Nieuwe opleiding Nederlands in India

  • 0

Van vanjaar af bied die English and Foreign Languages University (EFLU) in Hyderabad in Indië ’n kursus in Nederlands aan.

Kristof Baten en Yves T’Sjoen, albei van die Universiteit Gent (UGent), was saam met kollegas van die Nederlandse Taalunie (NTU) en die Universitêre Sentrum vir Taleonderrig (UGent-UCT) nou betrokke by die gesprekke oor en oprigting van die nuwe pos aan die EFLU, die belangrikste universiteit in Indië vir buitelandse tale.

Baten en T’Sjoen het Willem de Vries se vrae beantwoord.

Die vergadering in Hyderabad. Van links: Jakob de Roover (UGent), Jolien Vandebroek (India Platform), Yves T’Sjoen (UGent), Ingrid Degraeve (Nederlandse Taalunie), Jacques van Keymeulen (UGent), Katelyne Verstraete (UGent-UCT) en prof. Surabhi Bharati (dekaan van internasionale betrekkinge aan die English and Foreign Languages University in Hyderabad) (Foto met vergunning van die Universiteit Gent, met dank aan Katelyne Verstraete)

Vanjaar sal studente aan die English and Foreign Languages University (EFLU) in Hyderabad vir die eerste keer daar ’n kursus in Nederlands kan volg. Hoe het hierdie pos tot stand gekom? Watter rol het die Taalunie en Universiteit Gent gehad in die onderhandelings?

In 2016 heeft het toenmalige India Platform van de Universiteit Gent het initiatief genomen voor een werkbezoek aan de EFLU in Hyderabad door vertegenwoordigers van de Nederlandse Taalunie (NTU), het Universitair Centrum voor Talenonderwijs (UGent-UCT) en de taal- en letterkundige neerlandistiek in Gent. Professor Jakob de Roover was verantwoordelijk voor de samenwerking tussen EFLU en de faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de UGent. De samenwerking met EFLU, de prestigieuze talenuniversiteit gesitueerd in de miljoenenstad Hyderabad, dateert van 2015. De universiteit in Zuid-India is gespecialiseerd in hoogstaand academisch talenonderwijs. Tot op heden worden Indiase studenten opgeleid in westerse talen zoals Duits, Engels, Frans, Italiaans en Spaans. Het intensieve werkbezoek, eind oktober tot begin november 2016, heeft geleid tot goede contacten met de lokale collega’s en het voornemen vanaf dit jaar te starten met een module Nederlands. Het UCT van de Universiteit Gent en de NTU hebben de voorbije jaren onderhandeld met de Vice-Chancellor en het universiteitsbestuur van EFLU. Met name Ingrid Degraeve en Karlijn Waterman (NTU) en Kristof Baten en Katelyne Verstraete (UGent-UCT) moeten hier worden vermeld. Het resultaat van de intensieve besprekingen is een docentenmandaat dat vanaf 1 maart 2021 wordt ingevuld. Het UCT was verantwoordelijk voor de diplomatieke, financiële en logistieke steun. Het openverklaarde en intussen ingevulde mandaat loopt over een periode van twee jaar. Hierna zal EFLU zelf instaan voor de opleiding Nederlands.

Chris Joby

Chris Joby zal twee jaar de opleiding Nederlands ontwikkelen zodat nadien Indiase collega’s het roer kunnen overnemen. Over de oprichtingsgeschiedenis van de taalopleiding Nederlands is destijds gerapporteerd op Neerlandistiek.

Wat behels die pos van Docent Nederlands als Vreemde Taal aan die EFLU? Wat is die universiteit se verwagtinge aangaande die pos? Watter steun kry die pos vanuit die Nederlande vir die voorsienbare toekoms?

