Leesimpressie: Denken over de trans-Atlantische slavernij en racisme door Patricia D Gomes

  • 0

Denken over de trans-Atlantische slavernij en racisme, de drie gezichten van Nederland
Patricia D Gomes
352 blz.
Hilversum: Verloren
2022

Ongemakkelijk boek. Voor de witte lezer en waarschijnlijk ook voor veel zwarte lezers. Overzicht gebaseerd op veel literatuur: 52 blz. noten en literatuur. Beheerst door bitterheid en woede. “Hoewel woede over het onrecht tegen ons mijn drijfveer voor dit boek is geweest, heb ik mij aan alle eisen van de wetenschappelijkheid gehouden.” (13).

Aan het zwarte verhaal worden persoonlijke ervaringen toegevoegd (o.a. 45; 48; 201). Auteur met Surinaamse roots kwam als 12-jarige in 1965 naar Nederland.

Opmerkelijke citaten
  • “Ik heb aan moederszijde een half Indiaanse / half Belgische grootmoeder en een half Afrikaanse / half Schotse grootvader en aan vaderszijde een volbloed Afrikaanse grootmoeder en een volbloed Portugese grootvader.” (25)
  • Aanvulling op werk van Essed, Wekker en Nzume (14). Historicus Piet Emmer roept de meeste weerzin op (o.a. 262–266), maar zeer veel anderen – zoals Gert Oostindie (256–262) – kunnen evenmin door de beugel. En dat geldt ook voor uiteenlopende zwarte auteurs, zoals Cynthia Mc Leod (268–269) en Ellen Neslo (269–271).
  • “Ik stel dat Nederland drie gezichten heeft met betrekking tot racisme: een niet-racistisch gezicht, een verhuld racistisch gezicht en een racistisch gezicht.” (15)
  • “De rode draad in dit boek is de stelling dat een exclusivistische nationale geschiedschrijving tot een exclusivistisch nationaal historisch besef en een exclusivistisch nationaal zelfbeeld of identiteit leidt, en dat dit een van de belangrijkste redenen is dat een effectieve bestrijding van racisme uitblijft.” (16)
  • “Dat de racistische structuur niet is vernietigd, komt niet alleen door de overheid en de samenleving, maar ook door ons. We zijn klein in aantal en onderling verdeeld. Wij lijden ook aan opportunisme, gewichtigdoenerij en nepotisme. We zijn nauwelijks solidair als wij iets hebben bereikt, en we werken slecht samen. Ons leiderschap is egoïstisch en zonder continuïteit omdat de meeste leiders vasthouden aan hun unieke positie. Dat geldt ook voor onze zelfbenoemde of aangewezen vertegenwoordigers.” (297)
  • “Onze pijn (...) is alleen te vergelijken met de pijn van de slachtoffers van de Holocaust.” (114)
Inhoud
  • Racisme is perceptiefout in individudeel en collectie bewustzijn van witte mensen, voortgekomen uit een collectieve, opzettelijk opgewekte hallucinatie van superioriteit. (19; 28).
  • Over de monarchie en slavernij (34–36); Maxima (135–139). Prins Willem III nam 200 zwarten op in zijn leger toen hij Engeland in 1688 veroverde (244).
  • In Amerika publiceerden 204 Zwarte Amerikanen boeken over hun ervaringen als (ex-) slaaf (40).
  • In Nederland slechts één directe publicatie: JEJ. Capitein (1742) (42).
  • Over Adriaan van Dis (51).
  • Vrijwel geen aandacht voor anti-apartheidsstrijd (60).
  • Politici met “Indo”-achtergrond fel tegen immigratie. Bolkestein, Wilders, Baudet (63).
  • Slavernij als “vertraagde genocide” (65).
  • Over Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en erfenis (NiNsee) (79; 83; 121; 173–179; 188; 273); Black Archives (181).
  • Proefschrift Maartje Janse over Nederlandse afschaffingsbewegingen (83; 85).
  • Over racistisch politiegeweld (90–91).
  • Over Atria (109); kritisch over vrouwenbeweging (125).
  • Kritisch over zwarten: Lilian Gonsalves (122); Anil Ramdas (123); zwart leiderschap (123).
  • Over Rutte en etnisch profileren (128–129; 214–217).
  • Historici slavernij (130–133); Geert Mak (131); Paul Scheffer (141–145).
  • Over de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) (135–139).
  • Over media en racisme (158). Over De Groene Amsterdammer: “voor mij een schoolvoorbeeld van het verdoezelde, racistische gezicht van Nederland” (211), een moderne vorm van hebzucht, geestelijke gespletenheid en hypocrisie.”(214)
  • Standbeeld Afrikaan Eliëser (in Ouderkerk aan de Amstel sinds 2010) (180).
  • Overheidsbeleid en racisme (186–188).
  • Premier Gerbrandy wilde aan het begin van de Tweede Wereldoorlog liever geen “nikkertjes” opnemen in het leger “om de Zuid-Afrikaners niet voor het hoofd te stuiten.” (243)
  • Over Franz Fanon (285–291).
Lees ook:

Leesimpressie: Staat & slavernij door Rose Mary Allen (et al)

Leesimpressie: De vluchtelingenrepubliek door David de Boer & Geert Janssen

Leesimpressie: In wat voor land leef ik eigenlijk? door Karin Amatmoekrim

  • 0
Verified by MonsterInsights
Top