De Prijs der Nederlandse Letteren 2018 is toegekend aan Judith Herzberg. Dit heeft minister Ingrid van Engelshoven op vrijdag 20 april namens het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie bekendgemaakt. De prijs, waaraan een geldbedrag van € 40.000,- verbonden is, zal in november door koning Willem-Alexander aan Herzberg worden uitgereikt.
Judith Herzberg (Foto: Youtube)
Judith Herzberg (Amsterdam, 4 november 1934) schrijft gedichten, toneelstukken en scenario's voor televisie en film. Ze debuteerde in 1963 met de dichtbundel Zeepost. Daarna volgden nog vele bundels, zoals Beemdgras, Strijklicht, 27 liefdesliedjes, Wat zij wilde schilderen, Zoals en Soms vaak.
“Judith Herzberg laat je naar de gewone dingen in het leven kijken. Haar taal laat je stilstaan, het laat je hersenen schakelen tot je opnieuw stilstaat. Haar bedrieglijke eenvoud brengt je niet alleen in de war, ze brengt je subtiel aan het denken”, schrijft de jury van de Prijs der Nederlandse Letteren 2018, onder voorzitterschap van emeritus-hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Marita Mathijsen, over Herzbergs poëzie. De jury prijst Herzbergs “bijzonder genietbare, subtiele en tastbare ironie”, “haar spel met de taal”, “de rijke waaier aan gevoelens en beschouwingen die zij aan haar vlijmscherpe waarnemingen weet op te hangen” en “de bijna symbolische, zelfs emblematische dimensie van haar onderwerpen en gedichten als dusdanig”. “Haar poëzie is hartverscheurend eenvoudig en is juist daardoor complex. In de poëzie is muzikaliteit een van haar uitgangspunten. Er is geen zin die muzikaliteit ontbeert.”
Herzberg schreef ook de toneelstukken Leedvermaak en Rijgdraad. Beide werden verfilmd door Frans Weisz, die eerder, in 1981, ook al haar scenario Charlotte, over het leven van de in Auschwitz vermoorde schilderes Charlotte Salomon, verfilmd had. De jury van de Prijs der Nederlandse Letteren memoreert het feit dat Herzbergs toneelwerk in de jaren tachtig als “baanbrekend” werd ervaren. “Leedvermaak heeft een onuitwisbare indruk gemaakt door de schijnbaar luchthartige manier waarop zij het zwijgen over oorlogservaringen verwoordt.”
In 1997 kreeg Herzberg voor haar hele oeuvre de P.C. Hooftprijs.
De Prijs der Nederlandse Letteren wordt een keer in de drie jaar toegekend aan een auteur wiens oeuvre een belangrijke plaats inneemt in de Nederlandstalige literatuur. De prijs werd voor het eerst uitgereikt in 1956 en wordt afwisselend uitgereikt door het staatshoofd van Nederland en van België. In 2015 ontving de Nederlandse dichter, schrijver en columnist Remco Campert de Prijs der Nederlandse Letteren in het Koninklijk Paleis in Brussel uit handen van koning Filip.
Op sociale media is positief gereageerd op de toekenning van de Prijs der Nederlandse Letteren 2018 aan Judith Herzberg. Op Twitter werd herhaaldelijk dít korte gedichtje van Herzberg geciteerd (uit Dagrest, 1984), dat de eenvoud én complexiteit en de “emblematische dimensie” van haar poëzie goed illustreert:
Bijna nooit
Bijna nooit zie je een vogel in de lucht
zich bedenken, zwenken, terug.
- Voor meer informatie over Judith Herzberg: klik hier.