Vrijdag zijn op station Amsterdam Centraal twee Amerikaanse toeristen neergestoken. De dader is door de politie neergeschoten. De man heeft tegenover de politie verklaard dat hij handelde uit een terroristisch motief.
Rond het middaguur begon een jonge man plotseling van achteraf met een mes in te steken op twee reizigers die bij het informatiepunt in de Westhal stonden. De politie was snel ter plaatse en schoot de dader neer.
Ik ben gefascineerd door de man die rustig zijn koffie drinkt tijdens de aanslag op #AmsterdamCS pic.twitter.com/cxEOlxjDxu
— Arthur Japin (@ArthurJapin) September 2, 2018
De neergestoken reizigers zijn zwaargewond naar het ziekenhuis overgebracht. Ze zijn er slecht aan toe, maar verkeren inmiddels buiten levensgevaar. Zaterdag werd bekend dat het om twee Amerikaanse toeristen gaat. Het lijkt erop dat de dader zijn slachtoffers willekeurig heeft gekozen en dat zijn daad niet gericht was tegen specifieke personen of tegen Amerikanen in het algemeen.
De politie heeft de dader in het onderlichaam geschoten om hem uit te schakelen. Ook hij werd overgebracht naar het ziekenhuis. De dader heeft inmiddels een verklaring afgelegd. Het blijkt om de 19-jarige Jawed S. te gaan. Hij is afkomstig uit Afghanistan en heeft een Duitse verblijfsvergunning. Op verzoek van de Nederlandse politie heeft de Duitse politie de woning van de man in Rijnland-Palts doorzocht en meerdere “betekenisdragers” (denk aan computers en USB-sticks) meegenomen. Jawed S. leidde in Duitsland een onopvallend bestaan en werd niet als mogelijke aanslagpleger gezien. S. heeft inmiddels echter tegenover de politie in Amsterdam verklaard dat zijn daad een “terroristisch motief” had.
Na het incident werd de Westhal enkele uren afgesloten voor publiek. Ook spoor 4 en 5 waren urenlang buiten gebruik. Hierdoor werd het treinverkeer ernstig ontregeld en ontstonden er op het station chaotische taferelen. Het publiek werd opgeroepen niet naar Amsterdam CS te komen. Pas in de loop van de avond reden de meeste treinen weer volgens dienstregeling.
Burgemeester van Amsterdam Femke Halsema en minister-president Mark Rutte hebben terughoudend gereageerd op het incident, dat formeel gezien de eerste terroristische aanslag in Nederland was sinds de moord op Theo van Gogh in 2004. Volgens Halsema is er geen reden het dreigingsniveau te verhogen. In heel Nederland is het dreigingsniveau nu al 4 uit 5, wat betekent dat er een reële kans op een aanslag bestaat. Uit de gebeurtenissen van vrijdag blijkt volgens Halsema dat de Nederlandse hulpdiensten goed voorbereid zijn. Amsterdam is na vrijdag niet meer of minder veilig dan daarvoor, aldus Halsema. Rutte sprak van een “laffe daad”, maar liet zich verder niet uit over mogelijke motieven van de dader. Het is duidelijk dat de overheid niet vooruit wil lopen op de mogelijkheid dat het hier misschien gaat om een jihadistische terreurdaad.
Het Nederlandse publiek reageert over het algemeen laconiek. Dit weekend werd er dan ook weer volop met de trein gereisd. Een belangrijke overweging is dat er geen doden zijn gevallen. In die zin is deze aanslag niet te vergelijken met de grote aanslagen in bijvoorbeeld Parijs, Londen en Brussel van de afgelopen jaren. Veiligheidsdiensten houden er rekening mee dat dit soort kleinschalige incidenten in de toekomst vaker zal voorkomen. Een zogenaamde “lone wolf” valt moeilijker te herkennen en tegen te houden dan een grote, georganiseerde aanval.
Of de daad van Jawed S. iets te maken heeft met de berichten over de – inmiddels afgeblazen – cartoonwedstrijd van Geert Wilders, is onbekend.
Lees ook
Cartoonwedstrijd Geert Wilders wekt woede in islamitische wereld
Femke Halsema beëdigd als burgemeester Amsterdam; criminaliteitsbestrijding krijgt topprioriteit
Buro: IG