Wat een prachtige plek! Tussen de weilanden, aan de rand van de Friese meren, ligt Nuweland, een karakteristieke Friese boerderij die als showroom dient voor stijlvolle en exclusieve Zuid-Afrikaanse meubels, accessoires en hedendaagse kunst.
Zuid-Afrikaans design verwacht je niet zo snel in het Hoge Noorden, ver weg van de hippe winkeltjes in de Randstad. Maar voor eigenaren Anke en Wiebren Bergsma zijn de noordelijke provincies een vertrouwde omgeving. Anke is opgegroeid in Groningen, en Wiebren voelt zich “op en top Fries”. Ze kennen elkaar al sinds de middelbare school.
Anke studeerde aanvankelijk Kunstgeschiedenis en Informatie- en Communicatiewetenschappen aan de Universiteit Groningen. Na een paar jaar moest ze vaststellen dat het leventje aan de universiteit “te vrij” voor haar was en stapte ze over op de hbo-opleiding Facility Management. Een facilitair medewerker organiseert alles wat nodig is om een groot bedrijf draaiende te houden, zoals catering, schoonmaak en beveiliging. “Al die dingen waar je niets van merkt als het goed gaat, maar die je wel opmerkt als het niet goed gaat”, lacht Anke.
Wiebren vertrok na school naar Zuid-Amerika. Hij is geadopteerd en komt oorspronkelijk uit Colombia. “Als je jong bent, wil je je roots zoeken, en dit was het jaar waarin ik dat kon doen”, verduidelijkt hij. In acht maanden tijd bezocht hij Colombia, Cuba, Costa Rica en Argentinië, om te eindigen in New York. In 2004 begon hij aan een studie Talen en Culturen van Latijns Amerika in Leiden. Maar de verleidingen van het verenigingsleven waren groot en van studeren kwam weinig, dat eerste jaar. Ook merkte hij dat hij alles wat hij over Latijns Amerika wilde weten, tijdens zijn “roots-reis” eigenlijk al had ontdekt.
“Al snel kwam ik als manusje-van-alles in de filmindustrie terecht”, vertelt hij. Hij viel met zijn neus in de boter. De eerste film waarbij hij betrokken was, was Zwartboek van Paul Verhoeven. Daarna volgden onder meer De scheepsjongens van Bontekoe en de tv-serie Bureau van Speijk. Om hogerop te komen volgde hij diverse cursussen, waaronder een scenario-opleiding in New York.
Sinds de middelbare school hadden Anke en Wiebren altijd contact gehouden. De vonk sloeg over toen Anke Wiebren kwam opzoeken in New York. Wiebren zag af van verdere filmplannen in Amerika en keerde terug naar Nederland om bij Anke te kunnen zijn. In 2010 zijn ze getrouwd.
Inmiddels had Anke stage gelopen bij CPOA in Zuid-Afrika, een organisatie die bejaardenhuizen beheert, zowel in de rijkste als in de armste buurten van Kaapstad. Omdat hij in Nederland al een paar keer was afgewezen voor de Filmacademie, besloot Wiebren zich in te schrijven bij AFDA, de Zuid-Afrikaanse filmschool, in Kaapstad.
Op de filmschool kwam Wiebren in aanraking met het Afrikaans. Als Fries snapt hij de liefde van veel Afrikaanssprekenden voor hun taal heel goed. Hij herinnert zich nog dat hij tijdens de ontgroening van studentenvereniging Minerva in Leiden een keer zo kwaad is geworden dat hij degene die hem te na was gekomen een half uur lang in het Fries de les heeft gelezen. “Het is je hartstaal. Mijn vrienden op de filmacademie hadden diezelfde klik met het Afrikaans.”
Af en toe had Wiebren het gevoel dat hij “met zijn ouders in de klas zat”. “Wij zijn hier in Nederland eerder uit de kerk weggelopen. We zijn op bepaalde gebieden veel vrijgevochtener.” Maar wat hem aansprak, was de can do-benadering die hij bij veel Zuid-Afrikanen tegenkwam. “In dat motto ’n boer maak ’n plan’ klinkt een bepaalde mentaliteit door. En die mentaliteit herken ik weer van de boeren hier in Friesland. Zuid-Afrika en Friesland liggen heel ver van elkaar af, en toch herken ik de mensen.”
In 2011 vestigden Wiebren en Anke zich in Observatory. Later verhuisden ze naar Upper-Claremont. Hun twee kinderen zijn in Zuid-Afrika geboren. Maar de komst van de kinderen zette hen ook aan het denken. “We misten Nederland toch wel een beetje”, vertelt Anke, “hoe leuk Kaapstad ook is. En als je kinderen hebt, kom je op een gegeven moment voor de vraag te staan waar je die naar school wil laten gaan en wanneer je eventueel teruggaat.”
