Waar haalde Abraham zijn mosterd eigenlijk?

  • 0

Die vraag hoeven we ons niet eens te stellen, want Abraham liet dat potje mosterd waar het was.  Door de tijden ontstond er een begripsverwarring omtrent die pertinente vraag. De vraag die we ons moeten stellen is waar Abraham de ‘mutsaard’ vandaan haalde’?  Maar wat is een mutsaard, zal u denken. 

Bron: Wikipedia

In het noorden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het zuidwesten van de stad Vilvoorde op de grens met de gemeente Grimbergen, is er een Mutsaardwijk. In die wijk is Abraham natuurlijk nooit geweest en hij is er evenmin iets komen halen. De benaming heeft er hoogstwaarschijnlijk wel mee te maken.

In de recentste uitgaven van Van Dale staat er alleszins geen letter over in.  We vinden het wel terug in de uitgave van 1898:

Mutsaard MUTSERD, m. (-s), takkenbos, rijsbos (inz. voor den lijken-brandstapel); (fig.) tot den mutsaard (brandstapel) veroordeelen; dat riekt naar den mutsaard, kan aanleiding geven tot verdenking van ketterij.  

Een mutsaard is dus bijeengebonden stookhout voor een brandstapel, in andere gevallen de brandstapel zelf. Omdat dat hout niet voorkwam in het berggebied waar Abraham zijn zoon moest offeren, werd de vraag gesteld waar hij zijn mutsaard vandaan haalde.

Volgens een andere bron komt de vraag waar Abraham zijn mosterd haalde  van de verbastering van het Jiddische ‘er weiß wo Barthel den Most holt.'  Most zou hier geld of iets waardevols betekenen!  Maar goed, het ene noch het andere heeft iets met mosterd te maken.

Oorsprong

Mosterd was al gekend bij de Egyptenaren, de oude Grieken en de Romeinen, en niet alleen als smaakmaker. Zij kenden er ook geneeskrachtige eigenschappen aan toe. Mosterd werd gebruikt bij reumatische en andere aandoeningen. Zo legden ze bijvoorbeeld kompressen met hete mosterd op gevoelige gewrichten in de hoop op enige verlichting.  Na de lange voettochten namen de Romeinse legionairs mosterdvoetbaden en  voor een stevige maaltijd kauwden de farao’s op mosterdzaadjes, voornamelijk om de spijsvertering te verbeteren.  Uit recente studies blijkt dat deze volkeren geen ongelijk hadden. Zo zou mosterd het opbouwen van spieren stimuleren. Bodybuilders zouden mosterd moeten eten in plaats van spinazie, luidt de conclusie van de studie.  Mosterd blijkt een plantaardig alternatief voor anabole steroïden te zijn.

Het woord mosterd is trouwens afkomstig van het Latijnse 'mustum (most)', dat ongegist druivensap betekent. Het was in de tijd van Karel de Grote, kleinzoon van Karel Martel, dat mosterd enige bekendheid verwierf. Al in de dertiende eeuw raakte de Franse stad Dijon bekend omwille van haar mosterd, wat ze vandaag nog altijd is.

Pauselijke humor

Een van de dissidente pausen van Avignon, Johannes XXII (1249-1334), riep zijn neef uit tot ‘Grand Moutardier du Pape’, Pauselijk Mosterdgrootmeester! Pape Jean - een levensgenieter die uren kon tafelen en enorm van mosterd hield - beschikte blijkbaar ook over een gezonde dosis humor.  Wie zou anders zo’n titel verzinnen voor een neef, een nietsnut die tot niets in staat was, maar wel een bezigheid en broodwinning nodig had.  De gelauwerde neef - zot van glorie maar alles behalve moeders slimste - vond dat een hele eer. Hij begreep echter niet het bespottelijke aan zijn titel.

‘Se croire le premier moutardier du pape’ (zich de Eerste Pauselijke Mosterdgrootmeester wanen) wordt nog altijd (zij sporadisch) gebruikt om een hautaine nietsnut aan te duiden.  In enkele werken van Alexandre Dumas kan men het terugvinden en in de Provençaalse stad Avignon, hoofdstad van het departement Vaucluse, is er vandaag nog altijd een restaurant met de benaming  ‘Le Moutardier du Pape’!

Bron: Wikipedia

Willem Elsschot en Tierenteyn

Willem Elsschot (1882-1960) – naast romanschrijver ook reclamejongen – schreef in 1949  de mosterdverzen voor het Gentse mosterdhuis Tierenteyn.  Sta ons toe dat eerder als karamellen – dan als mosterdverzen te beschouwen. 

Geen MOSTAARD is zoo fijn
als die van FERDINAND TIERENTEYN
Alle lekkerbekken weten :
er is geen smakelijk eten
als er geen mostaard wordt bijgedaan
Dan pas is men voldaan
Maar wat ik U nog zeggen wil :
in mostaard is er veel verschil.
Die van Tierenteyn FERDINAND
is de beste van heel het land

Wat is mosterd?

Mosterd wordt gemaakt met mosterdzaad, azijn, water, suikers en zout, waaraan vaak kruiden en/of specerijen worden toegevoegd. Meestal gebruikt men daarvoor pepers, mierikswortel of tuinkruiden zoals rozemarijn, tijm, dragon, basilicum en lavendel. Er bestaan zelfs mosterds met absint, het beruchte alcoholische drankje dat krankzinnigheid veroorzaakte en later verboden werd.

De zoetere versies worden verkregen door suikers of honing toe te voegen. De Bourgondische Dijon-mosterds worden gemaakt met de most van onrijpe druiven, in de wijnmakerij de naam voor het vers geperste, maar nog niet vergiste druivensap. Vele producenten gebruiken - in navolging van Britse mosterdmakers - kurkuma, om de mosterd een intensere gele kleur te geven. Er zijn milde- en scherpe mosterds. De scherpe mosterdsoorten, die uw neusslijmvlies prikkelen, ontstaan pas als enkele enzymen tijdens de bereiding van de mosterd de glucosinolaten (mosterdglycosiden) omzetten. Daarvoor moet men water aan de bereiding toevoegen. Voor een simpele mosterdsoort - vaak de besten - is mosterdzaad, azijn en zout voldoende.

Vlaamse mosterd tophuizen

Er zijn goede mosterds te verkrijgen in de supermarkten, zoveel is zeker, maar artisanale mosterdhuizen, zoals Tierenteyn in Gent,  Wostyn in Torhout en De Ster in Lubbeek,  spelen toch enkele divisies hoger.  Deze huizen leveren hun waren aan toprestaurants wereldwijd.  Zo leverde Wostijn mosterd aan het Catalaanse restaurant El Bulli, dat jarenlang als beste restaurant ter wereld werd beschouwd, maar dat drie jaren geleden de deuren sloot om een nieuw concept op te starten.

Maar daarmee weten we nog altijd niet waar Abraham zijn mutsaard ging halen.

 

Bronne

http://www.tierenteyn.be/nl-cons/home

http://www.mostaardwostyn.be/nl/home

https://www.de-ster.com/#new-page-1-section

 

Buro: MV
  • 0
Verified by MonsterInsights
Top