Twee opmerkelijke gebeurtenissen, gisteren: de 14-jarige Nsimire is gevonden, en een 55-jarige man die getraind is in het overleven in de wildernis, wordt gezocht in verband met de moord op de 11-jarige Nicky Verstappen in 1998.

Nicky Verstappen, Jos Brech
Foto: YouTube, https://youtu.be/upp31b0cr-8

De 14-jarige Nsimire Massembo uit Den Haag is terecht. Het meisje, dat sinds 27 juli vermist was, werd gisteren door de Haagse politie op straat aangetroffen. Ze verkeert in goede gezondheid. Nsimire is meegenomen naar het politiebureau voor ondervraging. De politie wil weten waar ze al die tijd is geweest, of ze van huis is weggelopen en waarom, en wat ze precies nodig heeft. Daar moet eerst duidelijkheid over komen voor de politie het meisje weer in contact brengt met haar ouders. De afgelopen maand is bij de politie het vermoeden ontstaan dat Nsimire uit vrije wil wegbleef en dat ze door iemand werd geholpen zich schuil te houden. Wie zoiets doet, maakt zich schuldig aan het onttrekken van een kind aan het ouderlijk gezag en het dwarsbomen van een politieonderzoek. Dat zijn strafbare feiten. Vooralsnog heeft de politie geen aanhouding verricht. Nsimire’s vader, die landelijke bekendheid kreeg door een emotionele Facebook-oproep, reageerde extatisch. Op de vraag wat het eerste was dat hij tegen Nsimire zou zeggen als hij haar weer zag, antwoordde hij: “Welkom thuis!”

De verdwijning van Nsimire maakte de afgelopen maand veel discussie los, omdat de indruk ontstond dat de politie voor deze zaak minder moeite deed dan voor de spraakmakende verdwijning van Anne Faber in september 2107. Ook zou de Nederlandse bevolking minder begaan zijn met het lot van Nsimire dan destijds bij Anne Faber. Als dat waar was, zou dat dan komen doordat Nsimire niet van Nederlandse afkomst was, maar een kind uit een zwart migrantengezin?

Dna-match

“Anne Faber” was zo’n naam die op een gegeven moment op ieders lippen was. Datzelfde gold in 1998, om dezelfde treurige redenen, voor “Nicky Verstappen”. Nicky Verstappen was 11 jaar oud toen hij in de vroege ochtend van 10 augustus 1998 verdween tijdens een zomerkamp op de Brunsummerheide in Zuid-Limburg. Een dag later werd zijn lichaam gevonden bij een kerstbomenperceel, zo’n 1200 meter van het kamp vandaan. Vermoedelijk was het jongetje voor zijn dood seksueel misbruikt.

In de loop der jaren kwamen er verschillende verdachten in beeld. Niet een van hen was de moordenaar van Nicky Verstappen. Intussen ging de wetenschap echter met grote stappen vooruit. In 2008 slaagde het Nederlands Forensisch Instituut er voor het eerst in een volledig dna-profiel van een “contactspoor” op Nicky’s kleding te maken. In 2009 werd dna-onderzoek gehouden onder 144 mannen die destijds in de buurt van het kamp waren geweest. In 2010 werd het lichaam opgegraven van de leider van het kamp, die in 2003 was overleden. De man was in de jaren vijftig veroordeeld voor ontucht met kinderen en zou zich tijdens het kamp vreemd hebben gedragen. Zijn dna bleek echter niet overeen te komen met het dna-spoor op Nicky’s kleren. In 2017 kondigde de politie een grootschalig DNA-onderzoek aan. 1500 mannen die in 1998 in de omgeving van de Brunsummerheide hadden gewoond, werden hiervoor opgeroepen. Eveneens in 2017 worden er voorbereidingen getroffen voor een dna-verwantschapsonderzoek, waardoor de dader ook via het dna-profiel van familieleden opgespoord zou kunnen worden. Een dergelijke methode wordt slechts bij hoge uitzondering toegepast.

