Met een indrukwekkend evenement in het Zeeuwse Terneuzen is zaterdag de Slag om de Schelde herdacht.

Deze bijeenkomst, waarbij onder meer koning Willem-Alexander en koningin Máxima en de Belgische koning Filip en koningin Mathilde aanwezig waren, vormde tevens het startsein voor het jubileumjaar 75 jaar vrijheid.

Tot oktober 2020 wordt met een reeks evenementen het einde van de Tweede Wereldoorlog gevierd.

Tót afgelopen zaterdag waren er waarschijnlijk weinig mensen die wel eens van de Slag om de Schelde hadden gehoord. Toch is de strijd om de Westerschelde mede bepalend geweest voor de uitkomst van de oorlog.

De Slag om de Schelde vond plaats tussen 2 oktober en 8 november 1944. Dit offensief van het geallieerde leger had als doel de toegang tot de haven van Antwerpen vrij te maken.

Dat was nodig omdat de geallieerde troepen die op D-Day in Normandië geland waren, inmiddels zover naar het noorden doorgestoten waren, dat het niet meer mogelijk was om ze vanuit Frankrijk te bevoorraden.

De Antwerpse haven was dus van vitaal belang voor de aanvoer van nieuwe troepen en materieel.

85 dagen lang voltrok zich op Zeeuws-Vlaanderen, Zuid-Beveland en Walcheren een hevige strijd, aangevoerd door Canadese, Britse, Poolse en Noorse troepen.

Op het laatst hielden de Duitsers alleen nog stand op het eiland Walcheren. Daarom gaf het geallieerde opperbevel de Britse luchtmacht, de R.A.F., opdracht de dijken van Walcheren te bombarderen. Grote stukken land liepen onder water.

Hoewel de bevolking van tevoren gewaarschuwd was, vielen er bij deze operatie toch vele burgerdoden.

.........

“Tót afgelopen zaterdag waren er waarschijnlijk weinig mensen die wel eens van de Slag om de Schelde hadden gehoord. Toch is de strijd om de Westerschelde mede bepalend geweest voor de uitkomst van de oorlog.”

.........

Omdat de Duitsers het strategische belang van de Antwerpse haven voor de geallieerde opmars drommels goed inzagen, wilden ze niet dat die in geallieerde handen zou vallen.

In een poging de haven dan maar te vernietigen, vuurden zij op Antwerpen meer V2-raketten af dan op welke andere stad ook.

Een mooie dag

Hoewel de Slag om de Schelde dus pas op 2 oktober 1944 begon, werd de herdenking al eind augustus gehouden omdat het in oktober koud en regenachtig kan zijn.

Ook stelde het laatste weekend van de zomervakantie veel mensen in staat om het evenement bij te wonen. Er kwamen zo’n 15 duizend bezoekers op af.

Bij de herdenking waren, naast alle hoogwaardigheidsbekleders, ook acht internationale oorlogsveteranen aanwezig die destijds betrokken waren bij het offensief.

Bij de start van de ceremonie vuurden elf buitenlandse marineschepen saluutschoten af op de Westerschelde: een eerbetoon aan de aanwezige veteranen en aan de circa tienduizend militairen en burgers die omkwamen bij de Slag om de Schelde.

Premier Mark Rutte benadrukte in een toespraak hoe belangrijk het is de vrijheid te blijven koesteren en te vieren. Volgens de premier zijn oorlog en tirannie voor de meeste Nederlanders “abstracte begrippen” geworden.

“Beseffen we wel voldoende hoe bijzonder het is om te leven in een land dat al bijna 75 jaar vrij is van oorlog, tirannie en dwang?” Rutte bedankte in zijn toespraak de oud-strijders: “Dank u wel dat we vandaag vrij zijn om te zijn wie we zijn. Vrij om onze eigen mening te hebben. Vrij om ons leven en ons land in te richten zoals wij dat willen.”

Door op een grote scheepsbel te slaan, luidde koning Willem-Alexander het jubileumjaar 75 vrijheid officieel in. Het feest werd voortgezet met een botenparade en een vliegshow. Ook vonden er de hele dag optredens plaats.

Wat kunnen we verwachten?

In het kader van dit jubileumjaar zullen er tot en met oktober 2020 verschillende vieringen en herdenkingen plaatsvinden.

Zo wordt in januari 2020 de bevrijding van concentratiekamp Auschwitz herdacht en zijn er extra uitgebreide evenementen op 4 en 5 mei (Dodenherdenking en Bevrijdingsdag).

Ook wordt stilgestaan bij het einde van de oorlog in Nederlands-Indië en de oprichting van de Verenigde Naties.

Het eerstvolgende evenement vindt op 12 september plaats in het Zuid-Limburgse dorp Mesch. Op 12 september 1944 was Mesch het eerste Nederlandse dorp dat bevrijd werd door Amerikaanse soldaten.

Eveneens in september vinden er verschillende evenementen plaats rond Operatie Market Garden (de Slag om Arnhem, bekend van de film A Bridge Too far).

.........

Op de speciale website https://www.75jaarvrijheid.nl/ vindt u niet alleen een overzicht van alle evenementen die er op lokaal, regionaal en landelijk niveau worden georganiseerd, maar ook een tijdlijn van de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog, verrijkt met historische foto’s en interessante video’s.

.........

• Foto’s: YouTube