De positie bestaat uit twee delen: enerzijds zal de docent een cursusaanbod Nederlands verzorgen en anderzijds zal hij of zij een lokale docent opleiden. Wat het cursusaanbod betreft zal er een keuzetraject worden aangeboden aan bachelorstudenten, waarbij ze Nederlands zullen kunnen volgen van Niveau A1 tot Niveau B1. Alle bachelorstudenten Engels aan EFLU kunnen een vreemde taal kiezen en vanaf augustus 2021 zullen ze dus ook voor Nederlands kunnen opteren. Daarnaast zal er in de komende twee jaren ook elk semester een cursus Nederlands op maat worden aangeboden. De eerste cursus gaat al in maart 2021 van start, al zal dat in eerste instantie online gebeuren. De cursus op maat is een avondcursus voor het brede publiek, die zich richt op cursisten die een basiskennis Nederlands willen verwerven voor professionele doeleinden. In Hyderabad en omgeving zijn Belgische en Nederlandse bedrijven actief, dus zo’n cursus is zeker interessant.

Na twee jaar is het de bedoeling dat EFLU het onderwijs en het onderzoek in en naar het Nederlands zelfstandig verder zal ontwikkelen. Het is om die reden dat de docent Nederlands als Vreemde Taal een lokale docent opleidt. Bij studiebezoek aan EFLU en de voorbereidende vergaderingen over dit project was steeds een vertegenwoordiger van de Taalunie aanwezig, die belangrijk advies gaf over het introduceren van het Nederlands als vreemde taal aan buitenlandse universiteiten. Het zal voor het project en voor de periode daarna dan ook van grote waarde zijn dat men een blijvend beroep kan doen op het advies en de expertise van de Taalunie.

Die nuwe pos in Indië is ’n welkome vertoning en erkenning van Nederlands se hedendaagse reikwydte, seggingskrag en relevansie in ’n multikulturele omgewing. Wat beteken hierdie belangstelling vir Nederlands as vak?

Cijfers van de Taalunie laten zien dat het Nederlands wereldwijd wordt bestudeerd. Naar verluidt kun je aan circa 135 universiteiten in de wereld Nederlands als hoofd- of bijvak volgen. Jarenlang kon je in India, meer bepaald in New Delhi, Nederlands in een curriculum opnemen. Indiase studenten namen deel aan de Taalunie Zomercursus Nederlands. Ik herinner mij een uiteenzetting van een student uit India die het werk van Ivo Michiels bestudeerde. Jammer genoeg is de opleiding stopgezet. De post in Hyderabad biedt een nieuwe kans. De Taalunie en het UCT hebben voldoende garanties kunnen afdwingen teneinde een lesgever aan te stellen (en te financieren). Na twee jaar financiert de EFLU het docentschap. Omdat het onderwijsaanbod van EFLU gericht is op talen en aangezien in Hyderabad (en de regio) nogal wat Nederlandse bedrijven zijn gevestigd, waarvoor leerders van het Nederlands als tolk kunnen optreden, maakt het nieuwe initiatief een mooie (professionele) kans. Het Nederlands is een middelgrote taal in Europa en wordt zoals gezegd op verschillende plaatsen in de wereld gedoceerd. Op Taalunieversum kunnen de cijfers worden geraadpleegd. Ieder jaar nemen meer dan honderd studenten Nederlands deel aan de Taalunie Zomercursus. Dat zijn studenten uit de VS en China, Italië en Hongarije, Zuid-Afrika en Indonesië, Argentinië en Tsjechië. Te veel om op te noemen. Uit vele landen en continenten komen de studenten naar Gent (afgelopen jaar digitaal). Het is een prachtig perspectief dat voortaan ook weer studenten Nederlands uit India aan het internationale feest voor het Nederlands kunnen deelnemen.

Heelwat beweging vind plaas tussen Indië en die Nederlande. In die vyf jaar tot en met 2019 het 35 000 mense van Indië na Nederland verhuis, luidens Algemeen Dagblad. Gee hierdie migrasie impetus aan die plan om Nederlands aan die EFLU in te faseer? Waarmee kan ’n mens die ontwikkeling aan die EFLU saamlees?

