Die wêreld se aandag is gerig op die nuutste handelskonflik tussen die VSA en Suid-Afrika nadat president Donald Trump se 30%-invoertarief op Suid-Afrikaanse goedere en dreigemente teen Brics-lande aansienlike ekonomiese en diplomatieke reaksies uitgelok het.
Die tariewe, wat vanaf 1 Augustus 2025 in werking tree, het spanning veroorsaak en Suid-Afrika se ekonomiese vooruitsigte verdonker, terwyl Brics-leiers die VSA se optrede as onregverdig kritiseer.
Trump het Maandag per brief aan president Cyril Ramaphosa aangekondig dat ’n 30%-tarief op alle Suid-Afrikaanse uitvoere na die VSA ingestel sal word. Hy het die tarief geregverdig as ’n maatreël om die VSA se handelstekort met Suid-Afrika, wat hy as “nie-wederkerig nie” beskou, op te los.
President Ramaphosa het die tariewe as “teleurstellend” bestempel en Trump se fokus op Brics gekritiseer.
Ramaphosa sê in ’n verklaring Suid-Afrika sal voortgaan met sy diplomatieke pogings tot ’n meer gebalanseerde en wedersyds voordelige handelsverhouding met die VSA. “Ons verwelkom die verbintenis van die Amerikaanse regering dat die 30%-tarief onderhewig is aan wysiging na afsluiting van ons onderhandelinge met die VSA.”
PRESIDENT RAMAPHOSA RESPONDS TO US TARIFFS ANNOUNCEMENT
President @CyrilRamaphosa has noted the correspondence from President Donald Trump on the unilateral imposition of a 30% trade tariff against South Africa. The President has further noted that South Africa is one of a…
— The Presidency 🇿🇦 (@PresidencyZA) July 8, 2025
Volgens Ramaphosa streef Brics nie na konfrontasie nie, maar na multilaterale samewerking om die mensdom te dien. Hy het gepleit vir dialoog en aangedring dat die 30%-tarief nie op akkurate handelsdata berus nie, met verwysing na Suid-Afrika se gemiddelde invoertarief van 7,6% op VSA-goedere, en 77% van Amerikaanse produkte wat teen ’n 0%-tarief die Suid-Afrikaanse mark binnekom.
BRICS is a centre of Power for Humanity” President Ramaphosa pic.twitter.com/KpdX6IVKjq
— African (@ali_naka) July 7, 2025
Die DA sê in ’n verklaring Trump se aankondiging is diep kommerwekkend en sal verreikende en verwoestende gevolge vir Suid-Afrika hê.
The announcement by U.S. President Donald Trump of a 30% tariff on South African goods and produce exported into the United States from 01 August 2025 is deeply concerning and will have wide ranging and devastating consequences for South Africa.https://t.co/iY58g945zv
Whilst…
— Democratic Alliance (@Our_DA) July 8, 2025
DA-leier John Steenhuisen sê alhoewel dit nie eksplisiet is nie, sal die aankondiging die einde beteken van die Wet op Groei en Geleenthede in Afrika (Agoa), wat Suid-Afrika belastingvrye toegang tot die VSA vir meer as 6 000 produkte gee, insluitend goedere in die motor-, landbou- en tekstielbedrywe.
Volgens Solidariteit het die regering die land en sy mense in die steek gelaat en gaan die handelsooreenkoms Suid-Afrika en sy mense seermaak.
30% INVOERTARIEF
"Die regering het die land en sy mense gefaal," sê @SolidariDirk
Die handelsooreenkoms gaan Suid-Afrika en sy mense seer maak. Stem jy saam? pic.twitter.com/dUS8J4v4Fh— Solidariteit (@solidariteit) July 8, 2025
Trump het voorgestel dat Suid-Afrikaanse maatskappye die tarief kan vermy deur in die VSA te vervaardig, met beloftes van vinnige goedkeurings vir sulke projekte. Hy het ook gewaarsku dat enige verhoging in Suid-Afrika se tariewe ’n proporsionele verhoging in die VSA se tariewe sal ontlok.
Boonop het Trump tydens die Brics-beraad in Rio de Janeiro via Truth Social gedreig om ’n bykomende 10%-tarief in te stel teen Brics-lande wat “anti-Amerikaanse beleid” ondersteun.
Tarrifs are negotiating tools. pic.twitter.com/ieYePCPFq5
— 𝐉𝐂 𝐒𝐢𝐥𝐯𝐚 (@VascoDG2) July 7, 2025
Hoewel Trump nie spesifieke beleide uitgelig het nie, volg sy dreigement op Brics se kritiek teen eensydige tariewe en hul pleidooi vir hervormings aan die Internasionale Monetêre Fonds (IMF).
By die Rio-beraad het Brics-leiers Trump se dreigemente verwerp. Brasilië se president Lula da Silva het gesê die wêreld het nie ’n “keiser” nodig nie, terwyl China se woordvoerder, Mao Ning, tariewe as “dwang” bestempel het. Rusland het beklemtoon dat Brics-samewerking nie teen derde partye gerig is nie. Nietemin bedreig die 10%-tarief Brics-lande se ekonomiese stabiliteit, aangesien die VSA ’n belangrike mark vir uitvoere bly.
"We cannot remain indifferent to the genocide carried out by Israel in Gaza."
Brazil’s President Lula da Silva says the world must act to stop what he describes as an Israeli “genocide” in Gaza as leaders from 11 BRICS nations gathered in Rio de Janeiro https://t.co/0lsnt3PYD4 pic.twitter.com/CCqEx0HutJ
— Al Jazeera English (@AJEnglish) July 6, 2025
Daar was ook kritiek teen die ANC-regering op sosiale media, waar sommige kommentators beweer dat Ramaphosa te traag was om onderhandelaars te stuur en dat Suid-Afrika se Brics-verbintenis die VSA onnodig antagoniseer.
Die 30%-tarief sal Suid-Afrika se uitvoere, insluitend van voertuie, edelmetale, masjinerie en sitrusvrugte, ernstig beïnvloed. Ekonome voorspel hoër uitvoerpryse, inflasie, werkverliese en stygende rentekoerse.
Om die impak te versag beplan Suid-Afrika om handel met Brics-lande en die EU te diversifiseer. In 2022 het Brics 23% van Afrika se uitvoere uitgemaak, met potensiaal vir groei, veral met China en Indië. Ramaphosa het ook maatskappye aangespoor om globale voorsieningskettings te versterk vir groter veerkragtigheid.
Trump se tariewe is deel van ’n breër handelsoorlog, met tariewe teen meer as 50 lande, insluitend Japan (25%) en EU-lande (20–50%). Die verlenging van die handelsooreenkoms tot 1 Augustus 2025 bied tydelike verligting, maar die risiko van verdere markontwrigting bly hoog. Ekonome waarsku dat die tariewe globale groei kan vertraag en inflasie kan aanwakker.