Hoge kwaliteit
Toen kwam de kans om deze negentiende-eeuwse boerderij te kopen. Anke en Wiebren hebben het gebouw helemaal laten opknappen. Aan de buitenkant ziet het er nog steeds uit als een boerderij. Maar binnen zijn de muren grotendeels uitgebroken, zodat er een grote open tentoonstellingsruimte is ontstaan, met een vliering waar presentaties gegeven kunnen worden. “We zijn jong, dus we willen toch een beetje het oude met het nieuwe verenigen”, zegt Anke. Wiebren bevestigd dat: “Ik kom uit deze omgeving, dus ik wilde dat het oorspronkelijke karakter van de boerderij behouden bleef. Maar tegelijkertijd moeten we ook een context creëren waarin de dingen die we verkopen, tot hun recht komen.”
Want ze hadden hun ogen uitgekeken naar al die mooie handgemaakte meubels en siervoorwerpen die je in Kaapstad in allerlei boetiekwinkeltjes en galeries tegenkomt. “Veel Afrikaanse producten die geïmporteerd worden, zijn goedkoop”, zegt Wiebren. “Die prulletjes, dat is het bekende beeld van Afrika. Wat ons verraste, was dat er in Zuid-Afrika ook zoveel mooie, kwalitatief hoogwaardige producten gemaakt worden. Het is die andere kant die wij willen laten zien. Dat betekent dat we met onze prijzen soms in een wat duurder segment zitten. Daar hebben we bewust voor gekozen.”
Nuweland verkoopt meubels, lampen, woonaccessoires en kunst van toonaangevende Zuid-Afrikaanse ontwerpers. Voor hun collectie maken Anke en Wiebren gebruik van de persoonlijke contacten die ze tijdens hun verblijf in Zuid-Afrika hebben opgebouwd. Een keer per jaar gaan ze terug om hun netwerk te versterken en nieuwe trends te ontdekken. “We zijn bij iedereen persoonlijk langs geweest, we hebben alle werkplaatsen bezocht”, vertelt Wiebren. “We weten wie daar werken, waar de materialen vandaan komen en hoe de producten tot stand komen. Dat is het beetje extra dat je meekrijgt als je hier iets koopt.”
Nuweland opende op 30 april 2017 zijn deuren. De naam herinnert natuurlijk aan het rugbystadion in Kaapstad waar de familie Bergsma tijdens het verblijf in Zuid-Afrika vlakbij woonde. Daarnaast klinkt in de keuze voor “Nuweland” hun liefde voor het Afrikaans door.
De reacties waren vanaf het begin positief. Iedereen is het erover eens dat gebouw en producten elkaar versterken. “Als we een oude schuur hadden gehad, hadden de spullen er lang niet zo mooi bij gestaan”, zegt Wiebren. “Maar als we hier alleen trommeltjes en wat houtsnijwerkjes hadden staan, hadden we dat effect ook niet.”
Volop plannen
De ligging is wel een uitdaging. Oosterzee, Friesland, is nu eenmaal een buitengebied. Wiebren en Anke hopen dat hun zaak een begrip wordt met een landelijke uitstraling. Op het terrein rond de boerderij moet nog een showroom komen met veel glas, die zichtbaar is vanaf de weg. En omdat de Friese Meren een toeristische trekpleister vormen en er vele fietsroutes langs de boerderij lopen, willen ze ook een bescheiden uitspanning beginnen waar voorbijgangers terecht kunnen voor een kopje koffie en een versnapering.
En dan willen Anke en Wiebren van Nuweland ook een Zuid-Afrikaans cultureel centrum maken met lezingen en concerten. In mei heeft de Zuid-Afrikaanse zangeres Karin Hougaard er bijvoorbeeld al een concert gegeven. Nuweland moet “een platform bieden, een brug vormen, voor welke vorm van Zuid-Afrikaanse kunst dan ook”. Zelf zien Anke en Wiebren Nuweland niet als woonwinkel, maar als een showroom of galerie. “Ons doel is niet tien banken en twintig stoelen per week te verkopen”, zegt Wiebren. “Het zou leuk zijn als dat gebeurt. Maar we willen meer dan dat. We zijn niet zo business driven. Het verhaal is voor ons ook belangrijk.”
“Ja”, beaamt Anke. “Heel veel doen we uit liefde. We zijn geen harde zakenlui.”
Wiebren: “We zijn nog maar net begonnen.”
Anke: “Maar we denken groot. Stapje voor stapje zijn we steeds verder aan het bouwen.”
Buren 31 |
Nuweland Zomermarkt Op zondag 8 juli organiseert Nuweland tussen 11.00 en 17.00 uur de eerste editie van de Nuweland Zomermarkt. Deze markt staat volledig in het teken van Zuid-Afrika. Exposanten zijn onder meer: De Wijnlijst; The Travel Club Heerenveen Annelies Vonk; Suid Goed; KuierKos; Carina Claassens – CC ARTS; Oog voor Zuid-Afrika; CultiCuli by V&T; We Be Sisters; Zuid-Afrikahuis; Zufrique; Ubuntu Society, en Chantel Frankfort Art. Clay Café Nederland verzorgt creatieve (kinder)workshops. De dag wordt afgesloten met een Zuid-Afrikaanse braai. Toegang is gratis. |
- Tekst: Ingrid Glorie
- Foto’s: Elize Zorgman