Die Phala Phala-sage en Cyril Ramaphosa se gesteelde miljoene uit ’n rusbank op sy plaas het Dinsdag weer opslae gemaak in die Konstitusionele Hof.
Die EFF en African Transformation Movement (ATM) het die Konstitusionele Hof genader om die parlement se besluit om nie ’n vervolgingsondersoek na Ramaphosa te hou vir die Phala Phala-plaasskandaal nie, ongrondwetlik te verklaar.
Die leier van die EFF, Julius Malema, sê sy party wil Ramaphosa aanspreeklik hou oor die Phala Phala-skandaal, soos wat Jacob Zuma verantwoordbaar gehou is in die Nkandla-sage.
Die EFF-leierskap, onder leiding van Malema, het ’n betoging na die Konstitusionele Hof gelei om te vra dat die Nasionale Vergadering die onafhanklike paneel se verslag oor Phala Phala terugbring en handhaaf.
♦️Must Watch♦️
The EFF Leadership led by President, Julius Malema led a Picket to Constitutional Court to call for the National Assembly to bring back the Independent Panel report on Phala Phala.
The actions of the ANC caucus, which utilised its Parliamentary majority to… pic.twitter.com/hILVFi4ado
— Economic Freedom Fighters (@EFFSouthAfrica) November 26, 2024
Die optrede van die ANC-koukus, wat sy parlementêre meerderheid aangewend het om aanvaarding van die paneel se verslag deur die Nasionale Vergadering op 13 Desember 2022 af te keur, is volgens die EFF ongrondwetlik. Die party sê dit is niks anders as die grootste disrespek vir die waardes van deursigtigheid en aanspreeklikheid nie.
Die ATM het ook hofdokumente by die hof ingedien om die Nasionale Vergadering se hantering van die Phala Phala-skandaal uit te daag. Die ATM, as tweede applikant saam met die EFF, vra dat die besluit van die Nasionale Vergadering nietig verklaar word.
Vuyo Zungula, die president van die ATM, sê die besluit deur parlementslede om die Phala Phala-verslag oor Ramaphosa tersyde te stel, was onwettig en irrasioneel.
ATM president Vuyo Zungula says the decision by parliamentary members to set aside the Phala Phala report on President Cyril Ramaphosa was unlawful and irrational. The Phala Phala saga is set to be heard in the Constitutional Court today.
Watch: https://t.co/5VkZOTuym8… pic.twitter.com/RY2m6o3xRF
— Newzroom Afrika (@Newzroom405) November 26, 2024
ATM-woordvoerder Zama Ntshona het ook die parlement gekritiseer vir die versuim om die President tot verantwoording te roep, wat volgens hom ’n grondwetlike oortreding is.
Intussen het Malema verklaar dat die Jacob Zuma-geleide MKP nie welkom is by hul optog nie.
Malema het by die Mary Fitzgerald-plein in Johannesburg gepraat, waar EFF-lede byeengekom het vir ’n optog na die Konstitusionele Hof in Braamfontein.
In 2020 is daar by Ramaphosa se Phala Phala-plaas ingebreek en miljoene se buitelandse valuta is gesteel.
Die Konstitusionele Hof moet nou besluit of die Nasionale Vergadering versuim het om sy grondwetlike verpligting na te kom om Ramaphosa aanspreeklik te hou ingevolge artikel 89 van die Grondwet.
(6/6) CCT 35/24 Economic Freedom Fighters and Another v Speaker of the National Assembly and Others pic.twitter.com/1AE7KvpP1W
— Constitutional Court (@ConCourtSA) November 25, 2024
Die DA, wat tot die verkiesing baie uitgesproke was oor Phala-Phala, rep nie meer ’n woord daaroor sedert hulle deel van die RNE geword het nie.
Die DA sal glo nie ’n mosie van wantroue in Ramaphosa steun op grond van die Phala Phala-skandaal nie.
Dit is glo omdat die skandaal volgens hulle niks is in vergelyking met die bewerings van plundering teen die EFF soos vervat in die voormalige VBS-bank se uitvoerende hoof, Tshifhiwa Matodzi, se beëdigde verklaring nie.
Die vraag voor die hof is of die Nasionale Vergadering se besluit om nie die verslag waarin Ramaphosa geïmpliseer word, te aanvaar nie, ongrondwetlik was en of die hof dit kan vervang met ’n besluit wat daartoe kan lei dat die President in ’n staat van beskuldiging geplaas word.
Die EFF wil hê die Konstitusionele Hof moet beslis dat Reël 129I van die Reëls van die Nasionale Vergadering teenstrydig is met die Grondwet, “aangesien dit die [Nasionale Vergadering] toelaat om teen enige moontlike vervolgingsverrigtinge te stem in omstandighede waar ’n prima facie-saak gemaak is teen ’n sittende president deur die paneel, alternatiewelik op grond daarvan dat dit ontoelaatbaar vaag is.”
Hulle vra ook dat die Hooggeregshof die Speaker opdrag gee “om Reël 129I van die Reëls van die Parlement te wysig om toe te laat dat ’n prima facie-bevinding outomaties na die afsettingskomitee verwys word sodat ’n volledige ondersoek kan plaasvind om uitvoering te gee aan die betrokke afdelings van die verslag, alternatiewelik om geskikte riglyne te verskaf oor hoe die [Nasionale Vergadering] se diskresie in terme van die Reël uitgeoefen moet word.”
