Ismaîl Mamo
Mam, ik ben geen crisis
Amsterdam
Das Mag Uitgevers
Maart 2024
272 blz.
Het verhaal van de 19-jarige Ismaîl Mamo die Syrisch Koerdistan ontvlucht vanwege het oorlogsgeweld en na een reis van 33 dagen in augustus 2015 in Ter Apel belandt. Mamo vertelt zijn ervaringen aan zijn in 2007 overleden moeder. “Mam, ik begreep niet wat de dood was en wat de betekenis daarvan was. Ik had het leven toen nog niet eens begrepen.” (27)
Beeldende beschrijvingen met aangrijpende passages. Goed leesbaar. Komische typering: “een man die twee meter langer was dan wij” (118).
Opmerkelijke passages
- Op school straf vanwege Koerdisch spreken. (32–33)
- Over de vlucht:
- “Mam, smokkelaars zijn genadeloze wezens. Ze hebben een hart van steen, een hoofd van ellende, en een rekening van talloze beschuldigingen op hun naam.” (63)
- Over het afscheid (82–84) en de vlucht per boot vanuit Turkije (86–106).
- “Heb je de maan ooit wanhopiger gezien?” (94)
- “De koude lucht geselde ons voorhoofd. Ik voelde me een gedachteloze oester.” (104)
- Tocht vanaf Kos door Griekenland (106–115), Macedonië (115–117), Servië (117–123), langs de grens gewapende Servische militairen die 30 dollar per vluchteling eisten (117), Hongarije, Oostenrijk, Duitsland (123–131).
- Aankomst in Nederland (134).
- Met de trein naar Ter Apel: “Het enige wat ik hoorde van hun gesprek, was de letter g: ggg... gggeweldiggg, gggezeliggg, gggigggantisch.” (135).
- Aankomst in Ter Apel (136) schuilen voor regen onder afdak verboden (136).
- Verhuizing naar AZC Budel (138), Wageningen (150).
- Kamer van 14 vierkante meter voor zes personen. COA-medewerker: “I think this room is enough for a refugee.”
- (152) Arnhem (155), ’s-Gravendeel (158).
- Per ongeluk regenboog paraplu gekocht. Schok bij associatie met homo’s. (161)
- Voor het eerst een film zien in een bioscoop (166).
- Huisvesting aangeboden in Rotterdam: verplichting contract te tekenen zonder de kamer eerst te mogen zien (170-173).
- Titel (186; 265).
- Andere status voor toeristen dan voor vluchtelingen: “Mensen willen je alleen leren kennen als je ook weer weg gaat.” (195)
- Over Nederlanders: “Ze zijn heel erg kritisch. Ze zijn eerlijk. Ze zijn gevoelig. Ze zeuren best veel. Ze zijn heel erg druk met werk en met zichzelf. Ze zijn lang. Ze leven in vrijheid. Als je met iemand wilt afspreken, dan kost het meestal twee weken tot je in hun agenda past. Als je met een paar mensen bent uitgenodigd om bij iemand te komen eten, dan kan het zijn dat je ook mee moet betalen.” (200)
- Dankwoord: Mijn familie, mijn vrienden. (...) team Das Mag, (...) God. (272)
Lees ook:
Leesimpressie: De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood door Arnon Grunberg
Leesimpressie: De Amerikaanse bril en andere verhalen door Robert Menasse
