Het liefdespaar van de eeuw
Julia Schoch
Oorspronkelijke titel: Das Liebespaar des Jahrhunderts (2023)
Vertaald door Josephine Rijnaarts
Amsterdam / Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers
2024
237 blz.
Prachtige liefdesroman. Scherpe tekening van opkomst en ondergang van een relatie. Ook rake typering van het leven in de DDR. Bijzonder goed geschreven. Schoch werd in Die Zeit aangeduid als “archeologe van haar leven”.
Vreemd dat de uitgever niet vermeldde dat de roman het tweede deel van een trilogie is.
Tegenstrijdige gevoelens worden fraai weerspiegeld in veel contrastrijke zinnen:
- “Onze dagen waren lang en leeg en tegelijk overvol.” (36)
- “Het werd weer moeilijker tussen ons. Maar in zekere zin werd het ook makkelijker.” (173)
- “Eigenlijk heb ik door jouw constante aanwezigheid in mijn leven het alleen-zijn leren waarderen.” (201–202)
- “Na mijn jarenlange wens dat de kinderen eindelijk zelfstandig werden kwam de droefheid toen ze het inderdaad waren.” (203)
- “We logen gewiekster tegen elkaar, maar eigenlijk logen we helemaal niet meer.” (213)
Veel vermeldingen van en verwijzingen naar literatuur:
Bataille, Beckett, Bishop, Brecht, Bukowsky, Camus, Handke, Hilbig, Kirsch, Thomas Mann, Miller, Edna St. Vincent Millay, Perec, Sjocholov, Stendhal, Villon.
Fraaie samenvatting van decennialang samenleven:
31 zomers, 42 reizen, vier keukens, vijf nieuwe legitimatiebewijzen, een brand, zeven keer naar eerste hulp, zes keer bestolen, zes auto’s, negenenhalve dag wachten bij instanties, 912 potjes halma, 8 667 boterhammen voor school gesmeerd en 41 verjaardagstaarten, 173 500 foto’s gemaakt, 76 infecties en vier operaties, 1 405 keer in bad, 281 keer naar de kapper. Acht keer nieuwe laptop. Begrafenissen en bruiloften niet geteld (13–14).
Opmerkelijke passages
- “Ik wilde geen literatuur lezen die over het heden ging. Het heden, dat waren jij en ik. Ik wilde het niet delen met schrijvers die daar anders over dachten.” (26)
- “Ik wil niet dat onze liefde haar oorsprong heeft in zoiets banaals als onze afkomst.” (29)
- Bezoek aan Parijs. “We waren aangekomen in de werkelijkheid. Dat we nieuwkomers waren, in Parijs, in de hoofdsteden van West-Europa, in de vreemde talen, in de westerse wereld überhaupt, was nog maar aan heel weinig dingen te merken: aan jouw koffer bruin en volumineus (...), aan onze onwetendheid op het gebied van wijn en zeevruchten, aan onze blijdschap dat we met onze was naar een wasserette konden. Het gebeurde allemaal voor het eerst.” (38)
- “In zekere zin leefden we in die tijd zonder afkomst of verleden.” (41)
- “Misschien is geweld het begin van alle schrijven, samen met opwinding en schoonheid.” (44)
- “In het verzwijgen, het wanhopige verzwijgen vertelt het leven zichzelf.” (46)
- “...kunst valt niet samen met de biografieën van mensen, maar loopt er parallel aan. Weliswaar in het zicht, maar toch altijd met den merkwaardige tijdverschuiving, leidt ze haar eigen leven.” (46)
- “Jij en ik – het liefdespaar van de eeuw!” (59)
- “De liefde heeft niet alleen met liefde te maken. Er zijn een hoop andere dingen nodig die maken dat ze ontstaat, groeit en blijft. Tolerantie bijvoorbeeld, doorzettingsvermogen, behoedzaamheid. Vooral dat laatste. Je moet behoedzaam zijn. Als je iets hardop zegt, bestaat het ook meteen.” (72)
- “Ik had één oogopslag nodig om verliefd op je te worden en dertig jaar om argumenten tegen die verliefdheid te verzamelen.” (79)
- “We hadden elkaar nooit beloofd om eerlijk te zijn. We vonden het onzin om elkaar de waarheid te zeggen. We hoorden allebei bij een andere wereld, waarin een geheim er wad om bewaard te worden in plaats van onthuld. Niets was van belang zonder geheim. Zwijgen, aarzelen, iets achterhouden – dat deden we graag. Iemand die niet te verbergen had, stond ons tegen. We wantrouwden transparantie.” (95)
- “Erger dan het gebrek aan slaap vond ik mijn afgebroken dromen. Als ik na talloze onderbrekingen eindelijk opstond, zat ik met louter brokstukken, een soort dromenafval dat over was van de nacht.” (112)
- “We blijven in het moeras van het verleden naar goudklompjes vissen.” (175)
- “Je zou kunnen zeggen dat emancipatie de dood is van de liefde.” (194)
Lees ook:
Leesimpressie: Schoonheid op aarde door Charles Ferdinand Ramuz
