Die Internasionale Geregshof, algemeen bekend as die Wêreldhof, sal vandag (Donderdag) en môre die saak aanhoor waarin Suid-Afrika Israel van volksmoord in Gaza beskuldig.
Die minister van justisie en korrektiewe dienste, Ronald Lamola, lei Suid-Afrika se afvaardiging na die Vredespaleis in Den Haag waar die hof gesetel is.
Die Departement van Justisie het in ’n verklaring gesê die Suid-Afrikaanse afvaardiging bestaan uit Suid-Afrika se vooraanstaande diplomate en amptenare. Hulle is die direkteur-generaal in die presidensie, Phindile Baleni, die direkteur-generaal van die Departement van Internasionale Betrekkinge en Samewerking, Zane Dangor, advokaat Mashabane, direkteur-generaal van die Departement van Justisie en Grondwetlike Ontwikkeling (voormalige adjunkambassadeur vir Suid-Afrika by die Verenigde Nasies) en ’n spesiale adviseur van die President, Nokukhanya Jele.
Die Suid-Afrikaanse afvaardiging sal ondersteun word deur politieke figure van progressiewe politieke partye en bewegings regoor die wêreld, wat onder andere Jeremy Corbyn, die voormalige leier van die opposisie in die Verenigde Koninkryk, insluit.
The International Court of Justice (ICJ) will hold hearings this week on a case brought by South Africa accusing Israel of genocide in the Gaza war and seeking an emergency suspension of its military campaign. https://t.co/7PlasmF5t8
— SABC News (@SABCNews) January 10, 2024
Lamola sê Suid-Afrika is vasbeslote om die einde te sien van die volksmoord wat tans in Gaza plaasvind. “Ons word die meeste bemoedig deur leiers van die wêreld wie se gewetens nie afgestomp geraak het nie en aan die regte kant van die geskiedenis staan deur ’n saak te ondersteun wat poog om die regte van mense te beskerm, ongeag hul nasionaliteit of etnisiteit,” het Lamola gesê
The South African legal team has arrived at The Hague, Netherlands, where Justice Minister Ronald Lamola, who is leading the team, will present South Africa’s case against Israel in the International Court of Justice (ICJ) tomorrow. https://t.co/UMpKm1FJfC
— SABC News (@SABCNews) January 10, 2024
Amerika se woordvoerder van die Verenigde Nasies se Veiligheidsraad, John Kirby, het verlede week die regsgeding as teenproduktief en heeltemal sonder enige gronde vir die werklikheid hoegenaamd bestempel. Israel verwerp die klag met minagting en noem dit “bloedlaster”.
Suid-Afrika se klag van 84 bladsye voer aan Israel het die Volksmoordkonvensie van 1948 oortree wat in die nasleep van die Tweede Wêreldoorlog en die Holocaust opgestel is.
Support South Africa’s case against Israel at the ICJ - Sign the Petition! https://t.co/0yYBFS6U0j via @ChangeOrg_India #Palestine #Gaza #CeaseFireInGaza #ApartheidIsrael #EndTheOccupation #IsraelEthnicCleansingGaza #IDFterrorists
— Samsite (@graphersam) January 10, 2024
Israel en Suid-Afrika is albei ondertekenaars van die VN se Volksmoordkonvensie, wat die Wêreldhof (die hoogste VN-regsliggaam) jurisdiksie gee om uitspraak te lewer oor geskille rakende die verdrag.
Alle state wat die konvensie onderteken het, word verplig om nie volksmoord te pleeg nie en ook om dit te voorkom en te straf. Die verdrag definieer volksmoord as “dade wat gepleeg is met die doel om ’n nasionale, etniese, rasse- of godsdiensgroep geheel of gedeeltelik te vernietig”.
Suid-Afrika hoop om vandeesweek ’n bindende bevel van die Wêreldhof te kry om die VN en sy Veiligheidsraad te dwing om wapenvoorrade aan Israel stop te sit as deel van ’n volksmoordvoorkomende maatreël.
Die Wêreldhof moet onderskei word van die Internasionale Strafhof, wat ook sy setel in Den Haag het. Die Strafhof kan individuele oortreders skuldig bevind en vonnis vir oortredings soos volksmoord, misdade teen die mensdom en oorlogsmisdade. In teenstelling hiermee handel die Wêreldhof slegs met die verantwoordelikheid van state vir oortredings van internasionale reg, nie met aanspreeklikheid van individue nie.
Die eerste stap in die saak is dié week se openbare verhoor oor voorlopige maatreëls wat getref kan word om die oorlog te beëindig. Suid-Afrika en Israel kry elk twee uur om hul argumente oor voorlopige maatreëls aan te bied. ’n Besluit oor voorlopige maatreëls word gewoonlik binne een of twee maande ná die openbare verhoor geneem.
????The International Court of Justice (#ICJ) will hold hearings this week on a case brought by South Africa accusing #Israel of #genocide in the #Gaza war and seeking an emergency suspension of its military campaign.
????Israel called the claim baseless, and accused South Africa of… pic.twitter.com/pQr8teEHhQ— Record GBA (@RecordGBA) January 10, 2024
Die Wêreldhof maak slegs ’n voorlopige beoordeling van die saak om voorlopige maatreëls uit te reik. Selfs as die hof voorlopige maatreëls teen Israel uitreik, beteken dit nie noodwendig dat die hof in sy finale uitspraak sal bevind dat Israel die Volksmoordkonvensie oortree het nie.
Na die voorlopige maatreëls sal die hof voortgaan om enige voorlopige besware wat deur Israel geopper is, aan te hoor en besluit of Suid-Afrika wel ’n reg het om die saak te maak.
Indien die voorlopige besware onsuksesvol is, sal die hof ’n oordeel vel oor die meriete van die saak waarin daar bepaal sal word of Israel die Volksmoordkonvensie oortree het of nie. Die proses tot ’n finale uitspraak neem etlike jare. In baie gevalle het finale beslissings al ’n dekade of meer geneem.
Die bevele van die Wêreldhof is bindend op lidstate, maar word dikwels geïgnoreer. Dit is in ooreenstemming met die algemene probleem om internasionale reg af te dwing, veral internasionale menseregte en internasionale humanitêre regte.
Die voorlopige maatreëls wat deur Suid-Afrika versoek word, sluit in dat Israel militêre aktiwiteite in Gaza moet opskort, ophou om Palestyne dood te maak en afdwingbare maatreëls om toe te sien dat voldoende voedsel, water, brandstof, skuiling en sanitasie Gaza kan bereik.
Ander state kan ook ’n rol speel in die verrigtinge, soos wat byvoorbeeld in die saak tussen Rusland en Oekraïne die geval was. Meer lande het reeds by Suid-Afrika se saak teen Israel aangesluit.
More countries are joining South #Africa in filing a legal case against "Israel" at the International Court of Justice (ICJ) for its genocide in #Gaza.#Venezuela voiced its support for a genocide case brought against "Israel" by South Africa with the International Court of… pic.twitter.com/JOqtoULseV
— Al Mayadeen English (@MayadeenEnglish) January 10, 2024
Die hof kan ook voorlopige maatreëls toestaan wat verskil van dié wat versoek word.
Hoewel dit duidelik is dat die voorkoming van humanitêre bystand, wat lei tot hongersnood, gedwonge verskuiwings en onoordeelkundige bomaanvalle, asook verdoemende verklarings deur Israeliese amptenare, redes is om vrae te vra oor moontlike oortredings van die Volksmoordkonvensie, is dit minder duidelik of dit voortaan sou kon beteken dat geen militêre optrede hoegenaamd deur Israel teen Hamas mag plaasvind nie.