Het destijds bijzonder actieve Gentse India Platform – intussen is het instituut opgeheven – bevorderde de banden tussen India en de Lage Landen. Het spreekt voor zich dat belangstelling voor en kennis van culturen bijdraagt tot toenadering. Het taallandschap van India is bijzonder geschakeerd en het halfcontinent is een smeltkroes van culturen, tradities, etnisch-religieuze bevolkingsgroepen. Naast het India Platform bestaat aan de UGent een volwaardige opleiding Indologie. Voortaan kunnen Indiase studenten met belangstelling voor westerse talen en culturen nu ook het Nederlands opnemen in een studiepakket aan de EFLU. Op die manier wordt in ieder geval een dialoog mogelijk tussen ons taalgebied en (een heel klein deel van) India.

Wat is die vernaamste geleenthede wat die pos aan die Hyderabadse universiteit kan bied vir die betrokke universiteite en ander instansies?

EFLU wil als universiteit volop inzetten op kennis van Europese landen en Europese talen. Onder impuls van de decaan voor Internationale Relaties, prof. Surabhi Bharati, wil EFLU toewerken naar de oprichting van een Centre for Low Countries Studies, wat een mooie toevoeging zou zijn aan EFLU’s School of European Languages. Andere instanties zijn ook geïnteresseerd. Zo was er bijvoorbeeld al interesse vanuit enkele Vlaamse zorginstellingen, die in samenwerking met opleidingsinstituten in Hyderabad zorg- en verpleegkundigen rekruteren. Er wordt over nagedacht om de zorg- en verpleegkundigen in opleiding al een basiscursus Nederlands aan te bieden als voorbereiding op verdere taalverwerving en tewerkstelling in Vlaanderen. Chris Joby, de taaldocent die binnenkort aan de slag gaat in Hyderabad, vraagt zich af “of de opleiding Nederlands in Hyderabad een begin kan zijn voor de ontwikkeling van de neerlandistiek in Zuid-Azië in het algemeen. Ik weet niet hoe het zit met de neerlandistiek in Sri Lanka, Bangladesh of Pakistan maar volgens mij zou het goed zijn als er in de loop van de tijd dergelijke opleidingen zouden kunnen worden ontwikkeld in die landen – vooral Sri Lanka en Bangladesh, waar er nog eens historische banden met de Lage Landen zijn.”

Het die digitalisering van klasse en verbandhoudende benaderinge van onderwys daartoe bygedra dat die geleentheid om die pos daar te stel op ’n versnelde baan beland het? Hoe word die pos en die vestiging daarvan geraak deur die pandemie?

Nadat de UGent maanden geleden een vacaturebericht publiceerde en de selectiecommissie sinds kort een kandidaat voor de aanstelling in India heeft voorgedragen, met ingang van het mandaat op 1 maart 2021, heeft de pandemie zich verder verspreid. Digitalisering draagt ertoe bij dat we in veilige omstandigheden met elkaar in gesprek blijven. De eerste lessen worden digitaal aangeboden, vanwege de coronamaatregelen, maar dat het voor taalonderricht van belang is de docent en de studenten in de klas aanwezig te hebben, toonde de epidemie de voorbije maanden aan. Wanneer we aan de UGent nog practica (taalvaardigheidsonderwijs) mogen organiseren op campus, heeft het te maken met het belang voor studenten om te kunnen oefenen in klasverband. Fysieke aanwezigheid, specifiek voor spreek- en schrijfvaardigheid in een vreemde taal, lijkt mij absoluut noodzakelijk. Het taalonderwijs op afstand aanbieden, uitsluitend met digitale middelen, is naar mijn mening geen optie.

Jacques van Keymeulen lewer ’n lesing oor Nederlands in die Lae Lande. (Foto met vergunning van die Universiteit Gent, met dank aan Katelyne Verstraete)

Watter uitwisselings tussen EFLU en die UGent word in die vooruitsig gestel? Wat was die rol van die India Platform in die aanvoorwerk daarvoor?

