Bij KuierKos vind je boerewors, biltong, beskuit … en echt Zuid-Afrikaanse gastvrijheid

  • 0

Voor veel Zuid-Afrikanen gaan gezelligheid en lekker eten hand in hand. Het zijn twee zaken waar Zuid-Afrikanen die in het buitenland wonen, dikwijls naar terugverlangen. Dat weten Marnella Erasmus en haar man Andreas Döckel maar al te goed.

Daarom zijn ze zes jaar geleden KuierKos begonnen. Aanvankelijk verkochten ze hun zelfgemaakte boerewors, droëwors, biltong en beskuit vanuit hun huis in Haarlem. In 2019 opende de KuierKos-winkel zijn deuren in Bloemendaal. Net toen de zaak begon te lopen, begon de coronacrisis. Maar Marnella en Andreas zaten niet bij de pakken neer. ’n Boer maak mos ’n plan.

Marnella en Andreas met hun kinderen

Als Marnella vertelt over haar kinderjaren, roept ze een wereld op die in het huidige Zuid-Afrika steeds meer onder druk staat. En haar woorden laten zich nauwelijks in het Nederlands vertalen. Een plaas is iets anders dan een “boerderij”, een bees is geen “koe” en droogte in Zuid-Afrika is van een heel andere schaal dan de droogte die boeren in Nederland op dit moment ervaren. En kuier…? Dat is een kunst die alleen Zuid-Afrikanen verstaan.

Marnella is opgegroeid op een plaas in de omgeving van Warmbad, nu Bela-Bela. Haar opa “boerde” met beeste en dorper-schapen. Toen de veeteelt niet meer genoeg opleverde, begon haar vader te experimenteren met allerlei soorten gewassen, van katoen tot sojabonen. “Op het laatst leverde hij aardappels aan Willards  Chips”, vertelt Marnella. “En dat was goed, omdat hij daar meer beheer over had. Bij andere gewassen ben je meer afhankelijk van de regen.” Ze kan zich het wachten op regen nog goed herinneren. “Droogte is iets verschrikkelijks. Ik heb jaren meegemaakt dat veel beeste bezweken onder de droogte. Als je de droogte in Zuid-Afrika kent, stelt wat ze hier in Nederland droogte noemen, niets voor.”

Oma’s beroemde Sondagmiddagete

Als kind was Marnella altijd bij haar oma en haar moeder in de keuken te vinden. Haar oma had zes kinderen, die een keer per maand met hun eigen gezinnen terugkeerden naar de familieplaas voor een traditioneel Zuid-Afrikaans Sondagmiddagete. “En bij ons thuis waren we met vijf kinderen”, lacht Marnella. “Ik had vier broers die allemaal rugby speelden. In zo’n gezin met opgroeiende jongens neemt eten een belangrijke plaats in.”

Voor de zondagse lunch stond haar oma dagenlang voor het kolenfornuis. Kip, schapenbout met sous, rijst, sperziebonen met aardappel, ui en room, en zoete aardappel met room. “Allemaal veel te zwaar, maar zo was dat toen.”

Ook de toetjes staan Marnella nog helder voor de geest, van doekpoeding en souskluitjies tot malvapoeding, custard en ingemaakte guava’s en kweperen.

“In onze familie had kos (eten) altijd te maken met iemand wat kom kuier (die op bezoek kwam)”, zegt Marnella. “Met gezelligheid. En dat is waar het bij KuierKos om draait. Als gastvrouw loop je altijd te denken aan wat je je gasten kunt voorzetten.”

Met een rugzak de wereld rond

Marnella heeft heel wat van de wereld gezien. Haar vader maakte met een groep boeren regelmatig overzeese studiereizen en als hij terugkwam, nam hij altijd een klederdrachtpoppetje voor haar mee. “Dat prikkelde me,” zegt ze, “ik wilde ook.” Bang is ze, als meisje van het platteland, nooit geweest. “Waar ik ook naartoe ging, mijn eerste stop was altijd de bibliotheek. Want daar heb je dames die je alles over de omgeving kunnen vertellen. Ik word eerst lid van de bibliotheek; daarna weet ik alles. En ik haal er mijn boeken, want ik ben dol op romantische verhalen.”

Na de middelbare school ging ze als au pair naar Duitsland. En na een opleiding tot modeontwerper in Pretoria had ze ook nog geen behoefte om te settelen. In totaal heeft ze zes en een half jaar rondgetrokken. Zo woonde en werkte ze twee jaar in Engeland: schoonmaken, bejaarden verzorgen… Werk dat ze in Zuid-Afrika niet snel zou doen. Maar voor Marnella was het in dat stadium van haar leven een goede ervaring. “Ik kwam altijd bij bejaarden terecht. Zelfs als ze last hebben van dementie kun je nog veel van hen leren!”

