Leesimpressie: De werelden van Hannah Arendt door Joop Berding

  • 0

De werelden van Hannah Arendt, lange lijnen in leven en werk
Joop Berding
337 blz.
Soest: Boekscout
2021

Waardevol, zeer gedegen en respectvol overzicht van leven en werk van een intrigerende en bijzonder boeiende persoonlijkheid. Grondige introductie in de enorme hoeveelheid recente publicaties van en over Hannah Arendt. Bij belangrijke passages wordt ook de oorspronkelijke Engelstalige tekst vermeld. Leerboek vol samenvattingen en duiding.

Favoriete passages
  • Over liefde voor het Joodse volk: “ ... ik heb nooit in mijn leven 'liefde' gekend voor een of andere natie of collectief – niet de Duitse, de Franse of de Amerikaanse natie, of de werkende klasse, of wat er nog allemaal meer mag zijn in de prijsklasse van loyaliteiten. Het is een feit dat ik van mijn vrienden houd en dat ik in het geheel niet in staat ben tot enige andere vorm van liefde. Ten tweede vind ik deze liefde voor de Joden verdacht, aangezien ik zelf Joods ben. Ik houd niet van mezelf of van wat dan ook waarvan ik weet dat het tot mijn wezen behoort.” (36)
  • Arendt: De Jood als paria: een verborgen traditie. (in: Jewish Social Studies,1944); artikel over Heinrich Heine (de schlemiel), Bernard Lazare (de bewuste paria), Charlie Chaplin (de verdachte) en Franz Kafka (de mens van goede wil). (50)
  • Over Wij vluchtelingen(geschreven met Hanke Drop) (56-73)
  • “Bij aankomst in New York in mei 1941 beschikte Hannah Arendt over 25 dollar. Dankzij een maandelijkse toelage van 70 dollar via een zionistische instelling kon ze kamers huren voor haar en haar man. “ (56)
  • “We zouden desnoods nog bereid zijn loyale Hottentotten te worden, alleen om het feit te verbergen dat we Joden zijn”. (60) Vluchtelingen vormen de avant-garde van hun volk – “indien zij hun identiteit weten te behouden.” (61; 66)
  • Over vluchtelingschap, het actieve leven en taal. (61-65). Over gevluchte artsen in Nederland. (66-67)
  • Arendt: “Links denkt dat ik een conservatief ben, en de conservatieven denken soms dat ik links ben, een zonderling of God weet wat. (...) Je vraagt me waar ik sta. Ik ben nergens. Ik behoor echt niet tot de 'mainstream' van het huidige politieke denken of welk denken dan ook. Niet omdat ik zo origineel wil zijn, maar gewoon omdat ik niet pas.” (83)
  • Over antisemitisme (85-87). Over “race-thinking” (89-91). Over de Boeren, die zichzelf ook als uitverkoren volk zagen (90).
  • Over wereldliefde: Vita activa (115-161). Over Handelen (137-146). “Arendt ontvouwt haar politieke theorie in een tekst van 75 pagina's die wat mij betreft tot haar beste schrijfwerk behoort.” (137)
  • Over kunstwerken (156).
  • Over revolutie (162-184).
  • Over Eichmann in Jeruzalem (185-238). Verslag van ondervraging Eichmann telde 3 600 pagina's (186). Over Eichmann (190-192). Naar schatting zijn er meer dan 800 boeken over Eichmann gepubliceerd (2015) (190). Op de laatste drie pagina’s van haar boek velt Arendt haar eigen vonnis over Eichmann. “... al hadden er ook tachtig miljoen Duitsers gedaan wat u gedaan hebt, dan zou dat nog geen excuus voor u zijn geweest.(211) Arendt stelt dat slechts twee boeken een frappante overeenkomst hebben met haar boek: één daarvan is De zaak 40/61 van Harry Mulisch (211). Over Mulisch & Abel Herzberg (215-222). Herzberg: “Ik heb Eichmann een 'beest' horen noemen, een 'monster', een 'roofdier', een 'schurk', een 'afgezant van de dood' en zo meer. Ik wou dat het waar was. Het zou heel erg zijn, maar we zouden ons tenminste tegen hem kunnen beschermen. Maar het is, helaas, niet waar. Eichmann is een mens, en naar ik ernstig vrees, nog een gewoon mens ook. Hij woont overal in de wereld temidden van ons. Hij is een soortgenoot. En onze verantwoordelijkheid is, hem voor de rampzaligheid te behoeden, waartoe hij vervallen kan.” (222)
  • Over Walter Benjamin (244-248) & Rosa Luxemburg (249-252).
  • Arendt: De crisis van de opvoeding. Eén van haar meest radicale teksten. “... conservatisme, in de zin van het conserveren, lijkt mij in het wezen van de opvoedingsactiviteit te liggen. Ligt haar opgave er niet altijd in iets te koesteren en beschermen – het kind tegen de wereld, de wereld tegen het kind, het nieuwe tegen het oude, het oude tegen het nieuwe? (...) Onze hoop steunt altijd op het nieuwe dat elke generatie brengt (...) Juist ter wille van het nieuwe en revolutionaire in elk kind moet de opvoeding conservatief zijn; ze moet dit nieuwe behoeden en als iets nieuws binnenleiden in een oude wereld...” (320-321).
Lees ook:

Leesimpressie: Vreemdeling zoekt kamer door Egon Hostovský

Leesimpressie: Elk boek is een gevaar, samengesteld en ingeleid door Ronit Palache

Leesimpressie: De vluchtelingenrepubliek door David de Boer & Geert Janssen

  • 0
Verified by MonsterInsights
Top