Het is inmiddels wereldnieuws. Het uitgeprocedeerde Armeense gezin Tamrazyan krijgt sinds eind oktober via een onafgebroken kerkdienst onderdak in kerk- en buurthuis Bethel in Den Haag. Zolang er een dienst bezig is, mag die niet onderbroken worden en is het gezin veilig. Staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid heeft echter begin november al laten weten dat de situatie van het gezin “uitzichtloos” is.
De 21-jarige Hayarpi Tamrazyan kwam negen jaar geleden met haar ouders, haar zusje Warduhi (nu 19) en broertje Seyran (nu 15) naar Nederland. Vader Tamrazyan was in Armenië politiek actief geweest. Bij terugkeer naar Armenië zou hij gemarteld kunnen worden, volgens het gezin.
Het gezin vroeg in 2010 asiel aan kreeg daarin van de rechter gelijk. Tot twee keer toe ging de staat in hoger beroep. In 2016 stelde de Raad van State dat het gezin toch geen recht had op een verblijfsvergunning. Daarna deed het gezin een beroep op het Kinderpardon, een regeling om kinderen van asielzoekers die in Nederland opgegroeid zijn, verblijfstatus te geven omdat ze hier inmiddels geïntegreerd zijn en het contact met hun land van herkomst zijn verloren. In de praktijk wordt het Kinderpardon echter zelden toegepast (zo werd in 2016 slechts één van de 120 aanvragen gehonoreerd). Ook het verzoek van de Tamrazyans werd afgewezen, omdat zij zich tegen hun uitzetting hadden verzet. Oudste dochter Hayarpi, die econometrie studeert in Tilburg, kreeg wel een studievisum aangeboden, maar zij wil niet alleen in Nederland achterblijven terwijl haar ouders, zusje en broertje in Armenië een onzekere toekomst tegemoet zouden gaan.
Uit angst om uitgezet te worden, deden de Tamrazyans in september een beroep op de vrijgemaakt gereformeerde kerk in Katwijk waar ze al zes jaar wekelijks naartoe ging. Het gezin bracht ongeveer een maand in de kerk in Katwijk door. Nadat ambtenaren van de Dienst Terugkeer en Vertrek een paar keer het gebouw waren binnengekomen, voelden ze zich daar echter niet veilig meer. In het diepste geheim werden ze overgebracht naar de Bethel Kapel in Den Haag.
Foto's: YouTube
De Tamrazyans maken gebruik van een oude wet (“kerkasiel”) die bepaalt dat de overheid een kerkdienst niet mag onderbreken om mensen uit het gebouw te halen. In de Bethel Kapel is een klein appartement, dat ook deels voor opslag werd gebruikt. Hier is ruimte gemaakt voor het gezin. Naar buiten mogen ze niet; ze kunnen hooguit een luchtje scheppen in de tuin of op het balkon.
Voor de gemeente van de Bethel Kapel is het hard werken om ervoor te zorgen dat er in hun gebouw permanent een kerkdienst aan de gang is. Vandaag om 13.30 uur hebben ze er 1345 uur op zitten. Aanvankelijk werd alleen een beroep gedaan op predikanten uit eigen kring. Maar al snel meldden zich predikanten en gelovigen uit het hele land en zelfs uit Duitsland. Vijftig tot zeventig vrijwilligers zorgen voor de boodschappen, verwelkomen bezoekers en waken over het rooster. Overdag gaat het goed, maar het is soms moeilijk om ook voor ’s nachts een voorganger te vinden. Dan wordt er bijvoorbeeld een preek van Martin Luther King voorgelezen; ook dat telt.
De koepelorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland ondersteunt de actie. “We doen wat we altijd doen”, zegt Theo Hettema, voorzitter van de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Kerk Den Haag. “Een kerkdienst, maar dan doorlopend – zoals ook de behoefte om te worden gedragen doorlopend is. Dat doen we om dit gezin te bemoedigen, te laten merken dat we er zijn als kerk, dat er een God is die geen mens laat vallen. We bidden, zingen, zijn stil, branden kaarsen, gaan in gesprek over de geloofsvragen achter deze situatie.”
Er wordt achter de schermen flink gelobbyd om een oplossing voor de Tamrazyans te vinden. Alle ogen zijn gevestigd op staatssecretaris Mark Harbers, die in september op het allerlaatste moment zijn discretionaire bevoegdheid gebruikte om ervoor te zorgen dat de Armeense kinderen Lily en Howick met hun moeder in Nederland konden blijven. Harbers heeft echter al in november laten weten dat de situatie van het gezin in de kerk in zijn ogen “uitzichtloos” is en dat de toekomst van de familie in Armenië zou liggen. Een woordvoerder liet deze week weten dat er, wat de staatssecretaris betreft, geen sprake was van nieuwe informatie en dat de situatie ongewijzigd is.
Volgens Theo Hettema gaat het bij de actie in de Bethel Kapel niet alléén om de Tamrazyans. De PKN pleit al langer voor een ruimhartigere toepassing van de kinderpardonregeling.
Niet iedereen is het met de actie eens. Binnen de PKN-kerken zijn ook mensen die tegen asielzoekers zijn. Daarnaast zijn er mensen die vinden dat de PKN het kerkasiel gebruikt om de democratische rechtsstaat te ondermijnen. Volgens de leiding van de PKN wordt er met de estafettedienst echter juist tijd gewonnen, waardoor politici en bestuurders tot een oplossing voor het Armeense gezin kunnen komen. Daarnaast zou de actie de aandacht vestigen op de inhumane situaties die kunnen ontstaan wanneer de regels al te strikt worden toegepast. En daar zou de rechtsstaat alleen maar bij gebaat zijn. Vast staat wel dat de kerkdienst in de Bethel Kapel niet eindeloos mag duren.
Volgens een laatste bericht in de media hopen de Tamrazyans dat ze nog vóór Kerst uitsluitsel zullen krijgen. Is er plaats voor dit gezin in de herberg Nederland? Het zou prachtig zijn als staatssecretaris Harbers in de dagen die komen opeens geraakt zou worden door de geest van het kerstfeest.
Lees ook
Buro: IGCulemborgs gezin ondanks breedgedragen protest uitgezet naar Oekraïne
