Verschuivingen
Stefan Hertmans
Amsterdam: De Bezige Bij
2022
221 blz.
Veelomvattende scherpzinnige en erudiete filosofische en sociologische bespiegelingen over de huidige tijd. Met aandacht voor de klassieken. Geen lichtvoetige lectuur.
Opmerkelijke passages
- 1951: 2,5 miljard mensen; 2051: 10 miljard (21).
- Discussie over de naam computer. To compute: optellen, uitrekenen. Weten is meten. Sommigen verzetten zich tegen het tel-aspect. Voorstel: ordenador, ordinateur, de machine die moest ordenen (55).
- Trump-aanhangers – politiek autisme dreigt mondiale ideologie te worden (73).
- Populisme: “Volgens Adorno is het weigeren van ambivalentie het kenmerk van de autoritaire persoonlijkheid: die verdraagt geen tegenspraak, wil simpele waarheden en snelle verklaringen zonder poespas.” (91)
- Vrijheid en identiteit. Een nieuwe vorm van identiteitsdenken in de cultuurstrijd van progressieve minderheden (102–105); strijd om culturele soevereiniteit (103); essay van Hannah Arendt, “De vrijheid om vrij te zijn” gepubliceerd in 2019 (104).
- “De oude idealen van universele gelijkheid worden weggezet als witte suprematie of als naïeve postkoloniale illusie.” (105)
- “De postkoloniale correctie van de westerse canon kan beter niet volgens lijnen van cancelling of taboe verlopen; voor je het weet, slaat inclusief denken om in uitsluiting.” (106)
- Over migratie (153–166).
- Derrida over gastvrijheid en vreemdelingen (155).
- “(…) de twee lindebomen bij het vroegere boerenerf waren een oud Germaans teken van gastvrijheid.” (157)
- Over Aischylos, De Smekelingen, tragedie over gastvrijheid (163).
- Alexandrië: 700 000 boekrollen in de eerste eeuw voor onze jaartelling: “Dit is de plek waar de ziel geneest.” (207)
Lees ook:
Leesimpressie: Staat & slavernij door Rose Mary Allen (et al)