Gisteren, woensdag 22 augustus, maakte de politie tijdens een rechtstreeks op televisie uitgezonden persconferentie bekend dat er een doorbraak was bereikt. Er was een match en de naam van de vermoedelijke dader is bekend.

De man was tijdens het onderzoek verschillende malen in beeld geweest. Drie uur nadat Nicky’s lichaam gevonden was, was hij langs de vindplaats gefietst. De politie hield hem staande en maakte een praatje met hem, maar er leek geen reden om de man aan te houden. Wel werd zijn naam opgetekend als “passant”. De man werd in 2017 uitgenodigd voor het rechtstreekse dna-onderzoek, maar kwam niet opdagen. De politie ging een paar keer bij zijn huis langs, maar er werd niet opengedaan. Ook op nieuwe oproepen ging hij niet in.

In april 2018 neemt de familie van de man contact op met de politie. De man is bushcrafter, dat wil zeggen dat hij reizen naar het buitenland organiseert waar hij mensen leert om in de natuur te overleven. Vanwege zijn werk is hij vaak op reis. Dit keer had hij in maart moeten terugkeren, maar dat is niet gebeurd. Zijn zus heeft in februari voor het laatst telefonisch contact met hem gehad. De familie doet aangifte van vermissing.

In het kader van dit vermissingsonderzoek neemt de politie wat kleren en andere spullen mee uit zijn huis. Daar zit dna op, en omdat de man in 2017 niet is komen opdagen voor het rechtstreekse dna-onderzoek, wordt het materiaal nu doorgestuurd naar het Nederlands Forensisch Instituut.

Overleven in de wildernis

Het dna van de man levert een match op met het dna dat op de kleding van Nicky Verstappen is aangetroffen. En dus kon de politie gisteren zijn naam bekendmaken. Het gaat om de 55-jarige Jos Brech, die ten tijde van de moord op Nicky Verstappen in het nabijgelegen Simpelveld woonde. Naar nu duidelijk is geworden, was de toen 22-jarige Brech in 1985 ook al eens verdachte in een zedenzaak, maar hij is toen niet veroordeeld. In lijn met de Wet op Archiefbeheer heeft het Openbaar Ministerie het dossier over deze zaak later vernietigd, en het enige wat daar nu van over is, zijn de woorden “Jos Brech”, “zedenzaak” en “geseponeerd”.

Het lijkt erop dat Brech voorbereidingen heeft getroffen om voor langere tijd te kunnen verdwijnen. Na de oproep voor het rechtstreekse dna-onderzoek en de aankondiging van het dna-verwantschapsonderzoek werd de grond hem waarschijnlijk te heet onder de voeten.

Brech is voor het laatst gezien in Old Crow in de Franse Vogezen, ongeveer vijf kilometer van het stadje Saint-Marie-aux-Mines. Old Crow is een basiskamp met een chalet van waaruit bushcrafters tochten maken. Volgens andere bushcrafters kent Brech het gebied als zijn broekzak. Hij weet alle schuilhutten en grotten in de omgeving en is getraind om daar langere tijd te overleven.

De politie heeft nu een internationaal opsporingsverzoek uitgevaardigd. Terwijl Nederlandse media over het algemeen terughoudend zijn met namen van verdachten en gewoonlijk alleen initialen gebruiken (“Jos B.”), worden in belang van het onderzoek de naam en foto’s van Jos Brech nu openlijk verspreid. Er wordt vanuit gegaan dat de man nog leeft en dat hij voortvluchtig is. Na de persconferentie heeft de politie al tweehonderd tips binnengekregen van mensen die denken dat ze Brechs verblijfplaats kennen of dat ze hem ergens in het buitenland hebben gezien.

Iedereen hoopt dat de man gevonden wordt, zodat de ouders en zus van Nicky Verstappen na twintig jaar eindelijk duidelijkheid krijgen over wat er in de laatste uren van zijn leven met het jongetje is gebeurd.

Lees ook:

Waar is de veertienjarige Nsimire Massembo?