Meningen
Ons groet ’n geheue. In memoriam Bart de Graaff
2024-04-05"Dit is egter die mens Bart aan wie ons in hierdie bydrae hulde wil bring. Die mens wat met mense kon gesels, of dit vriend of vreemdeling was. ... ’n Onvervangbare stuk geheue is van ons weggeneem en die leemte is groot."
My twee hartkamers: Afrikaans en Nederlands
2024-04-03"Ek is ’n voorstander van interkontinentale verhoudings, maar ek is nie ’n koppelaarster nie. Hoogstens ’n fasiliteerder."
Bruggenhoofden: Alfred Schaffer, ’n digter en vertaler van die tussengebied
2024-04-02Hoe bly neem ’n digter en vertaler aan die orde van Alfred Schaffer sy sentrale plek in die kreatiewe tussengebied tussen Afrikaans en Nederlands in, in ’n era waarin so ’n groot verskeidenheid skrywerstemme, tale en temas in die polifonie van multikulturele letterkundes in Afrikaans en Nederlands al hoe meer aandag ontvang? Willem de Vries het gaan luister na Yves T’Sjoen se gesprek met Schaffer op 23 Maart in die Suid-Afrikaanse Sentrum vir Nederland en Vlaandere (SASNEV) in Kaapstad.
België en Suid-Afrika: 30 jaar se betrekkinge
2024-02-19Geraldine Reymenants, algemene verteenwoordiger van die regering van Vlaandere in Suider-Afrika, het op Saterdag 17 Februarie by Sasnev (Suid-Afrikaanse Sentrum vir Nederland en Vlaandere) in Pinelands, Kaapstad, gesels oor die afgelope 30 jaar se betrekkinge tussen Vlaandere en Suid-Afrika. Erwin Rode (voorsitter van die Orde van die Prinse, afdeling Kaapstad) stel vir haar in hierdie podsending voor.
Bruggenhoofden by SASNEV: Yves T’Sjoen lei saam met Louise Viljoen gesprekreeks in oor letterkundes
2024-02-14Louise Viljoen en Yves T’Sjoen, albei gerekende literatore wat aansluitend werk in transnasionale verband oor aspekte van Afrikaanse en Nederlandse letterkunde, het op 27 Januarie 2024 in die Suid-Afrikaanse Sentrum vir Nederland en Vlaandere (SASNEV) in Pinelands, ’n voorstad van Kaapstad, gesels, berig Willem de Vries.
Slawevrystelling aan die Kaap op 1 Desember 1834: Moet dit gevier of herdenk word?
2023-12-19"Dit alles in ag genome kan die vrystelling van die slawe nie gevier word nie. Dit was nie ’n oorwinning van hulle kant nie, maar ’n edik wat deur die Britse regering uitgevaardig is waarin hulle vrystelling gewaarborg is ... ’n Herdenking van die vrystelling van die slawe sal meer gepas wees."
Op weg naar een beter leven: migratiestromen in Zuid-Afrika
2023-09-15"Grenzen, muren, prikkeldraad, eilanden waarop vluchtelingen gevangen worden gezet, schepen die onderdak geven aan asielzoekers, telkens met binnen en buiten, insiders en outsiders: zijn het niet de gedrochten van deze tijd?"
Die relatiwiteit van emigrasie
2023-08-28"Geliefdes het die behoefte om steeds na mekaar uit te reik en deel van mekaar se wêrelde te wees, maar die werklikheid is dat hulle nou in verskillende dimensies leef."
Migrants: fear of the "Other" changing the face of politics in Europe
2023-07-31"Apart from getting sanctions lifted – and the calculation is that the effect of the latest grain shipping blockade embargo will trigger another massive migration crisis in Europe – Putin must also be hoping that the political impact in the EU will speed up calls for an end to the war in Ukraine via a negotiated settlement."
Volksliederen voor de Afrikanertuiste Orania
2023-06-29"In een maatschappelijk en cultureel landschap dat verdeeld is, zoals ook de Afrikaner gemeenschap gepolariseerd is, zijn er krachten die oerconservatief zijn en nogal makkelijk en weinig ingelicht begrippen als 'woke' en 'cancelcultuur' in de mond nemen."
"Een harde kei in de fatsoensvijver". Over de dynamiek van het literaire gesprek
2023-04-05"De kritische beschouwerspraktijk dient in de grootst mogelijke autonomie te kunnen plaatshebben, zonder inmenging van buitenaf of gestuurd door de particuliere agenda van een uitgeverij, een schrijver of acolieten."
Alfred Schaffer, digter van drie wêrelddele
2023-03-10"Die Nederlandse digter Alfred Schaffer wat in Suid-Afrika woon, is die afgelope week vereer vir sy deurlopende bydrae tot die Suider-Afrikaanse Neerlandistiek asook vir sy rol as kulturele bemiddelaar tussen Suid-Afrika, Nederland en België tydens die instelling van die Alfred Schaffer-erelesing."
