Persbericht: Boeken uit het Huis: We wachten op de commandant van Elsa Joubert

  • 0

Donderdag 31 maart 2022, 16.00-17.15 uur
Via het YouTube-kanaal van het Zuid-Afrikahuis

Elsa Joubert (1922-2020) was zonder twijfel een van de belangrijkste vrouwelijke Afrikaanse auteurs van haar tijd. Met Die swerfjare van Poppie Nongena (1978) opende ze veel witte Zuid-Afrikanen de ogen voor het onrecht van het apartheidssysteem en brak ze internationaal door. Ze had toen echter al vijf reisreportages en drie romans op haar naam staan. De vele reizen die zij – een jonge vrouw uit een conservatief Afrikaner milieu – dwars over het Afrikaanse continent alleen had ondernomen, hadden haar al vroeg bewust gemaakt van andere perspectieven.

Ons wag op die kaptein (1963) was Jouberts romandebuut. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de dekolonisatie van het Afrikaanse continent. Haat, verachting en moord domineren de relaties tussen zwart en wit. Op een plantage in Angola nemen opstandelingen en arbeiders de Portugese eigenaars Carlos Figueira en Ana-Paula met hun gezin gevangen. Zowel de opstandelingen als de gevangenen wachten in spanning op de commandant, die later per helikopter uit Congo zal komen om zijn oordeel over allen te vellen.

Ons wag op die kaptein werd in 1964 bekroond met de Eugène Maraisprijs en geldt in Zuid-Afrika als een moderne klassieker. Het boek biedt een adembenemende leeservaring, mede ook door de pijnlijke vragen die het nog altijd oproept. Voor de heruitgave in 2005 werd de tekst grondig bewerkt. Eind 2021 is bij uitgeverij Manuzio voor het eerst een Nederlandse vertaling verschenen, van de hand van Rob van der Veer: We wachten op de commandant.

Tijdens deze bijzondere aflevering van ‘Boeken uit het Huis’ bespreken we niet alleen de literaire kwaliteiten van Jouberts vroege meesterwerk, maar belichten we ook gevoelige aspecten ervan (toen en nu) vanuit een veelheid aan invalshoeken. Het programma bestaat uit drie onderdelen, waarbij ook uw vragen welkom zijn in de chat:

Samantha Miller houdt een korte lezing over de manier waarop Zuid-Afrikaanse uitgeverijen omgaan met problematische teksten uit het verleden. Miller werkte jarenlang voor diverse Zuid-Afrikaanse uitgeverijen en voltooide in 2018 haar masteropleiding met een scriptie over de verkoop van vertaalrechten van Afrikaanse literatuur aan Nederlandse uitgevers. Momenteel is ze als docent Uitgeverijwezen verbonden aan de Universiteit van Pretoria en werkt ze aan een proefschrift over de promotie van Afrikaanse literatuur in het buitenland.

Rob van der Veer, de vertaler van We wachten op de commandant, neemt u mee in het vertaalproces in een korte lezing getiteld ‘Het vertalen van “seermaakwoorde”’.

Een panel van deskundigen buigt zich over het boek. Wat is de plaats van dit boek én van de vertaling binnen de literatuurgeschiedenis? Wat moeten we denken van de manier waarop koloniale verhoudingen ter sprake worden gebracht? Hoe wordt het boek ervaren door een lezer die in de apartheidsjaren aan een andere kant van de geschiedenis stond? Welk beeld krijgen we van de vrouwelijke hoofdpersoon tegen de achtergrond van feministische literatuurkritiek en Jouberts eerdere reisreportages?

De paneldiscussie wordt geleid door Tycho Maas, onderzoeker bij de vakgroep Antieke Tale en Kulture aan de Noordwes-universiteit (NWU). Zijn onderzoeksinteresse betreft de Nederlandse, Afrikaanse en Latijnse letterkunde en het snijpunt daarvan. Hij publiceert onder meer over de beeldvorming over inheemse bevolkingsgroepen in 17e-eeuwse Kaapse literatuur en in postkoloniale historische romans. Hij is onder meer lid van de redactie van Armada. Tijdschrift voor wereldliteratuur.

Thys Human is universitair hoofddocent Letterkunde bij de vakgroep Afrikaans en Nederlands in de Skool vir Tale aan de NWU. Daarnaast is hij directeur van de ATKV-Skryfskool aan de NWU. Human was redacteur van ʼn Huldiging: Elsa Joubert – Die verste grens verby, een boek over het werk van Elsa Joubert dat aan in januari 2022 verschenen is.

Kirby van der Merwe is een veelbekroonde journalist en vertaler. Als schrijver debuteerde hij in 1999 met de roman Klapperhaar slaap nie stil nie. In februari 2022 verschijnt zijn langverwachte tweede roman, Eugène.

Martina Vitackova is een interdisciplinaire feministische wetenschapper op het gebied van literatuur, genderstudies en postkoloniale theorie. Ze is als gastprofessor Afrikaanse letterkunde verbonden aan de Universiteit Gent.

Stacey Vorster is docent, curator en PhD-onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam. Vorster voltooide in 2012 een mastersopleiding Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van de Witwatersrand, Johannesburg, waarvoor ze onderzoek deed naar de praktijk van curatoren in hedendaagse Afrikaanse kunst. Van 2012-2016 was ze curator van de kunstcollectie van het Zuid-Afrikaanse Grondwettelijk Hof. Deze ervaring dient als basis voor haar promotieonderzoek naar de relaties tussen kunst en justitie en naar curatoriële mogelijkheden in Zuid-Afrika na de apartheid.

Over ‘Boeken uit het Huis’

Vijf keer per jaar wordt er een boekpresentatie gelivestreamd via het YouTube-kanaal van het Zuid-Afrikahuis. De presentaties duren van 16.00 uur tot ca. 17.15 uur. Het is mogelijk om vragen te stellen via de chat. Livestream gemist? Geen probleem, want u kunt de presentatie op elk gewenst moment terugkijken.

Het doel van ‘Boeken uit het Huis’ is de bekendheid van de Afrikaanse taal en de Afrikaanstalige literatuur in de breedste zin van het woord in Nederland, Vlaanderen en wereldwijd te bevorderen.

‘Boeken uit het Huis’ is een project van het Zuid-Afrikahuis in Amsterdam in samenwerking met de Taalunie.

  • 0
Verified by MonsterInsights
Top