Leesimpressie: Het vaderland door Heinz Liepmann

  • 0

Het vaderland, en documentatieroman uit het Duitschland van nu
Heinz Liepmann
Vertaald door P Voogd
Amsterdam: N.V. De Arbeiderspers
1934
188 blz.

Een zeer aangrijpende roman vol scherpe beelden van de opkomst van de Nazi’s en hun omvangrijke pogingen de joden volledig te vernietigen.

  • Over vele vormen van intimidatie, repressie, geweld en marteling. Maar ook over verzet.
  • Liepmann schreef “veeleer een strijdschrift dan een roman”, gebaseerd op eigen ervaringen: “alle dingen die in het boek worden meegedeeld, zijn feiten. Daarvoor zijn mijn eer, mijn bestaan en mijn leven borg.” (6)
  • “Nooit kan ik ‘s nachts slapen, als ik aan de joden denk. Het gaat om de gerechtigheid. Enkel en alleen om zuivere menschelijkheid. Om datgene, wat de mensch onderscheidt van het dier. Elke nacht hoor ik duizendvoudig rochelen, reutelen en schreeuwen. Ik zie oogen langzaam breken, ik zie handen tot een bloedige klom verminkt, ruggen, waarvan de huid als een luchtballon gespannen staat. Ik zie bebloede baarden, vertrapte voeten, dooden. Dooden!” (7)
  • “Het boek is opgedragen aan de in Hitler-Duitschand vermoorde joden.” (8)
  • De vertaling had hier en daar wat soepeler gekund.
Opmerkelijke passages
  • Een korte passage over president Hindenburg wie bracht de naar Nederland gevluchte schrijver in 1934 voor de rechter, leverde hem een maand gevangenisstraf op en verbanning uit Nederland.
  • “De oorspronkelijk hierop volgende tekst werd door de justitie verboden, omdat die een beleediging van het hoofd van een bevriende natie inhield. Om die reden moest dit deel geschrapt worden.” (166)
  • “Karel is een filosoof, hij zegt niet, wat hij denkt.” (13)
  • “'Wat kan ik er aan doen, dat ik een jood ben? Ben ik niet een mensch als jullie, een mensch wiens hart, longen, bloedvaten en zenuwen door dezelfde natuur zijn geschapen als die van jullie? Haal ik niet adem als jullie? Verlang ik niet naar liefde net als jullie? Wat wil je dan eigenlijk?” (49)
  • “Merk je dan niet dat je altijd met dwepen het tegenovergestelde van dat, wat je wilt bereiken? Er moeten toch koeli’s zijn? – De papen zeggen: wees vroom en kuisch! – Maar denk je dat ze niet weten, dat je ongelovig en onkuisch moet zijn om de natuur en jezelf een handje te helpen? – De communisten zeggen, dat ze materialisten zijn: maar ze brengen offers en lijden gebrek – zonder te mopperen – in Rusland al zestien jaar, om te maken dat hun kinderen, een gezonde toekomst hebben. En als de Nazi's zeggen, dat ze het algemeen belang boven het eigenbelang willen laten gaan, dan is het hun er juist om te doen om degenen, die het algemeen belang voorstaan, te laten bloeden.” (57)
  • Over concentratiekamp Dürrfoy bij Breslau. (61), Wittmoor (Hamburg) (69; 94; 168–188)
  • Over kranten: In 38 Duitsche groote steden verschijnen 78 communistische dagbladen, die geschreven, gezet, gedrukt en rondgebracht worden, ofschoon er voor ieder, bij wie ook maar een enkel exemplaar wordt gevonden, een jaar gevangenisstraf op zit. (66)
  • “Er werden vierentwintig Engelsche kranten verboden, vijfentwintig Fransche, drie Zwitsersche, acht Tsjechische, vijf Russische, achttien Poolsche, twaalf Scandinavische, achtentwintig Amerikaansche. In ‘t geheel vierhonderd kranten over de geheele wereld. En elke dag nieuwe. Men stopte Duitschland de ooren dicht, men plakte het de oogen dicht.” (126–127)
  • “In de maand April zijn in het district Wasserkante 134 menschen bij het verspreiden van verboden vlugschriften, kranten en brochures betrapt. Acht en zeventig mannen en zes en vijftig vrouwen. Zij werden gezamenlijk tot drie honderd en drie jaar, negen maanden gevangenisstraf veroordeeld (...) verdeeld over een honderd en twee menschen, want twintig werden voor hun leven ongelukkig, aangeschoten of in concentratiekampen krankzinnig gemaakt. Twaalf werden doodgeschoten.” (168)
  • Over de Vereeniging ter bescherming van Duitsche schrijvers die in nationaal-socialistisch vaarwater is beland (86–88).
  • Over gruwelijk leven in en ontsnappen uit het concentratiekamp dankzij zwemmen naar een “Amerikaansch petroleumschip” (187): “Aan de horizon verdween zijn vaderland.” (188)
Lees ook:

Leesimpressie: In Birkenau door Rosa de Winter-Levy

Leesimpressie: Zwerfpost door Alfred Birney

Leesimpressie: In wat voor land leef ik eigenlijk? door Karin Amatmoekrim

  • 0
Verified by MonsterInsights
Top