Het Muiderslot is een eind dertiende eeuw gebouwd kasteel in Muiden, iets ten zuidoosten van Amsterdam en Weesp. Ondanks het feit dat het slot lange tijd niet bewoond is geweest, heeft het de tand des tijds doorstaan en is het tegenwoordig een van de meest waardevolle rijksmonumenten van Nederland. Het slot is inmiddels opengesteld als museum en trekt jaarlijks bijna 136 duizend bezoekers.

Het Muiderslot heeft door de jaren heen enkele zeer bijzondere gasten gekend. Zo bood het in de eerste helft van de zeventiende eeuw huisvesting aan de bekende Nederlandse schrijver en dichter P.C. Hooft, die destijds de functie vervulde van “landdrost” ofwel gebiedsbestuurder van Muiden. Hooft woonde er zelf uitsluitend tijdens de zomermaanden, omdat het slot ’s winters moeilijk warm te houden was. Hij nodigde er regelmatig zijn vrienden en kennissen uit. Uit deze bezoeken vloeide uiteindelijk een sprookjesachtig verhaal voort, waaraan nog altijd wordt gerefereerd als de “mythe van de Muiderkring”.

Deze mythe berust op een geromantiseerde en schilderachtige voorstelling van een groep intellectuelen die af en toe zouden zijn samengekomen voor muzikale en literaire avonden in het slot. Dit beeld is in de negentiende eeuw tevens gebruikt voor verschillende verhalen en schilderijen. Later is echter vastgesteld dat de mythe omtrent de slotbezoeken van deze groep geleerden ietwat uit proportie was: hoewel het slot wel degelijk is bezocht door onder andere Joost van den Vondel, Gerardus Vossius, Constantijn Huygens, Roemer Visscher en Casparus Barlaeus, zijn er geen harde bewijzen om aan te nemen dat zij kwamen voor intellectuele bijeenkomsten. Aannemelijker is dat Hooft het slot ter beschikking stelde aan zijn vrienden en kennissen als tijdelijk onderkomen of vakantieverblijf.

Aan het einde van de achttiende eeuw, ná de periode van Hooft, raakte het Muiderslot in verval. Het kasteel werd niet meer bewoond, maar werd in plaats daarvan gebruikt als munitiedepot. Na lange tijd zonder enige vorm van onderhoud werd het Muiderslot in 1825 zelfs aangeboden voor de sloop. Dankzij vele protesten werd de daadwerkelijke sloop van het gebouw afgesteld. Het duurde echter nog bijna zeventig jaar voordat men zich bewust werd van de monumentale en historische waarde van het slot en pas in 1895 werd begonnen met opknappen. Na drie grote restauraties is het slot nu in ere hersteld. Tijdens de laatste restauratie in 1999 is de kasteelomgeving, waaronder de omliggende pruimenboomgaard en kruidentuin, ook flink aangepakt. Een wandeling door deze tuinen mag beslist niet ontbreken bij een bezoek aan het Muiderslot.

Genieten van de omgeving

Ook de verdere omgeving van het Muiderslot is een bezoek meer dan waard. Muiden is een prachtig en sfeervol stadje en daaromheen bevinden zich leuke zandweggetjes, schelpenpaadjes en uitgestrekte weilanden en akkers. Het leukst is dan ook om een hele dag voor Muiden en het Muiderslot uit te trekken en de omgeving te ontdekken. Vanaf Amsterdam kun je via Diemen-Noord naar Muiden fietsen. Deze route is niet lang en biedt schitterende vergezichten. Ook is het mogelijk om op Station Weesp een fiets te huren. Vanaf Weesp is het nog maar een kleine 12 minuten fietsen. In Muiden zelf zijn verschillende gelegenheden om na een fietstocht of bezoek aan het Muiderslot neer te ploffen of een hapje te eten. Aanraders zijn de restaurants of cafés naast de Groote Zeesluis. Hier kun je tot laat in de avond op een terras aan het water zitten, uitkijkend over de Vecht en het Muiderslot.

• Foto’s: verstrekt