Die Operasie Vala Umgodi-taakspan in Noordwes het Donderdag ’n beroep gedoen op die onwettige mynwerkers wat steeds ondergronds in die Stilfontein-omgewing is, om terug te keer na die oppervlak.
Duisende mynwerkers is sedert 18 Oktober ondergronds vasgekeer toe die polisie besluit het om hul voedselvoorraad af te sny tydens hul Operasie Vala Umgodi in Orkney, Noordwes. Die operasie is van stapel gestuur om onwettige mynbou rondom myndorpe in Suid-Afrika te beveg.
Van die mynwerkers het sedertdien na die oppervlak teruggekeer weens honger en dors en is gearresteer. Die polisie glo minstens 4 000 is steeds ondergronds en sommige is siek.
Die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie (SAMRK) het teenoor die Sowetan bevestig dat hulle polisie-optrede ondersoek in ’n operasie teen onwettige mynwerkers wat ondergronds vasgekeer is en van voedsel- en watervoorraad ontneem is.
The South African Human Rights Commission has confirmed that it's investigating police actions in an operation against illegal miners trapped underground who have been deprived of food and water supplies. @Koena_xM @J_chabalala https://t.co/KUCCJbGJfU
— Sowetan LIVE (@SowetanLIVE) November 14, 2024
Die kommissie se bestuurder in Noordwes, Shirley Mlombo, het aan die koerant gesê dat klagte by haar kantoor ingedien is en dat hulle ondersoek instel.
Die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD) het Donderdag in ’n verklaring gesê in ooreenstemming met die beveiliging van lewens het die SAPD en SANW toegelaat dat water en kos aan diegene ondergronds afgelewer word sodat hulle weer veilig kan terugkeer na die oppervlak.
Die polisie sê hulle en ander veiligheidsbeamptes sal in Noordwes in posisie bly totdat alle onwettige mynwerkers weer boontoe kom en in hegtenis geneem is.
#sapsNW Operation Vala Umgodi Task Team urges illegal miners, who are still underground in the Stilfontein area, to adhere to the call by Police to resurface.
In line with safeguarding lives, the #SAPS and @SANDF_ZA have allowed for water and food to be delivered to those… pic.twitter.com/yIrDuGtr0c
— SA Police Service 🇿🇦 (@SAPoliceService) November 13, 2024
Die Noordwes-polisiewoordvoerder, brigadier Sabata Mokgwabone, het gesê die SAPD doen ’n beroep op hierdie onwettige mynwerkers om boontoe te kom sodat hulle die nodige hulp kan kry, insluitend enige mediese aandag wat nodig mag wees.
Sy het ook bevestig dat ’n ontbinde liggaam in die Stilfontein-mynskag gevind is.
“Ons doen ’n beroep op die gemeenskap in die gebied om die polisie ruimte te gee om hul werk te doen. Die SAPD sal nie toelaat dat misdadigheid floreer nie. Tot op hede het meer as 1 000 individue van onwettige mynbedrywighede teruggekeer, en pogings is aan die gang om te verseker dat diegene wat ondergronds bly, ook boontoe kom.”
Sy sê die SAPD sal voortgaan om die gesag van die staat sonder vrees of guns toe te pas.
Die EFF sê in ’n verklaring oor die voortgesette operasie Vala Umgodi hulle verstaan die verwoestende gevolge van onwettige mynbou op die plaaslike ekonomieë, die omgewing en openbare veiligheid.
“Hierdie operasie moet egter gebalanseerd geskied met die handhawing van en respek vir menseregte en waardigheid. Om toegang tot basiese benodigdhede te weier, dien nie geregtigheid nie; dit stel eerder lewens in gevaar en vererger die lyding van mense wat reeds in kwesbare situasies verkeer,” het die EFF gesê.
Volgens die EFF het hierdie krisis nie oornag ontstaan nie; dit is die gevolg van jare se regeringsverwaarlosing en versuim om onwettige mynbou en die grondoorsake daarvan behoorlik aan te spreek.
Verlate en ongebruikte mynskagte, waarvan baie veronderstel was om deur mynmaatskappye verseël en gerehabiliteer te word, is volgens die EFF oopgelaat en het toevlugsoorde vir onwettige mynsindikate geword. “Die regering se gebrek aan toesig en handhawing om te verseker dat mynmaatskappye aan omgewings- en veiligheidsregulasies voldoen, het direk bygedra tot die groei van onwettige mynbou,” sê die EFF.
The EFF’s Statement on Ongoing Operation Vala Umgodi
-We understand the devastating consequences of illegal mining on local economies, the environment, and public safety. However, this operation must balance enforcement with respect for human rights and dignity. Denying access… pic.twitter.com/p88U4Vhq6K
— Economic Freedom Fighters (@EFFSouthAfrica) November 14, 2024
Die nasionale SAPD-woordvoerder, brigadier Athlenda Mathe. sê geen polisie sal die verlate myn in Stilfontein binnegaan nie, omdat dit ’n veiligheidsrisiko is. Owerhede fokus slegs op die oppervlak en die monitering van die situasie.
National SAPS spokesperson, Brigadier Athlenda Mathe confirms no police will enter the abandoned mine in Stilfontein, emphasising safety risks. Authorities are focusing on surface-level only monitoring the situation. #sabcnews pic.twitter.com/UCfmN35nP2
— SABC News (@SABCNews) November 14, 2024
Die federale voorsitter van die DA, Helen Zille, het volgens IOL gevra vir empatie in die hantering van die kwessie van die vasgekeerde onwettige mynwerkers wat na bewering in hul duisende by ongebruikte myne in Stilfontein skuil.
Federal chair of the Democratic Alliance, Helen Zille has called for empathy in the handling of the issue of trapped illegal miners - said to be in their thousands - at disused mines in Stilfontein, North West.#HelenZille #illegalminers #northwest #illegalminerstrapped… pic.twitter.com/lrwQ3g6n75
— IOL News (@IOL) November 14, 2024
