Terwyl korrupsie steeds floreer in Suid-Afrika het die kabinet hom Donderdag op Internasionale Teenkorrupsiedag opnuut daartoe verbind om korrupsie uit te roei.
Die kabinet sê in ’n verklaring Suid-Afrika sluit saam met die res van die wêreld aan by die viering van Internasionale Teenkorrupsiedag op Donderdag 9 Desember 2021 onder die tema “’n Korrupsievrye toekoms begin vandag, dit begin by my”.
Die Verenigde Nasies-tema vir die 2021- Internasionale Teenkorrupsiedag is “Jou reg, jou rol: sê nee vir korrupsie”.
Die regering erken in sy verklaring dat korrupsie, in ’n meerdere of mindere mate, een van die grootste uitdagings is wat die land in die gesig staar en dat dit ekonomiese groei en maatskaplike ontwikkeling terughou.
#FightingCorruption | Minister in the @PresidencyZA Mondli Gungubele flanked by @RSASIU Head Advocate Andy Mothibi, Mr Kaizer Kganyago & GCIS DG Phumla Williams during the picket outside GCIS offices commemorating #InternationalAntiCorruptionDay pic.twitter.com/kZbU5XpJfp
— South African Government (@GovernmentZA) December 9, 2021
Die kabinet het beklemtoon dat die sukses van ons stryd teen korrupsie afhang van die betrokkenheid van alle mense in Suid-Afrika. “As jy iets sien, sê iets; rapporteer korrupsie deur die Nasionale Teenkorrupsie-blitslyn by 0800 701 701 te skakel.”
Die kabinet het ook sy verbintenis om fluitjieblasers te beskerm, herbevestig en die dapperheid van eerlike staatsamptenare wat bedrog en korrupsie blootlê, en daardeur soms hul lewensbestaan en lewens in gevaar stel, toegejuig.
Die kabinet sê in die verklaring dit is bemoedigend dat die regstelsel voortgaan om beslissende stappe te neem om diegene wat betrokke en aandadig was by dade van korrupsie, tot verantwoording te roep.
Die kommissie van ondersoek na bewerings van staatskaping, korrupsie en bedrog in die openbare sektor, insluitend staatsorgane, is geskeduleer om sy finale verslag op Saterdag 1 Januarie 2022 aan president Cyril Ramaphosa voor te lê.
Die kabinet voorsien dat hierdie verslag, benewens die blootlegging van die oortreders van korrupsie, ook voorstelle sal maak om die staat se stelsels te versterk om korrupsie te voorkom.
“As deel van ons voortdurende stryd teen korrupsie, het die Spesiale Ondersoekeenheid (SOE) ’n aantal sake in die Hooggeregshof en Spesiale Tribunaal aanhangig gemaak en die volgende is op 31 Maart 2021 hangende:
- 56 sake in die Hooggeregshof wat kontrakte ten bedrae van R62 miljard behels.
- 64 sake in die Spesiale Tribunaal wat kontrakte in die bedrag van R6,99 miljard behels. Die bedrae of waardes is die kontraktuele bedrae wat onreëlmatig en onregmatig deur die staatsinstellings toegeken is en wat die onderwerp vorm van die litigasie deur die SOE.
- In die boekjaar 2021/2022 het die SOE reeds pensioenvoordele van voormalige staatsamptenare, bankrekeninge en bates van individue en sakeondernemings ten bedrae van meer as R43 miljard bevries.
- Die President het reeds ’n totaal van 9 proklamasies in die finansiële jaar onderteken wat te make het met die bekamping van korrupsie.”
Intussen het die Ahmed Kathrada-stigting Donderdag op Internasionale Teenkorrupsiedag ’n internasionale veldtog van gestapel gestuur om die Guptas na Suid-Afrika terug te bring.
Die direkteur van die stigting, Neeshan Balton, sê Ajay, Atul en Rajesh Gupta moet uitgelewer word sodat hulle in Suid-Afrika verhoor kan word vir misdade wat met staatskaping verband hou.
Verskeie burgerlike en teenkorrupsie-organisasies sal deelneem aan die veldtog om druk op die regering uit te oefen om die uitleweringsproses te bespoedig. Balton sê hulle sal ook ’n dokument vrystel wat die name bekendmaak van Gupta-bondgenote en hulle rol in die beweerde misdade.
Die DA het vroeër hierdie week in ’n verklaring gesê die verhoging van onreëlmatige uitgawes met 34% tot R167 miljard in nasionale en provinsiale staatsdepartemente is die duidelikste bewys nog dat Ramaphosa se belofte van ’n nuwe dagbreek versuim het om finansiële misdrywe in die regering en regoor staatsondernemings te hanteer.
The increase of irregular expenditure by 34% to R167 billion, in government departments, is the clearest evidence yet that Ramaphosa’s promise of a new dawn has failed to deal with financial malfeasance in government and across State-Owned Enterprises. https://t.co/caNs3ifR41
— Democratic Alliance (@Our_DA) December 8, 2021
Die gevaarlike toestand van ondernemings in staatsbesit (SOE's) is volgens die DA duidelik gemaak toe die ouditeur-generaal se jongste verslag aan die lig gebring het dat van die 17 SOE's wat geoudit is, die finansiële gesondheid van 76% van hierdie SOE's 'van kommer' was, terwyl 15% ’n ingryping vereis het.
“Hierdie negatiewe stand van sake in SOE's onderstreep die leë beloftes wat Ramaphosa gemaak het om SOE's om te keer. Tensy openbare-private vennootskappe geïmplementeer word, sal die ANC-regering se onversetlikheid voortgaan om die fiskus in ’n gevaarlike posisie te plaas, aangesien hulle na reddingsboeie gryp om hierdie SOE's aan die gang te hou,” sê die DA se hoofsweep in die parlement, Natasha Mazzone.
Sy sê soos altyd het die Wes-Kaap sy posisie behou as die provinsie met die hoogste aantal skoon oudits. “Met 15 departemente wat ’n skoon rekening van finansiële gesondheid kry, bly die DA se verbintenis tot inwoners van die Wes-Kaap om skoon regerings te bestuur ongeskonde. Die DA-verskil is die blywende belofte wat Suid-Afrika sal red van die vernietiging wat deur ANC-korrupsie en swak regering aangerig is,” sê Mazzone.
