De vluchtelingenrepubliek: Een migratiegeschiedenis van Nederland
David De Boer & Geert Janssen (Red.)
287 blz.
Amsterdam: Prometheus
2023
Waardevolle geschiedschrijving in heldere taal. Vooral eerste deel bijzonder aansprekend. Alle hoofdstukken aangevuld met leessuggesties.
Inhoud
- Frans Hals, Simon Stevin, Joost van den Vondel, Constantijn Huygens, Hugo de Groot, Baruch de Spinoza, koning Willem I, prinses Beatrix & Harry Mulisch waren stuk voor stuk “grote Nederlanders” met een (familie-)geschiedenis van gedwongen migratie. (9)
- Over de oorsprong van oliebollen, kibbeling, zilveruitjes en andere “typisch Nederlandse” producten (10); oliebollen – Portugese handelaren. (48)
- “Tot 1566 werden er in de Nederlanden zo’n 1300 mensen voor afwijkende geloofsopvattingen geëxecuteerd.” (17)
- “De oprichting van de VOC (1602) en WIC (1621) waren onmogelijk geweest zonder de financiële bijdrage, commerciële belangen en maritieme kennis van gevluchte Antwerpse ondernemers.” (44)
- Asielzoekers en arbeidsmigranten werden de kurk waarop het Nederlandse koloniale imperium dreef. (44)
- Oudste zwarte gemeenschap in Amsterdam: slaafgemaakte bedienden. (54)
- Over producten (diamantslijpers, tabak, rietsuiker, oliebollen, bolussen, lekkerbekken en zure haring) en vocabulaire (van gabber tot jatten, van lef tot gozer). (61)
- (63-79)
- 1683: verlaten stukken grond in Friesland voor Hugenoten. (71)
- Burgerschap, vrijstelling stadsaccijnzen, werken buiten gilde in Amsterdam; lokken meesterfabrikanten. Commerciële belangen. (71-72)
- (80-94); Boni. (81)
- Terugkeer Belgische vluchtelingen in 1918. Gemeentebesturen geadviseerd “zachte drang” te gebruiken. (137)
- Fatsoenlijke behoeftigen, minder gewenste elementen, ongewenste elementen. (138)
- Gemeenteraad Uden akkoord na oproep 69 plaatselijke winkeliers en ondernemers. (138)
- Vluchtelingenopvang Belgen kostte zo’n 42 miljoen; rekening voor België voor internering 30 000 Belgische militairen. (147)
- Toelating Duitse joden in jaren dertig. (158-159); minister Van Schaik: “Laat men thans de aanwezige joden hier, dan zal het hoe langer hoe bezwaarlijker worden hen kwijt te raken.” (1933) (159)
- Over kille, bureaucratische omgang met joodse vluchtelingen na de oorlog; ontvijandingsverklaring. (168-169)
- Koude oorlog: vanaf eind jaren 60: enkele honderden vluchtelingen per jaar; in 1980 voor het eerst boven de 1000; 1989 bijna 14 000. (204-205); Poolse deserteurs & verstekelingen. (206)
Lees ook:
Leesimpressie: In wat voor land leef ik eigenlijk? door Karin Amatmoekrim
Leesimpressie: Naar zachtheid en een warm omhelzen door Adriaan van Dis