Na Engeland belandde ze als au pair in Californië (VS), waar ze  ook politicologie studeerde, “Global Issues and Perspectives”. Marnella had een heel andere achtergrond dan haar Amerikaanse medestudenten. “Ik had op de boerderij situaties gezien en meegemaakt die totaal anders waren dan het veilige leventje van de jongeren daar. En terwijl er in Zuid-Afrika, uit welke bevolkingsgroep je ook komt, altijd van je verwacht wordt dat je je best doet en hard werkt, was dat in Californië veel minder het geval. Ook was de omgang tussen studenten en docenten in Amerika vrijer dan in Zuid-Afrika, waar alles hiërarchisch geordend is. Het was goed voor mij om dit mee te maken.”

Naar Nederland

In 1997 ontmoette Marnella Andreas. Na hun huwelijk lukte het aanvankelijk niet om kinderen te krijgen. Daarom grepen ze met beide handen de kans aan toen Andreas in 2007 een baan in Nederland aangeboden kreeg. En precies in het weekend waarin ze besloten hadden om naar Nederland te gaan, ontdekte Marnella dat ze in verwachting was. Niettemin zetten ze hun plan door. “Dus toen we aankwamen, was ik vijf maanden zwanger. Je kunt wel stellen dat ik in het diepe ben gegooid! Ik moest meteen weer naar de bibliotheek.”

De eerste maanden in Nederland waren voor Marnella niet makkelijk. “Als ik vroeger op reis was, had ik alleen mijn rugzak. Nu was ik opeens een jonge moeder.” Na zes maanden verruilden ze het drukke Amsterdam voor Haarlem, een stad 20 kilometer daar vandaan.

Marnella houdt van Haarlem omdat het er rustiger is dan in Amsterdam, terwijl het nog steeds een echte stad is. Haarlem ligt dicht bij het strand van Zandvoort, en wie tóch bang is om iets te missen, is binnen 20 minuten met de trein in Amsterdam.

Een eigen winkel

Marnella en Andreas maakten al jaren thuis hun eigen boerewors, droëwors en biltong – ze hadden zelfs een hele droogkamer ingericht – toen ze in 2014 de kans kregen om de apparatuur over te nemen van een vriend die daar zijn werk van gemaakt had. Ze besloten het professioneel aan te pakken en Marnella behaalde de vereiste diploma’s en vergunningen die haar toestemming gaven om met voedsel te werken.

“We hebben hard gewerkt om onze naam te vestigen”, vertelt ze over die begintijd. “Klanten kwamen hun bestellingen bij ons thuis ophalen. Elke zaterdag tussen 11 en 15 uur konden ze langskomen voor “KuierKos Coffee and Collect”. Want we houden van kuier, van gezelligheid. Maar daar bleef het niet bij, want je weet dat Zuid-Afrikanen van braai houden. Ik ben dol op mensen en ik beschouw iedereen als een vriend. Maar het werk maakte te veel inbreuk op ons gezinsleven. Voor onze kinderen werd het eenvoudig te veel.”

Gelukkig vonden ze na enig rondkijken in maart 2019 dit pand in een drukke winkelstraat in Bloemendaal, niet ver van hun huis in Haarlem. De zaak ligt dicht bij een bushalte en op loopafstand van het treinstation en klanten kunnen in de buurt parkeren; anderen komen met de fiets uit Haarlem.

Het team van KuierKos voor de winkel in Bloemendaal

“Aanvankelijk hadden we het idee om de mensen gratis koffie te geven”, lacht Marnella. “Onze klanten komen immers vaak van ver. De Nederlanders verklaarden ons voor gek. Op een gegeven moment kwamen de oude dametjes van het bejaardenhuis verderop, die helemaal niet geïnteresseerd waren in onze producten, hier regelmatig koffiedrinken. Ik heb heel wat koffie gratis weggeven! Om de boel een beetje aan te kleden begonnen we ons aanbod te verbreden: eerst vetkoek-vrijdag, en wat later een Wimpy-ontbijt op zaterdagochtend. Dat sloeg aan!”

Corona leidt tot uitbreiding van assortiment

De zaak begon net lekker te draaien toen de coronacrisis uitbrak en heel Nederland in lockdown moest. “We besloten dat als onze klanten niet meer naar ons toe konden komen, wij naar de klanten toe zouden gaan”, vertelt Andreas, die af en toe even aanschuift. “In het begin reden we naar een centrale ontmoetingsplek en iedereen van heinde en verre kwam daarnaartoe. We maakten onze kofferbak open, ze pakten hun pakjes aan, er werden geen vragen gesteld, er werd geen geld uitgewisseld, en binnen vijf minuten was iedereen weer vandoor. We leken wel drugdealers!”

