Het is oorlog maar niemand die het ziet
Huib Modderkolk
Amsterdam: Uitgeverij Podium
September 2019
272 blz.
Een markant onderzoek en uitzonderlijke journalistiek over desastreuze kanten van digitalisering en de rol van veiligheidsdiensten.
- Zoektochten in een onbekende wereld.
- Toegankelijk genoteerd.
- “Een stille oorlog die niemand ziet.” (242)
- Gebaseerd op gesprekken met 110 personen (253).
Opmerkelijke passages
- Over mogelijke digitale acties vanuit Iran en de rol van Amerikaanse en Nederlandse veiligheidsdiensten (47–51; 52–57). Over afluisteren van de Iraanse ambassadeur in Nederland: “We wisten zelfs wanner de beste man naar het toilet ging.” (52)
- Over de ontwikkeling van de AIVD, waar in de jaren negentig nauwelijks kennis is over de digitale wereld, “hopeloos naïef en ouderwets” (60).
- “Ondanks het aarzelende begin behoort de AIVD bij de geheime diensten die rond 2000 digitaal vooroplopen, samen met de Israëliërs, de Chinezen, Russen, Amerikanen en Britten.” (61)
- Over de Amerikaanse NSA: “Het taboe op afluisteren is weggevallen. De Amerikaanse NSA zit in 2012 al in meer dan 50.000 computersystemen wereldwijd.” (94)
- “Per maand slaat de NSA volgens een eigen presentatie 312 miljard internetgegevens en 135 miljard telefoongegevens op.” (95)
- Over actie van geheime diensten in Somalië (1010–107).
- De Nederlandse MIVD heeft in 2012 1,8 miljoen telefoongesprekken in Somalië afgetapt en aan de NSA doorgegeven (101).
- Over drones in Afghanistan. Volgens The Bureau of Investigative Journalism: sinds 2004 6786 bevestigde aanvallen met onbemande vliegtuigen, rond de 10.000 personen gedood, van wie tussen de 800 en 1700 burgerdoden en minimaal 253 gedode kinderen (108).
- “De Britse afluisterdienst GCHQ behoort tot de beste en machtigste diensten. Er gaan nóg meer data door hun systemen dan bij de NSA: dagelijks ontvangt CCHQ in 2011 het ongelooflijke aantal van 50 miljard stuks internetmetadata. Daar komen 600 miljoen stuks telefoonmetadata bij. Oftewel de gegevens van bijna 100 miljoen telefoongesprekken.” (112)
- De AIVD telt 1300 medewerkers. “De NSA (50.000 man), GCHQ (6000) zijn een stuk groter. China zet dagelijks meer dan 100.000 hackers in.” (156–157)
- Over Israëlische bedrijven – vaak buiten Israël gevestigd: “wereldwijd marktleider in het leveren van spionagesoftware’ (120–121). Zo succesvol omdat ze onder de marktprijs zitten. Ook marktleider in het afhandelen van telefoonfacturaties (121).
- De Mossad luisterde de telefoon af van Monica Lewinsky en hoorde hoe zij telefoonseks had met president Bill Clinton (121).
- Joint Strike Fighter door China nagemaakt en jaren eerder beschikbaar dan de door Nederland bestelde exemplaren (158).
- Digitale Russische spionage sinds 2013 door AIVD gerapporteerd. De Russen werken slimmer, gedisciplineerder en zijn beter in staat hun sporen te maskeren dan de Chinezen (168–170).
- Yahoo: “Hackers stelen de wachtwoorden, e-mailadressen, telefoonnummers en instellingen van liefst 500 miljoen gebruikers – de grootste dataroof uit de geschiedenis. De dader is een 23–jarige man uit Kazachstan die in woont.” (169)
- Russische aanvallen op OPCW (219–221).
- “Een miljoen Nederlanders heeft vrijwillig zijn familiegeschiedenis en DNA-materiaal afgestaan aan het commerciële MyHeritage – een Israëlisch platform voor stambomen en genealogie.” (243)
Lees ook:
Leesimpressie: Dit wil je écht niet weten door Huib Modderkolk
Leesimpressie: Achtervolgd door de staatsmafia door Bill Browder
Leesimpressie: De koerier van Maputo door Jenne Jan Holtland