Leesimpressie: Morgenrood door Willem van Toorn

  • 0

Morgenrood
Willem van Toorn
Roman
Amsterdam/Antwerpen: Em. Querido’s Uitgeverij
2022
232 blz.

Bijzonder boeiende en veelomvattende roman met soms essayistische trekjes. Knappe combinatie van historische roman (over de Eerste Wereldoorlog), liefdes- en familieverhaal, scherpe maatschappijkritiek (over onder andere maatschappelijke omgangsvormen, corona en slavernij). Over “nieuwe liefde en oud oorlogsleed” (124).

Veel verwijzingen naar literatuur. Onder andere Henri Barbuse, Louis Paul Boon, Heinrich Böll, Herman Gorter, Ernest Hemingway, Franz Kafka, Walter Kempowski, Norman Mailer, Thomas Mann, Erich Maria Remarque, Susan Sontag (onder andere 157–162).

Opmerkelijke passages
  • Over steriliserende ironie. “De wereld wordt geregeerd door schobbejakken, maar ze maken het allemaal onschadelijk door hun ironie. Om alles kan gegrinnikt worden. Je vraagt je soms af wat erger is, cynisme of ironie.” (8)
  • Over Belgische vluchtelingen in de Eerste Wereldoorlog. (30–36)
  • Over Nederland. De schrijver woonde de afgelopen twee decennia liever in Frankrijk dan in Nederland, vanwege “de volte, de constante hitsigheid, de botheid tegenover kunst en cultuur, het nietsontziende marktdenken, de vervreemding van eenvoudige menselijke waarden als bescheidenheid tegenover de medemens, de aarde, de natuur. (...) De schrijver denkt vaak aan Leo Vromans uitspraak ‘Liever heimwee dan Holland’ (...)” (70).
  • Over Vlaams Mariabeeld met daarboven de tekst:

O Maria die daer staet
Gy zyt goet en ik ben kwaet.

Onder het hekwerkje had iemand een triplex bord aangebracht met de tekst:

Nieuwe ! Aardappels!

“Jezus”, zei ik. “De christelijke beschaving samengevat.” (95–96)

  • “De schrijver heeft nooit een slaaf gehad, noch iemand in zijn familie voor zover hij weet; eenvoudige handwerkers hadden geen slaven, noch aandelen in enige besmette vorm van handel of nijverheid. (...) Niemand hoeft de schrijver of zijn voorgeslacht iets te vergeven, maar iedereen die wordt onderdrukt of in zijn rechten beperkt mag een beroep op hem op hem als burger doen om zich in te zetten voor een politiek die dat verhindert.” (106)
  • Philip Roth in The New Yorker (2008) over Trump: “a con artist”: “Hij weet niets van regeren, van geschiedenis, van wetenschap, van filosofie, van kunst, hij is niet in staat iets subtiels of genuanceerds onder woorden te brengen, is gespeend van ieder fatsoen, en bedient zich van een woordenschat van zevenenzeventig woorden die je beter Klungels kunt noemen dan Engels.” (107)
  • “Ik zag de laatste tijd veel familie in de achteruitkijkspiegel.” (145)
  • Over 160 000 Senegalese soldaten in Europa tijdens de Eerste Wereldoorlog (174–175; 192).
Lees ook:

Leesimpressie: De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood door Arnon Grunberg

Leesimpressie: Staat & slavernij door Rose Mary Allen (et al)

Leesimpressie: De schoft door Marente de Moor

  • 0
Verified by MonsterInsights
Top