Zoals al eerder toegelicht is de bemiddelende rol van het India Platform van doorslaggevend belang. Vervolgens hebben het UCT en de Taalunie de gesprekken gevoerd en de nodige (financiële, logistieke) inspanningen geleverd. Samen met mijn collega Jacques van Keymeulen (taalkunde) mocht ik tijdens het werkbezoek de letterkundige neerlandistiek (UGent) vertegenwoordigen. In de referaten en gesprekken met Indiase collega’s is vooral naar voren gekomen dat een brede letterkundige focus (op westerse en niet-westerse literaturen) van belang is. In de marge van het educatieve engagement in Hyderabad (taalstudie) zullen letterkundigen met elkaar in gesprek blijven en idealiter een onderzoeksplatform oprichten. Onderzoekers van beide continenten, met andere academische tradities en culturen, hebben elkaar veel te vertellen, zo bleek uit de discussies ter plekke (2016). Nu een module Nederlands in het opleidingsaanbod van EFLU aanwezig is, zullen om evidente redenen ook Nederlandse en Vlaamse cultuur- en literatuurgeschiedenis aandacht krijgen. Taal en cultuur: voor die domeinen zijn nieuwe perspectieven tot stand gekomen. Wat mij betreft is een transnationaal perspectief op literatuur fundamenteel, voor het academisch onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek, dus ook voor de studie van de Nederlandse letteren in het Nederlandse taalgebied. Een internationaal perspectief behelst niet alleen een westerse (doorgaans eenzijdig-anglofone) blik op de literatuur, maar beslist ook een Afrikaanse of bijvoorbeeld een Indiase.

Sou Afrikaans moes deel wees van die neerlandistiek in die algemeen en dus ook in die kurrikulum in Indië?

In Gent kunnen studenten taal- en letterkunde en talen en culturen een keuzevak Afrikaans: taal- en letterkunde opnemen in het studiepakket van de derde-bacheloropleiding. Voor sprekers die het Nederlands beheersen is de stap naar het Afrikaans relatief klein. Ook buitenlandse studenten Nederlands krijgen dankzij hun studie van onze taal relatief makkelijk toegang tot het Afrikaans en de literatuur van het Afrikaans. Ieder jaar registreren in Gent meer dan dertig studenten voor het opleidingsonderdeel Afrikaans (taalkunde, taalverwerving en letterkunde). Omdat zij linguïstisch weinig problemen ervaren zich in het Afrikaans te verplaatsen en dus ook in de literatuur van het Afrikaans, krijgen zij toegang tot een andere cultuur en maatschappij (anders dan in het Nederlandse taalgebied, in de Lage Landen), een politieke en sociale geschiedenis op een ander continent. Bij uitbreiding geldt dat dus ook voor Indiase studenten Nederlands, zoals voor de studenten in Praag en Brno, Boedapest en elders in Midden-Europa voor wie ik tijdens een gastdocentschap wel eens een blokcursus Afrikaanse letterkunde heb aangeboden – steeds met veel interesse van de collega’s en studenten.

Wat beteken erkenning van die rol van Nederlands aan spesifiek ’n groot Indiese universiteit vandag in ’n land met ’n eie Nederlandse koloniale verlede?

Ik denk dat studenten van de EFLU vandaag kiezen voor het Nederlands op grond van economische en professionele overwegingen. Ik verwees al eerder naar de Nederlandse bedrijven en het belang van goede tolken. Wanneer ook maatschappij- en cultuurgeschiedenis van de Lage Landen aan bod komt, daarvan ga ik toch wel uit, spreekt het voor zich dat de VOC (Verenigde Oostindische Compagnie) en de koloniale geschiedenis van Nederland in het Oosten kritisch en genuanceerd aan bod komen. Het valt beslist te overwegen op termijn een cursus aan te bieden over de historische banden tussen Nederland en Zuidoost-Azië. Ook wat betreft de rol van het Nederlands in Zuid-Afrika, in de koloniale Hollandse periode van 1652 tot 1800, tracht ik studenten in Gent een kritisch beeld te presenteren. Het onderzoekseminarie Nederlandse literatuur handelde in het eerste semester (september-december 2020) over de Nederlandstalige literatuur van Zuid-Afrika (in de koloniale en postkoloniale periode, dus ook en vooral tijdens het Britse bestuur in de negentiende eeuw en begin twintigste eeuw). Ik stel mij voor dat de docent aandacht besteedt aan méér dan alleen taal, dus ook aan taal- en cultuurgeschiedenis, en dus de koloniale geschiedenis.