Taalkwesties: pleidooi voor een meertalig burgerschap
2023-03-08"Wat ons meer zorgen baart, is dat lokale gemeenschappen – niet alleen in Afrika of landen in het Globale Zuiden maar ook in Europa – zich minder betrokken voelen bij het wetenschapsgesprek. Het debat wordt doorgaans verengd tot wat zich in Globish makkelijk of stuntelig laat uitdrukken."
Wokeness: Tweespraak van Yves T'Sjoen en Benno Barnard
2023-02-28"De Britse uitgeverij Puffin gaf onlangs toe aan drukkingsgroepen en greep in de teksten van kinderboekenschrijver Roald Dahl in. ... Wellicht spelen mercantiele overwegingen een rol in het Dahl-dispuut en is de moraliserende verontwaardiging over wat wordt beschouwd als politiek incorrect taalgebruik een drogreden. Al moeten we hierover niet lichtzinnig doen. Nederlandse en Franse uitgevers van Dahl haastten zich de voorbije week dan weer om duidelijk te maken dat de vertalingen in ieder geval niét wordt aangepast." – Yves T'Sjoen
Het gaat niet goed met bibliotheken in Nederland
2023-02-27"Een klein maar explosief boekje. Schrijfster Mira Feticu biedt een kijkje achter de schermen van een openbare bibliotheek. Daar is soms veel mis. Onkunde. Ongewenste intimiteiten. En het vernietigen van, landelijk, twee miljoen boeken per jaar. Zo anders dan wat een bibliotheek kan en moet zijn."
Suid-Afrika kan slegs van onder na bo gered word, sê Frans Rautenbach
2023-02-23"Hy glo dat diegene wat bereid is om vir minder as die minimumloon te werk, toegelaat moet word om dit te doen. Volgens hom sal hulle dan ten minste kos op die tafel en ’n voet in die arbeidsmark hê en vandaar opwaarts kan beweeg pleks daarvan om heeltemal werkloos te wees."
ChatGPT: vloek of zegen voor generatie Alfa
2023-01-30"Lieve kleinkinderen, er staat jullie heel wat te wachten de komende jaren. Jullie zouden kunnen denken dat ChatGPT, het nieuwe pareltje van artificiële intelligentie, daar veel mee te maken zal hebben. Natuurlijk niet. Jullie zijn slay genoeg. ... Iets wat sedert de ontdekking van de boekdrukkunst bij al de vorige generaties onveranderd is gebleven, is dat zij op een onbewaakt ogenblik in een hoekje gingen zitten en hun dromen en gedachten de vrije loop lieten bij het lezen van een goed boek. ... Maar ook ChatGPT heeft veel boeken nodig om jullie pientere vragen te kunnen beantwoorden. ... Wanneer technologie te opdringerig wordt, tellen alleen jullie dromen. Die moeten jullie volgen."
Tweespraak van Yves T’Sjoen en Alwyn Roux: Over canoniseringsprocessen, pendelbewegingen tussen dominantie en periferie
2022-12-19"Naar aanleiding van een bijdrage in de reeks 'Breytenbach-notities', over hiërarchie en dominantie én over paradigmaverschuivingen in een literair landschap, leg ik collega Alwyn Roux bespiegelingen voor. Thema’s komen aan bod zoals canoniseringsprocessen, de literaire canon als cultureel-identiteitsvormende en dus als ideologische construct."
’n Lens op die nood in Noord-Nigerië: Aisha se storie
2022-12-16"Met die gewapende manne wat ons werklik nooit los nie, die kameras en die konvooi trek ons baie aandag. Om in plekke soos die mark en die gemeenskap ’n realistiese skoot te kry, is moeilik. Groot groepe mense kom om te kyk wat ons doen. Die geweermanne probeer hulle met geweld verjaag, tevergeefs. Dis die enigste oomblikke wat ek werklik benoud raak en besef as een skoot klap, is dit verby."
Breytenbach notitie #8: Cultuur-identitair denken als "oneindig en doelloos proces van metamorfose"
2022-12-15"Verder preciseert Breytenbach in de tekst van zijn Pessoa-lezing 'further characteristics of a Middle World resident', eigenschappen die perfect aansluiten bij de omschrijving van de 'un-citizen' die we bij Turner vinden. Het is de wereld van misdeelden en misvormden, dwazen en buitenstaanders, degenen die geen sociale rang of stand hebben. Die 'tussen-in'-positie maakt het voor deze subjecten makkelijker om 'out of the box' te denken, zich niets gelegen te laten liggen aan conventies en systemisch denken."