Die amptelike opskorting van die BTW-verhoging deur die Wes-Kaapse Hooggeregshof die afgelope naweek word bestempel as ’n oorwinning vir alle Suid-Afrikaners. Die hof het op Sondag 27 April uitspraak gelewer wat die beplande verhoging van BTW met 0,5% wat op 1 Mei 2025 in werking sou tree, amptelik opskort.
Die hof se besluit volg op intense openbare en politieke teenstand teen die voorgestelde BTW-verhoging wat deel was van die 2025-begroting wat die minister van finansies, Enoch Godongwana in Maart 2025 voorgelê het.
Kritici, insluitend die DA en EFF, het aangevoer dat die verhoging Suid-Afrikaners se finansiële las sou vererger in ’n tyd van ekonomiese uitdagings. Die EFF het die uitspraak gevier as ’n oorwinning teen “onwettige” begrotingsprosesse, met leier Julius Malema wat die hof se rol in die beskerming van burgers se regte beklemtoon het.
Hierdie hofbevel onderstreep die belangrikheid van parlementêre toesig en wetlike nakoming in fiskale beleid. Die DA het belowe om aan te hou veg vir ’n ekonomie wat groei en werk skep, terwyl die ANC die fokus plaas op die hervatting van die begrotingsproses binne wettige raamwerke. Vir nou bly die BTW-koers onveranderd, tot verligting van verbruikers en besighede regoor Suid-Afrika.
Die hof het die parlement se goedkeuring van die 2025- fiskale raamwerk en inkomstevoorstelle wat die verhoging sou moontlik gemaak het, tersyde gestel. Hierdie besluit, wat volg op ’n saak wat deur die DA en die EFF gebring is, sal verseker dat BTW op 15% bly totdat die wetgewende proses korrek nagevolg word.
Die DA se federale voorsitter, Helen Zille, het die uitspraak in ’n verklaring verwelkom en dit as ’n triomf vir alle Suid-Afrikaners beskryf. Sy het beklemtoon dat die hof se bevel verseker dat enige veranderinge aan die BTW-koers deur die parlement behoorlik goedgekeur moet word voordat dit geïmplementeer kan word.
“Dit wys dat regeringsbesluite nie sonder toesig geneem kan word nie,” het Zille gesê. Die hofbevel sluit ’n skikking in tussen die DA, die minister van finansies, Enoch Godongwana, en die speaker van die parlement, wat die verhoging formeel staak. Die hof het ook beveel dat die Minister 50% van die DA en EFF se regskoste betaal.
Die EFF sê hulle sal ’n besuinigingsbegroting teenstaan en wysig. “Die moeilike besluite is nie of ons besteding aan gesondheid, infrastruktuur, onderwys of maatskaplike toelaes moet besnoei nie; die besluit moet wees om die rykes te belas en onwettige finansiële vloei te stop,” het die party op X gesê.
♦️Breaking News♦️
The EFF will oppose and amend an austerity budget.
The difficult decisions are not whether we should cut spending on health, infrastructure, education or social grants - the decision must be to tax the rich and stop illicit financial flows.
The EFF says… pic.twitter.com/wjy1o8pvib
— Economic Freedom Fighters (@EFFSouthAfrica) April 28, 2025
Die ANC het in ’n verklaring gesê dat hy kennis neem van die hof se besluit en verduidelik dat die bevel regsekerheid verskaf rakende Godongwana se aankondiging op 24 April 2025 om die BTW-verhoging terug te trek.
Volgens die ANC het die hof geen uitspraak gemaak oor die meriete van die DA en EFF se aansoek nie, maar die parlement se aanvaarding van die fiskale raamwerk tersyde gestel weens die Minister se besluit om die verhoging te kanselleer.
Die fiskale raamwerk is ’n kernkomponent van die nasionale begroting, wat die regering se planne vir inkomste-insameling en uitgawes uiteensit. Die ANC het aangedui dat die parlement nou sal beraadslaag oor hoe om die voorgestelde inkomste- en uitgawe-aanpassings te verwerk.
Die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID) het die hofbevel in ’n verklaring verwelkom, met kommissaris Edward Kieswetter wat die uitspraak se duidelikheid vir BTW-administrasie geprys het. “Die bevel stel SAID in staat om BTW doeltreffend te administreer, terwyl belastingbetalers beskerm word,” het Kieswetter gesê.
Media Release: SARS welcomes court order relating to the VAT rate originally announced to come into effect on 1 May 2025 … https://t.co/jg5ykXBPFA pic.twitter.com/uk9m7cJMe1
— SA Revenue Service (@sarstax) April 27, 2025
Hy het beklemtoon dat verkopers geen regsgrondslag meer het om ’n hoër BTW-koers toe te pas nie en dat SAID nakoming noukeurig sal monitor. Kieswetter het vertroue uitgespreek in besighede se vermoë om vinnig by die 15%-koers aan te pas, wat ontwrigting vir verbruikers sal vermy.