Yves T’Sjoen gesels oor die belang van transnasionale letterkundige studies op besoek aan die EFLU in Hyderabad. (Foto met vergunning van die Universiteit Gent, met dank aan Katelyne Verstraete)

Kollegas van die English and Foreign Languages University (EFLU), die Nederlandse Taalunie en die Universiteit Gent in gesprek oor Nederlands as akademiese onderwystaal in Hyderabad, Suid-Indië. (Foto met vergunning van die Universiteit Gent, met dank aan Katelyne Verstraete)

Hoe vergelyk die redes vir ’n universiteit in Indië om Nederlands daar in te stel teenoor ’n universiteit in die Nederlande wat Nederlands afgeskaf of die aanbod daarvan verskraal het? Waarop dui hierdie verskillende uitgangspunte?

Dat is een pertinente vraag. Op vele plekken in de wereld bestaat een enthousiaste belangstelling voor het Nederlands. Duizenden internationale studenten hebben aandacht voor onze taal. Buitenlandse docenten die aan een universiteit in België zijn aangesteld, krijgen alle faciliteiten om een taalcursus Nederlands te volgen. Velen slagen erin binnen de vijf jaar – de termijn waarin de collega voldoende aantoonbare Nederlandse taalbeheersing moet hebben verworven – behoorlijk goed Nederlands te spreken en te schrijven. Het is dan stuitend vast te stellen dat moedertaalsprekers Nederlands in doorgaans krakkemikkig Engels met andere Nederlandstaligen spreken, zelfs met de collega’s in de vergaderruimte die zich al die moeite hebben getroost. Dat een universiteit in Amsterdam de bachelorstudie Nederlands gewoon schrapt en nu vervangt door een Multatuli-leerstoel getuigt zelfs van een compleet gebrek aan respect voor de taal van de regio waar de universiteit en het merendeel van haar studenten zijn gevestigd. Er zijn universiteiten in Nederland waar zelfs aan de koffieautomaat of in vergaderingen eenzijdig is overgeschakeld op het Engels. Wanneer buitenlandse universitaire docenten de moeite doen onze taal te leren, gaan wij vervolgens niet omschakelen naar het Engels maar de collega’s helpen met de taalverwerving Nederlands. Want bij de bakker en de slager, in de supermarkt, wordt ook gewoon Nederlands gesproken. Wij bewijzen hen daarmee een dienst.

De Taalunie bevordert het Nederlands in de wereld en neemt een genuanceerd standpunt in over het Engels in het hoger onderwijs. Ik deel dat standpunt. Het Engels is de internationale lingua franca en in bepaalde wetenschapsdisciplines is het de taal van onderzoek en communicatie. Maar dat geldt niet voor alle wetenschapsgebieden. Het is doorgaans “en” en niet “of”. We stellen vast dat er veel moeite wordt gedaan, menselijke en financiële inspanningen worden geleverd om het Nederlands op diverse plaatsen in de wereld te promoten. En dat er ruime belangstelling bestaat. Mocht het UCT een alumnidatabank hebben met de namen van alle buitenlandse studenten die aan de Taalunie Zomercursus hebben deelgenomen, in Gent maar vroeger ook in Diepenbeek (UHasselt) en in Zeist, en dus als ambassadeurs voor het Nederlands optreden in de wereld, dan houd ik mij graag aanbevolen.

Dat EFLU in Hyderabad zich hier nu bij aansluit als plaats waar je het Nederlands kunt leren ver weg van het Nederlandse taalgebied, is een opsteker voor de internationale uitstraling van het Nederlands. Voor de Taalunie en de UGent is dit een kans die met twee handen is gegrepen. Jouw vraag nodigt uit voor een ruimere gedachtewisseling, maar dan vrees ik dat het al lang niet meer gaat over het initiatief in India van het UCT en de Taalunie. Ik wil mijn collega’s feliciteren met het behaalde resultaat en Chris Joby alle succes toewensen namens de Gentse neerlandistiek. We kijken uit naar de komende twee werkjaren, hopelijk in een coronaproof tijdperk.

Buro: MvH
  • 0
Verified by MonsterInsights
Top