De woningnood onder studenten in Nederland is hoog. Vooral internationale studenten vormen een makkelijke prooi voor oplichters die via nepadvertenties niet-bestaande kamers aanbieden.
Binnenkort begint aan Nederlandse universiteiten en hogescholen het nieuwe studiejaar. De maand augustus staat in het kader van de verschillende introductieweken, zowel van de opleiding zelf als van de studentenverenigingen. En dus is de woningnood onder studenten weer volop in het nieuws.
Volgens de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) was er vorig jaar een tekort van 40.000 studentenkamers. Dit jaar is de situatie nog nijpender. Dat komt onder meer door het gebrek aan betaalbare starterswoningen. Daardoor blijven jonge mensen nadat ze afgestudeerd zijn in hun studentenkamer wonen, in plaats van plaats te maken voor een nieuwe generatie studenten. Ook het internationaliseringsbeleid van Nederlandse instellingen voor hoger onderwijs draagt bij aan het probleem. In het collegejaar 2017–2018 stond er in Nederland een recordaantal van 122.000 studenten uit 162 landen ingeschreven. Onderwijsinstellingen zien deze studenten graag komen; met name studenten van buiten de Europese Unie, waaraan het meest te verdienen valt. Een bezwaar is dat deze internationaliseringsambitie geen gelijke tred houdt met het aantal beschikbare studentenkamers. Door de krapte op de markt is de gemiddelde huurprijs van een studentenkamer (maximaal 35 m², inclusief gas, water en elektriciteit) sinds vorig jaar met ruim 5 procent gestegen, tot 403 euro per maand. Amsterdam is het duurst, met een gemiddelde huurprijs van 571 euro. Bedragen van rond de 700 euro zijn geen uitzondering.
Hebben Nederlandse studenten al moeite om woonruimte te vinden, voor internationale studenten is dit nog lastiger. Zij kunnen niet langer “thuis” blijven wonen; ze móeten wel verhuizen. En terwijl studenten in andere landen, zoals Zuid-Afrika, vaak op de campus terecht kunnen, moeten studenten in Nederland zelf voor woonruimte zorgen. Universiteiten en hogescholen zijn slechts beperkt in staat om internationale studenten te helpen bij het vinden van woonruimte. Er zijn verhalen bekend over studenten die aan het begin van het collegejaar in een tent of een auto moesten slapen omdat ze nog geen kamer gevonden hadden. Anderen huren per nacht een kamer in een bejaardenhuis, een voormalig asielzoekerscentrum of een hostel en zijn daar per maand meer dan 1000 euro aan kwijt. Voor sommige buitenlandse studenten is het huisvestingsprobleem de reden waarom ze hun studietijd in Nederland voortijdig afbreken en terugkeren naar hun land van herkomst.
Universiteiten zijn zich bewust van de huisvestingsproblemen van hun internationale studenten en proberen hier iets aan te doen. Zo heeft de Universiteit van Amsterdam een overeenkomst gesloten met een bungalowpark in het natuurgebied Spaarnwoude, net buiten de stad. In 25 houten chalets kunnen in totaal honderd internationale studenten ondergebracht worden. De regeling duurt tot februari 2019; dan moeten de studenten andere woonruimte gevonden hebben. In Groningen konden internationale studenten zich inschrijven voor 249 containerwoningen. Helaas worden de containers pas in oktober opgeleverd; een maand te laat, want de colleges beginnen al in september. Gelukkig kunnen deze studenten de eerste maand elders worden ondergebracht.
De meeste buitenlandse studenten in Nederland komen uit China, Duitsland en Italië. Wat hen kwetsbaar maakt, is dat ze de stad niet kennen en niet zomaar even kunnen overkomen voor een bezichtiging. Daardoor vormen ze een makkelijke prooi voor zwendelaars. Uit recent onderzoek van Erasmus Magazine, de nieuwswebsite van de Erasmus Universiteit Rotterdam, blijkt dat er in Facebook-groepen voor internationale studenten tientallen advertenties circuleren waarin kamers worden aangeboden die helemaal niet bestaan. Vaak wordt dezelfde kamer aangeboden in meerdere Facebook-groepen, gericht op studenten uit verschillende landen. De oplichters doen zich voor als de eigenaar, de verhuurder of een toekomstige huisgenoot. Ze dringen erop aan dat de student via Western Union of MoneyGram alvast een maand huur of borg vooruitbetaalt. Als de student vervolgens bij het opgegeven adres komt, blijkt dat helemaal niet te bestaan, of de zogenaamde verhuurder komt niet opdagen. Er zijn gevallen bekend van studenten die op deze manier een paar duizend euro hebben verloren.
Uit een enquête van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) werd al eerder duidelijk dat internationale studenten vaak niet weten hoe ze aan woonruimte kunnen komen of wat hun rechten zijn. Soms is er sprake van discriminatie. Dan staat er in de advertentie al dat een kamer “niet voor buitenlandse studenten” is. Of studenten die samen een huis delen, besluiten nadat een buitenlandse student langs is geweest voor een bezichtiging dat ze geen trek hebben in een niet-Nederlandssprekende huisgenoot, en ze bellen of mailen eenvoudig nooit meer terug. Huiseigenaren maken gebruik van de zwakke positie van buitenlandse studenten door ze buitensporig hoge huren te laten betalen of allerlei extra kosten in rekening te brengen.
Er zijn verschillende sites waar studenten uit binnen- en buitenland meer informatie kunnen vinden over verschillende aspecten van het studentenleven in Nederland. https://kamernet.nl/ is een bemiddelingssite voor vraag en aanbod van studentenaccommodatie. Op https://www.wegwijsmetjehuurprijs.nl/ kun je zien wat zo’n kamer mag kosten. Voor buitenlandse studenten is er de site https://www.studyinholland.nl/. De Landelijke Studentenvakbond heeft op zijn website ook een Engelstalige afdeling ingericht, waar internationale studenten onder meer vragen kunnen stellen via de zogenaamde “Housing Hotline”.
Buro: IG