De bundel Wie was ik van Alfred Schaffer is op zondag 21 maart, Wereld Poëziedag, tijdens een feestelijke digitale matinee bekroond met de Herman de Coninckprijs 2021.
De jury van de Herman de Coninckprijs bestond dit jaar uit Anne ter Beek, Kristien Bonneure, Elke Brems, Kristien Hemmerechts en Marije Koens. In het juryrapport schrijven zij: “Alfred Schaffer verwoordt in zijn trefzekere bundel een diep gevoel van ontheemding. Hij gebruikt daarvoor de blik van een gekleurde vrouw die in Nederland als verpleegster werkt, een reflectie van zijn eigen moeder die hij verloor toen hij achttien was. We kijken mee met haar naar het landschap dat ze achterliet en het landschap dat ze nieuw betreedt, naar de mensen waarvan ze zich losscheurt en de mensen waarmee ze verbinding probeert te zoeken. De gedichten tonen een scherpe aandacht voor de tastbare werkelijkheid maar ook een voortdurende vlucht in de droom en de verbeelding. De vrouw is ‘bijna levend’ en ‘bijna thuis’ (zoals in het motto van Leonard Cohen), met de nadruk op ‘bijna’. In veel verschillende dichterlijke vormen tast de dichter de verbrokkeling af die de vrouw ervaart: via het gebruik van interpunctie en opsomming bijvoorbeeld, of door het veelvuldige gebruik van haakjes, die wat gezegd wordt meteen lijken terug te nemen. Die vormelijke zoektocht duidt niet alleen op de bevreemdende ervaring van de vrouw, maar ook op de inspanning van de dichter zelf om aan deze vrouw, aan deze herinneringen (van hemzelf en van haar) uitdrukking te geven. Je voelt de kwelling en de liefde die hier samenkomen, op een noodzakelijke manier. De ondertitel ‘strafregels’ verraadt het dwingende karakter van deze herinneringsarbeid voor de dichter.
Alfred Schaffer geeft op een zeer indringende en ontroerende manier een stem aan deze vrouw en aan haar heel persoonlijke maar ook universele gevoel van nergens te zijn en niet te weten wie ze is. Het is voor een deel ook de ervaring van de dichter zelf. De bundel overrompelt je, door de volgehouden zoektocht naar betekenis, naar zin, die in elk gedicht weer hernomen wordt, moedig en wanhopig tegelijk, zonder sentimenteel te worden. Wie was ik is tegelijk heel krachtig en heel kwetsbaar, een persoonlijke bundel die je diep raakt.”
Alfred Schaffer (47) werd geboren in Leidschendam en woont en werkt nu in Zuid-Afrika. In december 2020 werd bekend dat dit jaar ook vereerd wordt met de P.C. Hooftprijs.
Alfred Schaffer (Foto: Izak de Vries)
Herman de Coninckprijs
De Herman de Coninckprijs is een jaarlijkse Vlaamse literatuurprijs voor poëzie ter nagedachtenis van de Vlaamse dichter, essayist en journalist Herman de Coninck (1944-1997). De prijs is bestemd voor de beste dichtbundel van het jaar. De zes genomineerde bundels waren dit jaar: Guillaume van Kreek Daey Ouwens, & rol door van K. Michel, Het stad in mij van Maud Vanhauwaert, Big data van Anne Vegter, Parkplan van Wout Waanders en Wie was ik van Alfred Schaffer. Aan de Herman de Coninckprijs is een geldbedrag van €7500 verbonden. Eerdere winnaars van de Herman de Coninckprijs waren onder meer Eva Gerlach, Radna Fabias, Ester Naomi Perquin, Peter Verhelst en Miriam Van hee.
De 44
De bekendmaking van de Herman de Coninckprijs gaat elk jaar gepaard met de presentatie van De 44: een bloemlezing met de beste gedichten uit de ingezonden bundels voor de Herman de Coninckprijs 2021. De bloemlezing is samengesteld door de leden van de jury van de Herman de Coninckprijs 2021. Het getal 44 verwijst naar het geboortejaar van Herman de Coninck.
Lees ook:
Bespreking van poësie in Suid-Afrika, Nederland en Vlaandere bring werke van Schaffer in fokus
Persbericht: P.C. Hooft-prijs 2021 voor poëzie voor Alfred Schaffer
Alfred Schaffers kijk op poëzie zal na Zuid-Afrika nooit meer hetzelfde zijn
LitNet-argief: Alfred Schaffer: gasskrywerskap by die Universiteit Leiden
Buro: IGToen met een lijst van nu errond, Herman de Coninck-biografie deur Thomas Eyskens: ’n resensie
