Sowat 20 burgerlike organisasies en besorgde prominente individue eis dat die raad van die omstrede agentskap vir media-ontwikkeling en diversiteit (MDDA), insluitend sy skandaal-geïmpliseerde voorsitter, Hlengani Mathebula, geskors word.
In ’n ope brief wat aan president Cyril Ramaphosa, die direkteur-generaal in die presidensie, Mondli Gungubele, en die minister van justisie en korrektiewe dienste, Ronald Lamola, gerig is, sê die twintigtal organisasies en individue dat die MDDA, wat ’n staatsentiteit is, se direksie betrek word by bewerings van magsmisbruik, die beweerde viktimisering van fluitjieblasers en raadslede, beweerde bestuursonreëlmatighede, asook moontlike bedrog, korrupsie en beweerde onbehoorlike invloed in die toekenning van befondsing aan media-organisasies.
Die MDDA is in 2002 deur ’n parlementswet ingestel (die MDDA-wet). Dit is die enigste staatsentiteit wat die uitsluitlike doel het om ’n bemagtigende omgewing vir vryheid van uitdrukking en mediapluraliteit in Suid-Afrika te skep.
Die MDDA, wat vanjaar 20 jaar oud geword het, is bekend vir sy omstredenheid. Die MDDA beleef tans sy derde bestuurskrisis in 20 jaar. In 2017 het die parlement se portefeuljekomitee van kommunikasie met ’n ondersoek na die MDDA gedreig, maar dit het nooit gebeur nie.
Die ondertekenaars van die ope brief sê die reputasie van die MDDA is aan flarde en befondsers is bekommerd oor die stabiliteit en beweerde bestuursonreëlmatighede van die entiteit.
’n Nuwe voorsitter van die raad, Hlengani Mathebula, is in April 2021 aangestel, ten spyte daarvan dat hy deur die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID) geskors is weens die bevindings van die Nugent-kommissie. Geen persoon wat as gevolg van onbehoorlike gedrag uit ’n vertrouensamp verwyder is, mag as ’n lid van die raad van die MDDA aangestel word nie.
Corruption Watch sê in ’n verklaring hulle het in Julie 2022 aan die minister in die presidensie en parlement daaroor geskryf. Tot op hede was daar geen reaksie en geen optrede deur óf die minister óf die portefeuljekomitee oor kommunikasie en digitale tegnologie nie.
“As CSO's en besorgde individue bevraagteken ons hoe ’n persoon wat [na bewering] betrokke is by bestuursonreëlmatighede by die SAID, aangestel is as voorsitter van die direksie van hierdie baie belangrike entiteit. Die MDDA, hoewel klein, en met ’n jaarlikse begroting van slegs R100 miljoen, het ’n kritieke rol as bewaarder van regte wat in die Handves van Regte beskerm word. Dit is bedoel om ’n stem te gee aan die stemlose en onderverteenwoordigde gemeenskappe. Sy grondwetlike mandaat is sentraal tot die demokratiese projek.”
Die Zondo-kommissie het reeds bevind dat staatsentiteitrade ’n sentrale rol gespeel het om staatskaping moontlik te maak.
Die besorgde organisasies en individue beweer in hulle brief aan Ramaphosa die MDDA-raad toon tekens van die modus operandi van staatskaping met die siniese herstrukturering van die entiteit deur beweerde destabiliseringstaktieke wat daarop gemik is om intern wanorde te veroorsaak.
Hulle beweer die MDDA-raad versuim om die entiteit strategies te lei wat die hersiening van die MDDA-wet en skakeling met gemeenskapsmediabelanghebbendes, ander kommunikasie-entiteite en reguleerders betref.
Dit is volgens hulle ook onaanvaarbaar dat die vorige uitvoerende hoof, Zukiswa Potye, ontslaan is in wese omdat sy ’n fluitjieblaser is.
#SONA2023 | We expect to hear about how #whistleblowers are going to be physically protected, how they are going be financially rewarded, and how they are going to be legally protected. We need to hear that there is a hard deadline for the required legislative reform. pic.twitter.com/zr8mp5glLV
— Corruption Watch (@Corruption_SA) February 9, 2023
“Die Zondo-kommissie se aanbevelings sluit beter beskerming vir fluitjieblasers in. Die president, die minister in die presidensie en die minister van justisie het almal openbare uitsprake gemaak oor die behoefte om fluitjieblasers te ondersteun.”
Die verwydering van ’n bevoegde uitvoerende beampte wat ’n sterk prestasierekord teen korrupsie het, stuur die verkeerde boodskap uit in ’n tydperk waarin die Zondo-kommissie bevind het dat staatsentiteitdireksies direk skuldig is aan die staatskapingsprojek en waar daar ’n sterk oproep om beskerming van fluitjieblasers was, lui die groep se verklaring.
Daarom doen hulle ’n beroep op Ramaphosa om die MDDA-raad met onmiddellike ingang te skors en om die direksie tot verantwoording te roep. Hulle vra ook dat ’n volledige ondersoek na die MDDA ingestel word om enige [beweerde] wanpraktyke en magsmisbruik aan die lig te bring.
Die ondertekenaars van die ope brief is:
Corruption Watch – www.corruptionwatch.org.za
Active Citizens Movement – https://web.facebook.com/ActiveCitizensMovement
SAIRAG – www.sairag.org
The Whistleblower House – https://whistleblowerhouse.org
Fluitjieblasers vir Verandering
Reg om te weet – www.r2k.org.za
Leiers vir integriteit
Peoples Media Consortium – www.peoplesmedia.africa
GETEKEN DEUR DIE VOLGENDE INDIVIDUE
Andiswa Ngcingwana – voormalige raadslid van die MDDA
Shepi Mati – dosent, Rhodes Universiteit Skool vir Joernalistiek en Mediastudies
Tseliso Thipayane – voormalige HUB, SAMRK
Cynthia Stimpel – Gewetensburgers
Aartsbiskop Nkosinathi Ngesi – Ethiopiese Kerk
Zelda Holtzman
Shamiel X Adams
Thandeka Gqubule-Mbeki
- Bron: Corruptionwatch.org.za
