Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Jacques Van Keymeulen van die Universiteit Gent

  • 0

Jacques van Keymeulen

Hoe is dit gesteld met Afrikaans in die buiteland? Waar word die taal en sy letterkunde by universiteite as vak aangebied?

Naomi Meyer en Menán van Heerden gesels met Jacques van Keymeulen van die Universiteit Gent.

Hallo Jacques! Wat is jou agtergrond en hoe het jy betrokke geraak by die departement waar jy nou klas gee? 

Ik ben professor Nederlandse Taalkunde sedert 2004, en was verbonden aan de vakgroep Taalkunde - Nederlands sedert 1980 als wetenschappelijk medewerker. Ik ben doctor in de Germaanse filologie en master in de geschiedenis. Mijn wetenschappelijke activiteiten betreffen dialectologie, historische taalkunde en lexicografie/lexicologie van de Vlaamse dialecten.

Waarom het jy betrokke geraak by Afrikaans op universiteitsvlak?

Ik ben geen Zuid-Afrikaan, en ben aan de Universiteit Gent (België) met het vak "Afrikaans: taal- en letterkunde" begonnen in 2007, samen met mijn collega Yves T' Sjoen. Ik heb Zuid-Afrika beter leren kennen tijdens de strijd tegen de apartheid; ik was in Gent jarenlang de voorzitter van Amnesty International, een internationale mensenrechtenorganisatie. Vanaf het academiejaar 2018-2019 wordt er ook een mastervak  “Talen en Literaturen van Zuid-Afrika” georganiseerd. In 2017-2018 werd ook begonnen met een leerstoel “Zuid-Afrika: talen, literaturen, cultuur en maatschappij” (eerste bekleder was prof. Hein Willemse van de Universiteit van Pretoria).

Waar het jy Afrikaans geleer?

Ik heb mezelf Afrikaans geleerd.

In watter stad en land doseer jy tans of het jy al doseer?

Ik doceer aan de Universiteit Gent, en gaf gastcolleges over het Afrikaans aan de universiteiten van Wroclaw (Polen), Zürich (Zwitserland) en Boedapest (Karoli Gaspar Reformatus Egyetem).

Wat is die interessantste kultuurverskil(le) tov studente-kultuur, akademiese omgewing, ens, as jy die omgewing waar jy is met die Suid-Afrikaanse omgewing sou vergelyk?

De Zuid-Afrikaanse academische omgeving komt mij "Engelser” over en meer beïnvloed door het neoliberalisme (rendementsdenken en kwantificering bijv., verloning naar output ...). Wat uiteraard het meeste opvalt, is de veeltaligheid en veelrassigheid van de hele Zuid-Afrikaanse samenleving.

Wat is die vakinhoud/teoretiese benadering(s) en hoe pas jy inhoud aan vir buitelandse studente wie se eerste taal nie Afrikaans is nie?

Mijn studenten hebben Nederlands als moedertaal; Afrikaans leren is vrij makkelijk voor hen. De Afrikaanse schrijftaal wordt na enkele uren onderricht begrepen.

Gent, België

Wat is sommige van die redes wat jy al by studente gehoor het hul motiveer het om in te skryf vir 'n Afrikaans-kursus by jou departement?

Het Afrikaans is voor Vlamingen een “exotische” taal van de andere kant van de wereld, gesproken in een zeer boeiend land - en bovendien erg makkelijk om te leren voor een Nederlandstalige. Zuid-Afrika is de poort voor heel Afrika.

Waarop spits jy jou toe: basiese taalverwerwing, praktiese toepassings van Afrikaans (indien wel, op watter terreine) of die letterkunde?

In een academische opleiding wordt veel aandacht besteed aan de geschiedenis van de taal en het contrast met het Nederlands, niet enkel aan praktische toepassingen.

Waarom word Afrikaans by die universiteit waarby jy betrokke is aangebied en word die vak Afrikaans aangebied as 'n Europese, Afrika- of ander soort (definieer, asb) taal?

Afrikaans is een taal van Afrika, niet van Europa, maar heeft Europese wortels. De belangstelling van Vlamingen voor Afrikaans is vrij groot - dat heeft o.a. te maken met het feit dat zowel Afrikaanstaligen als Vlamingen hun taal tegen een dominante taal hebben moeten verdedigen (resp. Engels en Frans).

Hoeveel voorgraadse en nagraadse (indien enige) studente skryf rofweg in vir die Afrikaans-kursusse wat aangebied word?

Voor de bachelorcursus van het derde jaar schrijven zich tussen de 30 en 50 studenten in.

Word Afrikaans beskou as 'n algemeen-Suid-Afrikaanse (kulturele) uitvoerproduk, of in hoe 'n mate is die apartheidsbagasie wat dit aankleef, 'n versperring ten einde die vak by 'n buitelandse universiteit aan te bied?

Er wordt tijdens de cursus aandacht besteed aan de apartheidsperiode, maar Afrikaans wordt in Vlaanderen niet met apartheid geassocieerd. Er is dus geen probleem in dat verband.

Word nog ander Suid-Afrikaanse tale by die universiteit waar jy betrokke is aangebied? Tale soos Zulu of Xhosa of Sotho, byvoorbeeld?

Er is aan de UGent een 4-jarige opleiding in Afrikatalen, maar de klemtoon ligt daar op de talen van Congo (Lingala, Swahili). Wel wordt er gewerkt aan woordenboeken voor Afrikatalen van Zuid-Afrika (Zoeloe, Xhosa ...).

Daar waar jy jou bevind: hoe lyk die toekoms van Afrikaans?

De onmiddellijke toekomst van het Afrikaans ziet er wat moeilijk uit, maar het is niet mogelijk de taal van meer dan 6 miljoen mensen blijvend allerlei rechten (bijv. taal van instructie aan universiteiten) te ontzeggen.

Lees ook

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Rina Loader van die Universiteit Wenen, Oostenryk

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Annelies Verdoolaege van die Universiteit Gent

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Eep Francken van die Universiteit Leiden

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Jerzy Koch en Karen Kuhn van die Adam Mickiewicz-universiteit in Poznań

Buro: NM
  • 0
Verified by MonsterInsights
Top