen. Dat is een proces waar al snel enkele jaren mee zijn gemoeid. 

Buro: IG
  • 0
Verified by MonsterInsights
Top