Nieuw Nederlands onderzoek laat zien dat roken nog veel slechter is voor de gezondheid dan tot nu toe werd gedacht. In sommige gevallen wel twintig keer!

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in Nederland, dat onafhankelijk onderzoek doet op het gebied van volksgezondheid, zorg, milieu en veiligheid, heeft de hoeveelheid teer, nicotine en koolmonoxide onderzocht in honderd sigarettenmerken. Deze stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid, omdat ze giftig, kankerverwekkend en/of verslavend zijn.

Voor dit onderzoek heeft het RIVM gebruik gemaakt van de zogenaamde Canadian Intense-methode (CI). Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat de hoeveelheid schadelijke stoffen die door rokers wordt geïnhaleerd, veel hoger ligt dan uit eerdere metingen was gebleken.

Bij deze eerdere metingen werd een andere methode gebruikt, de zogenaamde ISO-methode. De eerder gemeten waarden zijn de waarden die door sigarettenfabrikanten worden gehanteerd. Het verschil tussen de meetresultaten is het grootst bij sigaretten die volgens de ISO-meting relatief weinig teer, nicotine en koolmonoxide zouden bevatten. Volgens het RIVM ligt de hoeveelheid schadelijke stoffen soms wel twintig keer hoger dan tot dusver werd aangenomen.

Het verschil in meting heeft te maken met de filterventilatie. Bij de ISO-methode worden de ventilatiegaatjes niet afgedekt, terwijl rokers deze gaatjes met hun vingers of lippen wel (gedeeltelijk) dicht houden. Bij de CI-methode worden de filtergaatjes wél geblokkeerd. Daardoor heeft de mate van filterventilatie bij de CI-methode geen invloed op de meetresultaten.

De verschillen zijn het grootst bij zogenaamd “lichte” sigaretten. In het geval van de Belinda Super Kings is de hoeveelheid teer volgens de ISO-methode bijvoorbeeld 10 mg per sigaret, de hoeveelheid nicotine 0,8 mg per sigaret en de hoeveelheid koolmonoxide 10 mg per sigaret. Volgens de CI-methode zou het werkelijke gehalte echter 36,3 mg, 2,7 mg en 29,5 mg zijn.

De huidige wet bepaalt dat sigarettenrook maximaal 10 mg teer, 1 mg nicotine en 10 mg koolmonoxide mag bevatten. Volgens de ISO-methode blijven alle sigarettenmerken hier netjes onder en voldoen ze dus aan de wet. Maar volgens de nieuwe meetmethode (CI) steken ze daar in bijna alle gevallen (ver) bovenuit.

Op dit moment geldt de ISO-methode binnen de Europese Unie, en dus ook in Nederland, nog als norm. Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, die gisteren het onderzoeksrapport van het RIVM in ontvangst heeft genomen, is echter een voorstander van een nieuwe, eerlijkere meetmethode.

Blokhuis: “We gingen er natuurlijk al vanuit dat de resultaten slecht zouden zijn. […] Maar eerlijk gezegd ben ik alsnog van deze harde feiten geschrokken. Dat rokers eigenlijk bij alle sigaretten veel meer gif binnen krijgen dan ze wordt voorgehouden – van 2 tot 26 keer meer – is zeer zorgelijk. Ik ben al in gesprek met Europese collega’s en de Eurocommissaris om sigaretten zonder gesjoemel te meten. Da’s een proces van lange adem maar ik ga er vol mee door.”

In Nederland sterven elk jaar 20.000 mensen als gevolg van roken. Blokhuis roept alle rokers op om met deze schadelijke gewoonte te stoppen en hiervoor desnoods hulp te vragen bij de huisarts. De onderzoeksresultaten van het RIVM laten volgens de staatssecretaris eens te meer zien hoe slecht roken voor mensen is. Blokhuis: “Je kunt van alle sigaretten dodelijk ziek worden, een gezonde keuze zit er niet tussen.”

Vertegenwoordigers van de tabaksindustrie hebben in verschillende media negatief op de bekendmaking van de onderzoeksresultaten van het RIVM gereageerd. De door het RIVM gebruikte CI-methode is ook niet zaligmakend, vinden zij. Als de overheid een nieuwe meetmethode wil gebruiken, moeten de toegestane waarden in de wet aangepast worden. En de vraag hoeveel schadelijke stoffen je binnenkrijgt, verschilt per roker en is afhankelijk van de manier van roken. Tot slot zeggen ze dat ze er altijd duidelijk over zijn dat roken schadelijke gevolgen kan hebben en dat de keuze om wel of niet te roken, niet bij de fabrikant gelegd moet worden, maar bij de roker zelf.

• Hoe scoort uw sigaret? Klik hier voor het complete overzicht.