Kofferverhalen
Karin Amatmoekrim, Abdelkader Benali en Adriaan van Dis
Amsterdam / Rotterdam: Uitgeverij Atlas Contact / Fenix
2025
173 blz.
Een bundel met tien verhalen naar aanleiding van de meer dan 2000 koffers die migratiemuseum Fenix in Rotterdam de afgelopen jaren verzamelde.
- “Verhalen over liefde en afscheid, over thuiskomen en je thuis voelen, over heimwee en verlangen.” (8)
- De bundel opent met de bijdrage Hoofdbagage waarin Adriaan van Dis put uit de Nederlandse en internationale kofferliteratuur, zijn herinneringen, een bezoek aan het Immigratiemuseum in Parijs (52–58) en verhalen over koffers: “Ik ben opgevoed met koffers vol verlangen.” (13)
- “Je kunt van koffers gaan houden. Ze kunnen vrienden worden die je geruststellen. Mijn hele jongenstijd heb ik naar de vluchtkoffer boven op de kast gekeken.'’ (15)
- De verhalen gaan over immigranten uit en emigranten naar Canada, China, Sicilië, Nederland, Marokko, Verenigde Staten, Filipijnen, Zuid–Afrika en Oekraïne.
Adriaan van Dis
- Verwijzingen naar o.a. Jan Celliers (17), Judith Herzberg (19), Ai Weiwei (22), Luís de Camões (23), J. Slauerhoff (23–25), Katrien De Ruysscher (28–30), Gerard van Lennep (31–32), Willy van der Heide (Bob Evers) (33–34), Anjet Daanje (34), Hagar Peeters (34), Carl Friedman (35), Hannah Arendt (36–37), Orhan Pamuk (38–40), Sergej Dovlatov (40–41), Gemma Blok (43–48).
- “Elke migrant laat iets achter in het land van herkomst en wortelt gehavend. Maar de koffer biedt steun.” (42)
- Over de Rotterdamse kades waarvandaan alleen al tussen 1901 en 1915 zo’n 700.000 mensen naar Amerika worden vervoerd (43).
- Over aankomst in Amerika (45–46): “In de eerste jaren werd nog maar een klein percentage geestelijk ongeschikt geacht, maar in 1913 liep het op tot 69 procent.” (46)
Karin Amatmoekrim
- Over Willemiene Boerrigter en emigratie naar China (75–84).
- Over haar man Thomas: “Maar hoe langer ze met hem was, hoe vaker hij van haar wegging.” (79)
- Over Gandolfo Proficatie en immigratie uit Sicilië (95–106).
- “Hij had niet geweten dat liefde zoveel pijn kon doen noch dat een abstract gevoel van gemis in concrete pijn kon veranderen. Als migratie iets is, dan is het een les in de diepten van de menselijke ervaring – waarvan verdriet meestal het eerste gevoel is dat zich aandient. (100)
Abelkader Benali
- Over Shirley Sabaco en immigratie uit de Filipijnen (139–150)
- Moeder en dochter laten in een warenhuis een beautycase uit de etalage halen.
- “’Haal hier al je schoonheid uit,’ zei mijn moeder, ‘en stop er al je heimwee in. En als op een dag die heimwee zwaarder weegt dan de schoonheid, kom dan terug naar huis. Maar alleen dan!’” (146)
- “De meisjes met wie ik vloog werden mijn zussen. We wisselden adressen uit en beloofden elkaar vaak op te zoeken. Door aan elkaar te denken, ben je de eenzaamheid steeds een stap voor. Het was volgens mijn moeder belangrijk om in de vreemde de eigen taal te kunnen spreken: ‘Want in je taal wonen al je mooie herinneringen’.” (147)
- “Amsterdam was een levendige, drukke stad waar toch alles in een geordend tempo leek te gaan. De straten liepen gemakkelijk en snel leeg en als iedereen binnen zat, kreeg je met geen stok meer buiten de deur.” (147)
Lees ook:
Leesimpressie: De sleutels van het huis, een dagboek uit Gaza door Sami Al-Ajrami en Anna Lombardi
Leesimpressie: Komt een land bij de dokter door Michelle van Tongerloo
