Suid-Afrika is vandag meer korrup onder president Cyril Ramaphosa as wat dit onder sy voorganger, Jacob Zuma, se bewind was. Dit was die reaksie van die DA-leier, John Steenhuisen, sowel as die Organisasie teen belastingmisbruik (Outa) op die jongste jaarlikse Korrupsieprestasie-indeks (KPI) wat die afgelope week vrygestel is.
Volgens die jongste wêreldranglys van korrupsiepersepsies het Suid-Afrika tot sy laagste vlak gedaal wat nog ooit aangeteken is, met ’n afgronde 41 uit 100 op hierdie indeks wat wêreldwyd gerespekteer word.
Anti-corruption movement Transparency International (TI) today released the 2023 Corruption Perceptions Index (CPI), which paints a bleak picture of South Africa’s progress. Dropping below the global average, the country has lost a further two points. https://t.co/jcz6b9Wsau pic.twitter.com/WcENUkgPP4
— Reint Dykema (@dinodrop) January 30, 2024
In 39 lande sê die meerderheid (58%) mense in Afrika dat korrupsie gedurende die voorafgaande jaar "ietwat" of "baie" in hul land toegeneem het.
Gaboen, Suid-Afrika, Nigerië, Liberië en Uganda is die lande wat die swakste presteer wanneer dit kom by waargenome korrupsie in sewe belangrike openbare instellings, terwyl die Seychelle, die Kaap-Verdiese Eilande, Tanzanië en Mauritius die beste prestasies lewer.
Op 71 het die Seychelle die hoogste telling vir die streek behaal, gevolg deur die Kaap-Verdiese Eilande (64) en Botswana (59). Die laagste tellings was Ekwatoriaal-Guinee (17), gevolg deur Suid-Soedan (13) en Somalië (11).
Byna die helfte (46%) van mense in Afrika sê dat “die meeste” of “alle” polisiebeamptes korrup is. Dit is die swakste gradering onder 11 instellings en leiers waaroor daar in die opname gevra is. Belastingbeamptes, staatsamptenare en amptenare in die presidensie is die tweede swakste, met 38%.
Vanjaar se KPI toon gemengde resultate in Afrika, met beduidende verbeterings in ’n paar lande. Maar die meeste Afrika-lande ervaar stagnasie en 90% van lande in Sub-Sahara Afrika het onder 50 aangeteken.
Volgens die ranglys het beweerde endemiese korrupsie onder die Ramaphosa-administrasie Suid-Afrika se posisie op die ranglys tot in die kategorie “gebrekkige demokrasie” laat daal.
Die KPI, wat Dinsdag vrygestel is, het aan die lig gebring dat Suid-Afrika die 83ste plek uit 180 lande beklee, nadat dit van ’n telling van 43 in die 2022-indeks tot 41 tydens die 2023-verslag gedaal het.
The Corruption Perceptions Index 2023 shows that most of the world continues to fail to fight corruption. Most countries have made little to no progress in tackling public sector corruption in more than a decade. Check it out! #CPI2023 https://t.co/4uCBh8Bwzt
— Transparency International (@anticorruption) January 30, 2024
Dit is die land se vyfde jaar van agteruitgang, ondanks die viering van 30 jaar van demokrasie.
Steenhuisen sê in ’n verklaring Ramaphosa is direk en persoonlik verantwoordelik vir Suid-Afrika se afwaartse daling op die ranglys.
Hierdie toename in korrupsie, wat ’n erg negatiewe impak op investering en werkskepping het, word volgens die DA verpersoonlik deur die jongste skandaal waarby adjunkpresident Paul Mashatile na bewering betrokke is.
Steenhuisen wil weet waarom die ANC nie vir Mashatile en elke ander kabinetslid wat by staatskaping betrokke is, kan skors as hulle vir Zuma kon skors nie.
❌ It's time to get rid of crooks in cabinet! The DA demands President Ramaphosa to oust his 'number two', Deputy President Paul Mashatile, following serious allegations of corruption.
He has until 1 February to act and fire him. The DA has prepared a comprehensive docket. pic.twitter.com/4Cih0zBXtb
— Democratic Alliance (@Our_DA) January 30, 2024
Die DA sê Suid-Afrika se daling op die KPI-ranglys bevestig dat Ramaphosa die beloftes teen korrupsie wat hy voor die Staatskapingskommissie gemaak het, verraai het. “Hy het konsekwent mede-ANC-kaders wat voor die kommissie geïmpliseer is, beskerm. Hy het deurgaans versuim om op te tree teen lede van sy eie kabinet wat by brutale dade van korrupsie betrokke is, insluitend minister Blade Nzimande.”
Die 2023-KPI toon dat lande in Afrika suid van die Sahara nog ’n lang pad het om te stap in hul stryd teen korrupsie.
Hoewel daar aansienlike verbeterings in ’n paar gevalle is, het die meeste lande in die streek gestagneer of kon hulle nie daarin slaag om vordering teen korrupsie te maak nie.
Die streeksgemiddelde telling van 33 bly onveranderd, met 90% van lande in Afrika suid van die Sahara wat onder 50 behaal het.
“Die bevindinge onderstreep die aanhoudende uitdagings waarmee die streek te kampe het, gewortel in dekades van ernstige onderbefondsing in openbare sektore. Die nadelige impak van korrupsie en onwettige vloei van fondse vererger hierdie kwessies verder, wat deurslaggewende hulpbronne wegneem van noodsaaklike openbare dienste,” aldus die verslag.
Die streek se aanhoudende uitdagings spruit volgens die verslag uit korrupsie en ongeoorloofde aanwending van openbare fondse, wat die voortdurende onderbefondsing in openbare sektore vererger. Die aanspreek van sosiale en ekonomiese kwessies bly ondoeltreffend en geskied dikwels ten koste van die mees kwesbares in die bevolking.
- Die volledige verslag (KPI) kan hier gelees word.
