De schoft
Marente de Moor
Roman, 221 blz.
Amsterdam/Antwerpen: Querido
2023

De vijftigjarige rechtse journalist Tomasz Wilenski – zoon van Poolse vluchteling – krijgt onverwacht opdracht het redden van asielzoekers op zee te verslaan en belandt in februari 2022 onder valse naam op een reddingsschip “bemand” door vrouwen.

• De roman van Marente de Moor (1972) wordt beheerst door contrasten: schijn en werkelijkheid, daders en slachtoffers, idealisme en profijt, mannen en vrouwen. Er zijn altijd meer perspectieven.
• Sommige personages zijn tamelijk stereotiep.
• Soms ongemakkelijke, dan weer aansprekende lectuur.
• Het gaat op de boot niet over vluchtelingen maar over evacués: “Evacuaties gaan over helden, niet over lafaards. (...) Evacueren betekent ook: ontruimen, een ruimte voor leeg achterlaten.” (48)
• Mensensmokkelaar Mubashshir verkracht scheepsarts Luce, die vooral bang is dat publiciteit over wat haar aangedaan is schadelijk zal zijn voor vluchtelingen. (128-136)
• Subtiel in wisselende mate.

Favoriete citaten

• ‘‘‘Ik heb alle hoop laten varen’, zegt Adama, ‘zelfs de wanhoop. Als je niet meer kunt wan-hopen, maar willoos over de wereld rolt als steppekruid, heb je niets meer te verliezen.’’ (73)
• ‘‘‘Linkse radicalen zijn moeilijk te bestrijden omdat ze zich hullen in empathie’, ging zijn vader door.” (89)
• Kapitein Aga ziet mannen die aan haar overgeleverd zijn als slachtoffers: “Misschien worden sommigen later daders, misschien zijn ze het ooit geweest, maar op dit schip ligt de rolverdeling vast. (...) Zonder evacués geen missie.” (150-151)
• “Zo is de oorlog: de tijd raakt kwijt, het hart staat stil, daarna zwijgt de schaamte.” (214)

Lees ook:

Leesimpressie: Naar zachtheid en een warm omhelzen door Adriaan van Dis