Suid-Afrikaanse wetenskaplikes was besig om ’n belowende MIV-entstof te toets toe president Donald Trump van Amerika besluit het om sy land se USaid-steun te staak en buitelandse hulp te bevries.
Die Amerikaanse regering verskaf ongeveer $60 miljard per jaar aan niemilitêre buitelandse hulp, waarvan baie na humanitêre noodleniging gaan, asook gesondheids- en ander hulpprogramme.
Die skielike bevriesing het gelei tot onsekerheid en chaos onder organisasies en individue wat afhanklik is van hierdie fondse, met baie projekte wat onmiddellik gestaak is en werknemers wat ontslaan word.
Die nuusagentskap Reuters berig dat die Suid-Afrikaanse laboratoriumtegnikus Nozipho Mlotshwa gewag het vir die toetsuitslae vir ’n potensiële MIV-entstof, wat wetenskaplikes al dekades lank ontwyk het, toe die opdrag van die VSA se USaid kom om werk te staak.
A pause on US foreign aid ordered by President Donald Trump is hampering researchers in South Africa who say they were at last closing in on an HIV vaccine https://t.co/1cpQS5oGlF pic.twitter.com/XBruUJ2dCh
— Reuters (@Reuters) February 18, 2025
Amerika se besluit om die befondsing te staak en buitelandse hulp aan Suid-Afrika te bevries, het verreikende gevolge.
Die bevriesing van fondse beteken ’n groot verlies aan finansiering vir gesondheidsprogramme, veral vir die President's Emergency Plan for AIDS Relief (Pepfar). Dit kan lei tot ’n onderbreking in MIV/Vigs-behandeling en -voorkoming, wat miljoene lewens in gevaar stel.
Die eerste ronde entstowwe wat Mlotshwa en haar kollegas in Johannesburg gemaak het, het ’n immuunreaksie by konyne opgelewer, wat belowend maar nie afdoende was nie – daarom het hulle die formule aangepas en vier nuwe weergawes vir prekliniese toetse gestuur.
South African lab technician Nozipho Mlotshwa was waiting for the test results for a potential HIV vaccine, which has eluded scientists for decades, when the order came from USAID to stop work.https://t.co/Ghtq6kaWcM pic.twitter.com/NROpqnIkx3
— Penuel The Black Pen (@GodPenuel) February 18, 2025
“Dit was baie opwindend. Ons het nogal goeie resultate gekry,” het Mlotshwa (32) aan Reuters gesê in die laboratorium in die Antivirale Geenterapienavorsingseenheid by die Universiteit van die Witwatersrand.
Nou sit die dierebloedmonsters wat hul resultate bevat, onaangeraak in ’n vrieskas. Dit is onduidelik of en wanneer die projek hervat sal kan word.
Die Amerikaanse staatsdepartement het nie onmiddellik op ’n versoek om kommentaar gereageer nie.
“Dit voel asof jy iets bou en jy kan regtig ’n groot verskil maak,” het Nigel Garrett, wetenskaplike hoof by die Desmond Tutu Health Foundation, ’n vennoot in die projek, gesê. “En dan word dit weggevee.”
Die projek is een van vele navorsingspogings wêreldwyd wat getref is deur Trump se optrede sedert hy verlede maand in sy amp bevestig is.
Trump het in Januarie ’n 90-dae-opskorting van alle buitelandse ontwikkelingshulp beveel in afwagting van die konsekwentheid daarvan met sy “America First”- buitelandse beleid.
Suid-Afrika is spesifiek geteiken met ’n uitvoerende bevel om alle befondsing aan die land te staak, in reaksie op die Trump-administrasie se afkeuring van Suid-Afrika se grondhervormingsbeleid en volksmoordsaak teen die Amerikaanse bondgenoot Israel in die Wêreldhof in Den Haag.
Die Amerikaanse bevriesing van buitelandse hulp het programme regoor die wêreld geraak, wat verskepings van lewensreddende mediese voorrade, insluitend MIV-medisyne, gestrand gelaat het en veroorsaak het dat rampreaksiespanne nie ontplooi kon word nie.
Die Wes-Kaapse regering het intussen die maatreëls deur die nasionale Departement van Gesondheid verwelkom wat verseker dat MIV/Vigs-behandeling ononderbroke kan voortgaan ná die 90-dae-opskorting van sekere Amerikaanse buitelandse hulp. Hierdie maatreëls sluit in ses maande se ARV-voorraad en ’n toelaag om druk op pasiënte en klinieke te verlig.
Wes-Kaap se provinsiale minister van gesondheid en welsyn, Mireille Wenger, het die noodsaaklikheid beklemtoon van ’n volhoubare begroting om vir die verlies aan Amerikaanse en Pepfar-befondsing te vergoed, sodat vooruitgang in die stryd teen MIV/Vigs en TB kan voortgaan.
Die humanitêre impak wat Trump se uitvoerende bevele het, is geweldig groot. Programme wat gerig is op basiese dienste soos voedselsekerheid, onderwys en noodhulp kan stopgesit word, wat ’n negatiewe uitwerking op kwesbare gemeenskappe sal hê. Dit sluit in die verlies van dienste wat deur organisasies soos MSF (Dokters Sonder Grense) verskaf word, wat tot ’n humanitêre ramp kan lei.
Suid-Afrika, as ’n ontvanger van Amerikaanse hulp, verloor nie net direkte finansiële ondersteuning nie, maar ook die ekonomiese voordele wat hierdie hulp daarmee saamgebring het, soos werksgeleenthede en projekte wat plaaslike ekonomieë ondersteun.
Die besluit kan Suid-Afrika se internasionale betrekkinge met die VSA beïnvloed en moontlik lei tot ’n verskuiwing in diplomatieke en ekonomiese bande. Daar is ook kommer dat hierdie stap die pad kan oopmaak vir ander lande, soos China, om hul invloed in Afrika uit te brei.
