Ik omhels je onafgebroken, brieven aan haar vader Anton de Kom en andere dierbaren
Opgetekend door Ida Does
Judith de Kom
Nawoord Guno Jones
Amsterdam: Alfabet Uitgevers
2024
176 blz.
Een aansprekende bundel (fictieve) brieven en gedichten die vooral een eerbetoon zijn aan Anton de Kom en zijn strijd. “Je zwijgzame aanwezigheid moedigt mij aan.” (11)
- Gepubliceerd vlak voor de dood van Judith de Kom op 93-jarige leeftijd (oktober 2024). Een familiegeschiedenis waarin de strijd tegen onrecht, racisme en verzet in de Tweede Wereldoorlog helder beschreven worden. Met fotokatern.
Opmerkelijke passages
- Guno Joes: “In Judith de Koms zoektocht naar haar vader keren de thema's van zijn werk en strijd, zoals het koloniale archief, koloniale onderdrukking en uitbuiting, racisme, fascisme en antisemitisme, en het verzet tegen deze vormen van onderdrukking op aansprekende en vaak pijnlijke wijze terug.” (169–170)
- Ook aandacht voor Surinaamse schrijvers en dichters zoals Trefossa. (130–133)
- Slavernij: over Plantage Molhoop. Bij de afschaffing van de slavernij (1863) werden de Amsterdamse eigenaren “voor 118 mensen in slavernij op plantage Molhoop gecompenseerd en ontvingen zij 35.400 gulden.” (16)
- Over het werk van Anton de Kom: Naast Wij slaven van Suriname, twee romans Ons bloed is rood en Om een hap rijst, een filmscript Tjiboe en verhalen over Anansi de spin. (34)
- Over Jef Last, een oude kameraad die het auteurschap claimde van Wij slaven. (35–37)
- Gedicht van Anton de Kom: Suriname ons vaderland! (60)
- Over de zoektocht naar de stoffelijke resten van Anton de Kom. Waarschijnlijk overleden op 24 april 1945 in kamp Sandbostel. Op 18 augustus 1960 begraven op de Veluwe. (81–85): “Ik omhels je onafgebroken.” (85)
- Over verzetsblad De Vonk, opgericht door leden van de CPN. Over Jodenvervolging (1942): “op 23 mei volgde een verordening bepalende het maximum-inkomen en de afgifte van goud en zilver ‘behalve het in gebitten verwerkte’” (89–90); 1982: postume toekenning Verzetsherdenkingskruis (93).
- Over de Verenigde Staten: Rosey Pool, De Nieuwe Neger. Over Harlem (115–116).
- Excuses van de Nederlandse regering (Juni 2023), tekst excuusbrief (146–149; 174).
- Twee partijen stemden tegen: de PVV en Forum voor Democratie (146).
- Over broer Ad die een trauma overhield van zijn verplichte militaire optreden in Indonesië (154).
- Brief aan haar moeder die als blanke vrouw geconfronteerd werd met racisme. O.a. een familielid dat zich na een handdruk van Anton naar de wasbak haastte om zich te wassen (158).
- Nawoord prof. dr. Jones, Anton de Kom Leerstoel Vrije Universiteit (169–173).
Lees ook:
Gerommel in de marge, gebakkelei bezijden de maatschappelijke realiteit
Leesimpressie: Staat & slavernij door Rose Mary Allen (et al)
Leesimpressie: In wat voor land leef ik eigenlijk? door Karin Amatmoekrim
Persbericht: Anton de Kom en andere schrijvers over hun Suriname
