Bij het ruimen van de containers die begin januari van het vrachtschip MSC Zoe zijn gevallen, is een scheepswrak gevonden. Het gaat om een Nederlands scheepswrak uit begin zestiende eeuw. Het is de oudste vondst van een zeevarend schip in Nederlandse wateren ooit.

“Deze vondst kan met recht een geluk bij een ongeluk genoemd worden”, zegt minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. “Tijdens het bergen van de containers is deze spectaculaire ontdekking gedaan. Ik ben heel nieuwsgierig naar welke informatie nog meer boven water gaat komen.” Van Engelshoven noemt de vondst een “verrijking van het Nederlands erfgoed”.

Tijdens de bergingsoperatie in de Waddenzee haalden de bergers met hun grijper eerst een stel koperen platen en daarna een paar houten balken naar boven. Zodra ze vermoedden dat het hier wel eens om iets bijzonders kon gaan, legden de bergers hun werk stil.

Er werd onmiddellijk archeologisch onderzoek ingesteld. Hieruit blijkt dat de balken afkomstig zijn van een schip met een gladde romp van 25 tot 30 meter lang en 7,5 meter breed. Het hout is in 1536 gekapt en het schip is rond 1540 ergens in Noord-Holland gebouwd.

Wat de vondst zo interessant maakt, is dat we hieruit volgens archeologen meer te weten kunnen komen over hoe in Nederland in die tijd schepen gebouwd en geladen werden. Het schip stamt uit een overgangsperiode, net voordat men grotere schepen ging bouwen waarmee ook verdere zeereizen aangepakt konden worden. Met andere woorden: uit de tijd vóór de oprichting van de VOC (1602), en vóór Jan van Riebeeck (1652).

Het schip moet ongeveer 5000 kg aan koperen platen aan boord hebben gehad. Opmerkelijk is dat de platen merktekens van de familie Fugger dragen, een familie van Duitse koperbaronnen. Volgens Arie Pappot, conservator van het Rijksmuseum, waren de platen bedoeld om koperen munten van te maken. De vondst is volgens Pappot van belang omdat die ons meer zou kunnen vertellen over het moment waarop in de Nederlanden het betalen met kopergeld werd ingevoerd.

In de zomer zullen duikers verder op onderzoek gaan. Dan moet blijken of er nog meer onderdelen op de zeebodem liggen. Naar verwachting zal er in ieder geval nog flink wat koper aangetroffen worden. Ook is het niet ondenkbaar dat er in hetzelfde druk bevaren gebied meer oude scheepswrakken worden aangetroffen.

Lees ook

Vrachtschip verliest 270 containers, lading spoelt aan op Waddeneilanden

Een onderzoek als een spannend jongensboek