De volgende stap was dat KuierKos de bestellingen elke veertien dagen bij de mensen thuis ging afleveren. Als gevolg van de situatie begon het assortiment te veranderen. Mensen die al zo lang binnen zitten, hebben geen zin om altijd zelf te koken en raken ook uitgekeken op afhaalmaaltijden en pizza’s. Daarom begon Marnella met diepvriesmaaltijden: bobotie, mac & cheese, cottage pie en malvapoeding, brandy-pudding, tipsy-tert en zelfgemaakt guave-ijs en peppermint crisp-ijs. Lekker, makkelijk en typisch Zuid-Afrikaans. De verwachting is dat de diepvriesmaaltijden in het assortiment blijven, ook als de coronacrisis voorbij is.

Zuid-Afrikaanse producten

Sinds 1 juli is de winkel weer open, al zijn activiteiten als vetkoek-vrijdag en het zaterdagse Wimpy-ontbijt die veel bezoekers trekken, nog niet terug.

Nog steeds zijn de zelfgemaakte boerewors, biltong en droëwors, waar het allemaal mee begon, de belangrijkste producten. “We gebruiken alleen rundvlees”, verklapt Marnella. “We hebben lang gezocht naar een goede slager. Zo’n man moet begrijpen wat je nodig hebt. Bij een Nederlandse slager kun je gewoonlijk geen grote stukken vlees kopen. En er moet vet aan zitten, want wij Zuid-Afrikanen weten dat vet je vlees meer smaak geeft. Terwijl een Nederlandse slager geneigd is om het meeste vet eraf te snijden. Dus ik stuur regelmatig iets terug. In het begin moest die arme man wel denken dat ik de meest verschrikkelijke vrouw op aarde ben! Maar ondertussen hebben we een vaste slager met wie we een goede relatie hebben.”

Marnella bakt ook beskuit, taarten, koeksisters en pasteitjies. Vooral bij de taarten kan de voormalige modeontwerper haar creativiteit kwijt. Alle KuierKosproducten zijn ook altijd feestelijk verpakt. Sinds kort krijgt ze in de keuken hulp van Simone Kotze, een Zuid-Afrikaanse chef-kok die onlangs ook in Haarlem is neergestreken. Simone heeft lang voor restaurant Pierneef op de wynplaas La Motte gewerkt en daarna in haar eigen restaurant, The Showroom in Stellenbosch.

Naast de producten die ze zelf maken, kun je bij KuierKos ook terecht voor typisch Zuid-Afrikaanse producten als Zuid-Afrikaanse wijn, Savannah en Castle-bier, Simba chips, Cadbury chocolade, Mrs Ball’s blatjang en Ina Paarman-kruiden, Sally Williams’ nougat, cream soda en iron brew.

En Marnella en Andreas helpen via KuierKos ook graag andere ondernemers, specifiek Zuid-Afrikaanse expat-vrouwen. “We willen hun de kans geven om hun producten via onze winkel te verkopen, net zoals een Zuid-Afrikaanse tuisnywerheid.”

Hart van de gemeenschap

De klanten van KuierKos komen zowel uit de directe omgeving als van elders in het land.

“Als iemand in Zuid-Afrika is geweest, schept dat meteen een band”, zegt Marnella. “In Bloemendaal en Haarlem heb je veel mensen die zes maanden in Zuid-Afrika hebben gestudeerd. Of een dokter die een half jaar bij Tygerberg Hospitaal heeft gewerkt. Nu ze terug zijn, denken ze regelmatig terug aan al die lekkere braais en de lekkere kuiers, en willen ze hun Nederlandse vrienden ook deelgenoot maken van die ervaring.”

“Maar de kern van onze klanten zijn Zuid-Afrikaanse expats. Zij komen uit het hele land. Sommigen zijn in Nederland getrouwd en wonen hier al twintig jaar. Iedereen heeft zijn eigen verhaal. En naast de winkel en de bezorging leveren we ook via de post. We hebben klanten in Spanje, Italië, zelfs in Roemenië… Wij kunnen iets vertrouwds bieden, als je ver weg bent van je familie. In deze tijd, nu je niet weet wanneer je je familie weer zult zien, heeft dat nog meer betekenis gekregen.”

Marnella en Andreas genieten van de omgang met hun klanten. “Het heeft te maken met vertrouwen. We willen een Zuid-Afrikaanse gemeenschap opbouwen. Als iemand hier binnenstapt, wil ik contact leggen, ik wil weten wie hij is en waar hij vandaan komt. Ik wil graag zijn verhaal horen, en ik hoop dat hij onze gastvrijheid ervaart.”

  • Foto’s: verschaft door KuierKos

.............

KuierKos | Bloemendaalseweg 104, Bloemendaal, Nederland | website: www.kuierkos.com | tel. 06-27369308 | e-mail: info@kuierkos.com | openingstijden: donderdag 14.00-18.00 uur, vrijdag 10.00-18.00 uur en zaterdag 09.00-17.00 uur

.............

Buro: IG
  • 0
Verified by MonsterInsights
Top